Quảng Ngãi: “Trắng” hệ thống xử lý nước thải, nhiều cụm công nghiệp “bức tử” người dân
Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 19 cụm công nghiệp đều nằm gần khu dân cư. Điều đáng nói, phần lớn các cụm công nghiệp không có hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhiều doanh nghiệp lén lút xả thải ra môi trường, khiến người dân bức xúc, lo lắng.
Cụm công nghiệp “trắng” hệ thống xử thải
Mới đây, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Sinh Lộc hoạt động sản xuất tại Cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây, TP. Quảng Ngãi bị UBND tỉnh Quảng Ngãi ra quyết định xử phạt 330 triệu đồng vào tháng 2/2024 do sai phạm trong việc xả nước thải có nhiều thông số các chất nguy hại vượt quá ngưỡng quy định. Đáng lo ngại, nhà máy sản xuất mạch nha công nghiệp của doanh nghiệp này còn xả chất thải có chứa chất xyanua vượt trên 21 lần quy định khiến người dân bất an.
Theo chính quyền địa phương, gần 20 năm được đầu tư và thu hút doanh nghiệp vào sản xuất kinh doanh, đây chỉ là một trong rất nhiều sự cố môi trường đã từng xảy ra tại Cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây. Nhiều vụ xả thải của doanh nghiệp khiến cá chết hàng loạt, nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.
Nguyên nhân là bởi Cụm công nghiệp này không có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Toàn bộ nước thải của các nhà máy, cơ sở sản xuất sau khi được xử lý cục bộ đều thải trực tiếp ra hệ thống kênh chìm, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân. Có doanh nghiệp còn lén lút xả chất thải nguy hại, chất thải chưa qua xử lý thẳng ra môi trường. Người dân đã nhiều lần phản đối, kiến nghị xử lý nhưng vẫn chưa ngăn chặn triệt để tình trạng doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm.
Ông Võ Đức (ở xã Tịnh Ấn Tây) cho biết, ở đây người dân sợ nhất là nguồn nước uống bị ô nhiễm. Cứ mỗi lần nước kênh nhiều là nước trong cụm công nghiệp lại xả ra theo. Người dân sống ở gần cụm công nghiệp rất lo lắng nên cũng kiến nghị với chính quyền địa phương nhiều lần. Nhưng đến nay vẫn không khắc phục tình trạng này.
Điều đáng nói, măm 2019, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã bố trí 10 tỉ đồng cho TP. Quảng Ngãi đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung ở Cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây, với công suất 500 m3/ngày đêm. Nhưng UBND TP. Quảng Ngãi không thực hiện mà trả lại vốn đầu tư.
Ông Trà Thanh Danh, Chủ tịch UBND TP. Quảng Ngãi cho rằng, qua đăng ký chính thức của các cơ sở kinh doanh ở Cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây thì tổng nhu cầu đăng ký xả thải qua trạm xử lý nước thải tập trung chỉ có 35 m3/ngày đêm.
“Cân đối, tính toán thì UBND TP. Quảng Ngãi thấy việc đầu tư 10 tỉ đồng để làm trạm xử lý nước thải tập trung 500 m3/ngày đêm, nhưng chỉ vận hành xử lý 35 m3/ngày đêm thì thật sự là không hiệu quả. Nên UBND TP. Quảng Ngãi trả lại vốn không đầu tư”, ông Danh nói.
Rào cản thu hút đầu tư
Toàn tỉnh Quảng Ngãi có 19 cụm công nghiệp đã đi vào hoạt động, đại đa số phần lớn đều nằm gần khu dân cư nhưng lại không có cụm công nghiệp nào đầu tư hệ thống thu gom và xử lý nước thải tập trung. Đây chính là rào cản trong thu hút đầu tư tại địa phương. Rất nhiều doanh nghiệp phải chủ động đầu tư trạm xử lý nước thải riêng nhưng vẫn không yên tâm vì những sự cố môi trường ngoài ý muốn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Nên doanh nghiệp luôn chờ đợi một hệ thống xử lý nước thải tập trung được địa phương đầu tư.
Ông Bùi Minh Tuấn, Giám đốc nhà máy bê tông La Hà (thuộc Cụm công nghiệp La Hà, huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) cho biết, hệ thống xử lý nước thải hiện đại của doanh nghiệp thì không có, nhưng Cụm công nghiệp La Hà lại không có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Cho nên từng doanh nghiệp phải tự xử lý bằng phương pháp thô sơ và thủ công nên ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng đến ô nhiễm môi trường.
“Nguyện vọng của các doanh nghiệp là mong muốn cơ quan chức năng đầu tư một hệ thống xử lý nước thải tập trung của cụm công nghiệp. Để nước thải của các công ty ở trong cụm công nghiệp được xử lý và thải ra môi trường đảm bảo”, ông Tuấn mong muốn.
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 quy định, tất cả các cụm công nghiệp đều phải đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung. Nếu các cụm công nghiệp nào chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung thì trong thời gian 24 tháng phải đầu tư theo đúng quy định. Vậy nhưng, tại tỉnh Quảng Ngãi, dù đã quá hạn theo quy định nhưng 100% các cụm công nghiệp tại địa phương này đều chưa đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung.
Bà Trần Thị Hạ Vũ, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho biết, theo quy định của Luật bảo vệ môi trường và các nghị định văn bản liên quan, nếu không có hạ tầng môi trường thì sẽ không được thu hút các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khi có lượng nước xả thải và không cho tăng công suất của các dự án mà không phù hợp với quy hoạch.
“UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng có chỉ đạo cho các sở, ngành, địa phương thu hút các nhà đầu tư để đầu tư hạ tầng môi trường. Bởi vì, ngoài kinh phí ngân sách nhà nước thì cũng cần nguồn kinh phí ngoài ngân sách để thu hút đầu tư, xã hội hoá lĩnh vực này ở các cụm công nghiệp”, bà Vũ nói.