Bắc Ninh: Cần các địa phương phối hợp đồng bộ để “hồi sinh” kênh thủy lợi Bắc Hưng Hải
Thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những hành vi vi xả nước thải trực tiếp, gián tiếp vào hệ thống Bắc Hưng Hải và các sông nhánh... Tuy nhiên, để giải quyết triệt để các vấn đề về ô nhiễm môi trường còn tồn tại trên hệ thống kênh thủy lợi này cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các địa phương.
Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải có 231 km kênh trục chính, trong đó phần thuộc địa bàn tỉnh Bắc Ninh là hệ thống thủy nông phục vụ tưới tiêu có tổng chiều dài khoảng 45,7 km.
Hệ thống được bắt đầu từ các Trạm bơm đầu mối: Như Quỳnh; Nghĩa Đạo, Ngọc Quan, Kênh Vàng 1 và chảy qua 13 hệ thống kênh, trụ tưới tiêu gồm: sông Tăng Bảo - Như Quỳnh, kênh Chung - Như Quỳnh, sông Dâu - Đình Dù, sông Dâu Lang Tài, sông Đông Côi - Đại Quảng Bình, sông Thứa Quảng Cầu, sông Bùi, sông Nội Trung, sông Tràng Kỷ, sông Ngụ, sông Tuần La, sông Giáo và sông Lường để cung cấp nước tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp cho các huyện Thuận Thành, Gia Bình và huyện Lương Tài.
Hiện tại, trên địa phận tỉnh Bắc Ninh nước thải xả ra hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải chủ yếu là nước thải sinh hoạt của các khu dân cư, chưa có hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung trước khi xả thải ra hệ thống. Mực nước tại các tuyến Sông chính như: Sông Hồng, sông Đuống, sông Thái Bình hiện ở mức thấp, do đó công tác bơm, hút nước từ các tuyến sông trên vào hệ thống thủy lợi để làm giảm nồng độ ô nhiễm nguồn nước gặp nhiều khó khăn.
Để giải quyết vẫn đề ô nhiễm môi trường tại hệ thống kênh thủy lợi Bắc Hưng Hải, các ngành chức năng của tỉnh Bắc Ninh đã mở nhiều đợt cao điểm kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân có hoạt động xả thải gây ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi. Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng tăng cường các biện nghiệp vụ, phát hiện xử lý được nhiều vụ việc vi phạm, góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm trên hệ thống kênh thủy lợi Bắc Hưng Hải.
Đến nay các điểm xả nước thải tại các khu, cụm công nghiệp, các khu dân cư dân sinh thuộc địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, do nguồn nước đầu nguồn còn ô nhiễm, chưa được kiểm soát triệt để, dẫn đến tình trạng ô nhiễm cục bộ tại một số điểm trên các tuyến chính như: tuyến sông Dâu - Đình Dù đến Tăng Bảo; tuyến kênh S9 từ Cụm CN Xuân Lâm đổ vào sông Dâu Đình Dù; tuyến kênh S7 từ địa bàn thành phố Hà Nội chảy vào địa bàn phường Xuân Lâm, thị xã Thuận Thành.
Đại diện công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, mặc dù chính quyền tại các địa phương có hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải đi qua đã chủ động, quyết liệt chỉ đạo công tác phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường . Tuy nhiên sự phối hợp giữa các địa phương trong xử lý ô nhiễm chung của cả hệ thống còn chưa thực sự nhịp nhàng và đồng bộ.
Để thực hiện nghiêm chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Thông báo số 315/TB-VPCP ngày 09/8/2023 về xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải, Công an tỉnh Bắc Ninh đã tham mưu, đề xuất UBND tỉnh tiếp tục tăng cường chỉ đạo các Sở và UBND các huyện liên quan thực hiện một số nội dung. Cụ thể, cần phối hợp đồng bộ với các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên và thành phố Hà Nội trong công tác xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.
Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiến hành rà soát các tuyến kênh, mương có tình trạng ô nhiễm môi trường; phân loại, đánh giá theo mức độ ô nhiễm để tập trung giải quyết có trọng tâm. Chỉ đạo các đơn vị quản lý thường xuyên nạo vét, khơi thông, thu gom các loại chất thải trên toàn Hệ thống thủy lợi. Tăng cường bơm, cấp nước từ sông Đuống vào hệ thống thủy lợi để trung hòa và giảm bớt nồng độ ô nhiễm.
Đối với Sở Tài nguyên và môi trường, tăng cường quan trắc, phân tích mẫu nước mặt để có căn cứu khoa học và đánh giá được tổng thể mức độ, tình trạng ô nhiễm trên hệ thống; lắp đặt các trạm quan trắc nước thải tự động tại các điểm xả có lưu lượng lớn từ các Khu, Cụm công nghiệp tập trung, khu đông dân cư; tăng cường công tác thanh tra kiểm tra chuyên đề về môi trường, giám sát chặt chẽ hoạt động xả thải đã được cấp phép và chưa cấp phép.
UBND các huyện Thuận Thành, Gia Bình, Lương Tài cũng cần tiến hành rà soát, lập danh sách, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về tình hình ô nhiễm môi trường; quy hoạch các khu vực xử lý chất thải sinh hoạt, nước thải sản xuất tại các làng nghề, các Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư các khu xử lý nước thải sinh hoạt tập trung tại các địa bàn. Vận dụng linh hoạt nguồn vốn xã hội hóa trong việc đầu tư xây dựng, vận hành các hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các Khu dân cư trên địa bàn.
Cùng với đó, kiến nghị cơ quan chức năng không cấp phép xả nước thải đối với các tổ chức cá nhân vi phạm nghiêm trọng quy định về bảo vệ môi trường; tăng cường công tác tuyên truyền,tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường; đẩy mạnh phong trào chống rác thải nhựa và duy trì phong trào làm sạch ruộng đồng trên địa bàn toàn tỉnh; triển khai nhân rộng mô hình phân loại và xử lý rác thải bằng phương pháp sử dụng vi sinh bản địa (IMO) tại các hộ gia đình và thôn, xã; tăng cường công tác nắm tình hình, kiểm tra, xử lý các cơ sở xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật ra hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.