COP28 và những cam kết, tuyên bố lớn
(TN&MT) - Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28) đã thông qua hàng loạt cam kết tự nguyện trước khi đạt được đồng thuận cuối cùng kêu gọi chuyển đổi nhiên liệu hóa thạch - đồng ý mang tính bước.
Chủ tịch COP28 Sultan Al Jaber vừa cho biết hai tuần đàm phán tại COP28 đã huy động được hơn 85 tỷ USD và 11 cam kết cũng như tuyên bố hành động vì khí hậu.
Dưới đây là những cam kết lớn nhất đạt được tại hội nghị COP28
Tổn thất và tổn hại
COP28 chứng kiến sự ra mắt của “Tổn thất và nguy hiểm” nhằm giúp các quốc gia dễ bị tổn thương sâu hơn gây ra những tác động ngày càng nghiêm trọng và tốn kém do thảm họa khí hậu gây hại.
Chủ tịch COP28 cho hay, điều này đã nhận được các tài sản chính với tổng giá trị lên tới khoảng 792 triệu USD trong các cuộc nói chuyện.
Cơ khí hậu Xanh cũng là tập trung hỗ trợ các nước đang phát triển trong hành động khí hậu xanh, đã nhận được tài khoản tăng thêm 3,5 tỷ USD cho lần bổ sung thứ hai, với cam kết hỗ trợ tài chính 3 tỷ USD từ Mỹ .
Tăng gấp 3 lần năng lượng tái tạo
132 quốc gia đã cam kết tăng gấp 3 lần công suất năng lượng tái tạo trên toàn thế giới vào năm 2030 và tăng gấp hai lần tốc độ cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng hàng năm. Kết quả cuối cùng của các cuộc nói chuyện đã thông qua cam kết này, đây là chiến thắng dành cho những người ủng hộ chuyển đổi năng lượng xanh.
Nhiên liệu hóa thạch
Trong cuộc nói chuyện tại COP28, Liên minh coi than đá là quá khứ (PPCA) với mục tiêu hoạt động là loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, đã kết nối hơn 10 thành viên mới - bao gồm cả Mỹ và UAE. Hơn 80% các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và Liên minh Châu Âu (EU) đã cam kết tham gia PPCA.
Colombia đã trở thành một trong những nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn nhất thế giới tham gia Sáng kiến Hiệp ước Không phổ biến nhiên liệu hóa thạch - một phong trào làm các quốc đảo dễ bị tổn thương sâu về khí hậu dẫn đầu, cố gắng hỗ trợ ngăn chặn việc truy cập và mở rộng nhiên liệu hóa thạch, loại bỏ hoạt động sản phẩm hiện có phù hợp với các mục tiêu của Khí hậu Paris, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.
Dù không đạt được kết quả như mong đợi, hơn 100 thành phố và chính quyền địa phương đã cùng nhau kêu gọi ủng hộ Hiệp ước.
Tăng gấp 3 lần năng suất hạt nhân
Mỹ dẫn đầu hơn 20 quốc gia kêu gọi tăng gấp 3 lần công năng lượng hạt nhân của thế giới vào năm 2050. Thực tế, năng lượng hạt nhân hầu như không tạo ra khí nhà kính, nhưng sự cố gắng rò rỉ phóng xạ Tại nhà máy điện nhân Fukushima Daiichi ở Nhật Bản năm 2011 đã gây ra những lo ngại lớn.
Bên cạnh đó, các chuyên gia và nhà hoạt động cũng xác định các nhà máy hạt nhân mới có thể phải mất hàng thập kỷ mới đi vào hoạt động, trong khi xây dựng năng lượng tái tạo lại nhanh hơn đáng kể.
Ưu tiên hệ thống lương thực và nông nghiệp
Gần 160 quốc gia đã có hệ thống lương thực và nông nghiệp ưu tiên nhất trong kế hoạch khí hậu quốc gia của mỗi nước.
Tuyên bố không mang tính cách cưỡng bức này đã nhận được sự hỗ trợ từ các nhà quan sát, trong bối cảnh hệ thống thực phẩm ước tính cam chịu trách nhiệm cho khoảng 1/3 lượng khí nhà kính do con người tạo ra.
Tuy nhiên, một số nhà hoạt động chỉ trích tuyên bố chưa tập trung làm rõ các mục tiêu cụ thể và không đề cập đến nhiên liệu hóa thạch, ngoài ra, không phát đi tín hiệu kêu gọi chuyển đổi sang chế độ ăn bền Cứng hơn.
Đặt sức khỏe làm trung tâm
Hơn 140 quốc gia đã ký tuyên bố “đặt sức khỏe làm trung tâm của các hoạt động vì khí hậu”. Nước kêu gọi các chính phủ tăng cường hành động tranh đấu với những tác động sức khỏe liên quan đến khí hậu như nhiệt độ cực cao, ô nhiễm nhiễm không khí và các bệnh truyền nhiễm.
Theo thống kê, mỗi năm, gần 9 triệu người chết vì không khí ô nhiễm, trong khi 189 triệu người khác phải ngẫu hứng các hiện tượng khắc nghiệt.
Giảm nhẹ làm mát
Hơn 60 quốc gia cam kết giảm lượng khí thải của các thiết bị làm mát tiêu tốn nhiều năng lượng như điều hòa không khí và tủ lạnh, với mức giảm ít nhất 68% trên toàn cầu vào năm 2050. Cam kết tự nguyện này cung cấp các giải pháp làm mát chắc chắn hơn cho thêm 3,5 tỷ lệ người phải đối mặt với việc tăng nhiệt độ tình trạng.
Hậu khí đầu vào của UAE
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) - nước chủ nhà của COP28 cho biết UAE đang đầu tư 30 tỷ USD vào đầu tư khí tư nhân mới mang tên Alterra.
Quỹ này sẽ chia thêm 25 tỷ USD cho các chiến lược khí hậu ở các nước đang phát triển và 5 tỷ USD để khuyến khích đầu tư vào khu vực Nam bán cầu. Quỹ này được kỳ vọng sẽ thu hút khoản đầu tư giá trị 250 tỷ USD vào năm 2030.
Mặc dù COP28 đã đạt được sự đồng ý lịch sử về chuyển đổi nhiên liệu hóa thạch nhưng vẫn để lại điều tiếc tiếc khi kết thúc mà không thể đi đến sự đồng ý về những quy định mới cho phép phát triển khai một thị trường giao dịch carbon giữa các nước và giữa các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, việc COP28 đạt được thỏa thuận tiến tới loại bỏ nhiên liệu hóa thạch được cho là một chiến thắng lợi với chủ nghĩa đa phương và ngoại giao về khí hậu, qua đó gửi thông điệp mạnh mẽ đến giới kế hoạch chính sách rằng lần đầu tiên cộng đồng quốc tế có thể thực hiện tinh thần tập đoàn về cắt giảm liệu hóa thạch để ngăn chặn thảm khí hậu.