Điện Biên: Người Hà Nhì giữ rừng xanh nơi biên giới

Người Hà Nhì tại các xã: Sín Thầu, Sen Thượng, Leng Su Sìn, Chung Chải…huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên từ lâu đã có truyền thống sinh sống dựa vào rừng và chung tay bảo vệ rừng. Ðối với họ, việc bảo vệ rừng không chỉ đơn thuần là để hưởng lợi ích từ chi trả dịch vụ môi trường rừng, mà còn góp phần bảo vệ sự bình yên biên giới và bảo vệ tốt lá phổi xanh của thiên nhiên.

Ông Chảo Trố Phạ, Bí thư Chi bộ bản Tá Sú Lình chia sẻ: Rừng không chỉ cho người Hà Nhì sản vật mà còn có ý nghĩa thiêng liêng trong đời sống tinh thần. Người Hà Nhì cho rằng, mỗi cánh rừng đều có một vị thần trị vì, là phúc thần của mỗi bản làng. Do vậy, đời sống của dân bản có mối liên hệ mật thiết tới sự tồn vong của khu rừng ấy. Ðối với người Hà Nhì, rừng là mái nhà lớn che chở cho con người, cho nên mọi hành vi xâm phạm rừng đều bị lên án và xử phạt.

Rừng của bản Tá Sú Lình nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé với hơn 320ha rừng tự nhiên, trong đó có 240ha diện tích do cộng đồng bản bảo vệ. Để quản lý tốt diện tích rừng, tổ quản lý bảo vệ rừng bản Tá Sú Lình thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng và phòng ngừa, phát hiện các đối tượng săn bắt động vật hoang dã, chặt hạ những cây gỗ quý; coi rừng là ngôi nhà chung của cộng đồng... Nhờ đó, khu rừng nguyên sinh nơi đây đã được bảo vệ tốt trong thời gian qua.

Bản Tá Sú Lình hiện có 24 hộ với 108 nhân khẩu, diện tích rừng được giao khoán bảo vệ, trung bình mỗi năm, người dân trong bản nhận được kinh phí hỗ trợ trên 240 triệu đồng. Hiện nay, bản có 4 tổ tuần tra với sự tham gia của hầu hết các hộ dân trong bản. Không chỉ vậy, tận dụng những tán rừng xanh mát, 80% hộ dân của bản còn trồng sa nhân để tăng thu nhập cho gia đình.

Không chỉ bản Tá Sú Lình, mà cộng đồng người Hà Nhì ở 7 bản của xã Sín Thầu đều chung sức quản lý, bảo vệ tốt gần 12.000 ha rừng, duy trì tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 73%.

Còn tại bản Tả Ló San, một bản khác của người Hà Nhì ở xã Sen Thượng, nhiều năm nay cũng giàu có lên bởi kỳ tích giữ rừng. Rừng Tả Ló San hiện nay không chỉ mang ý nghĩa về bảo tồn thiên nhiên, bảo đảm sinh thái, giữ đất đai mà còn đóng vai trò mang lại nguồn kinh tế thiết thực cho dân bản. Không những thế, nơi đây còn nổi tiếng với những triệu phú rừng. Bởi lẽ cả bản chỉ có 24 hộ nhưng chăm sóc, bảo vệ đến hơn 2.755ha rừng; trong đó, hầu hết là rừng nguyên sinh, dưới tán là hệ sinh thái động, thực vật rất phong phú.

Hàng năm, tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng ở Tả Ló San tính theo đầu người cao nhất tỉnh. Đơn cử như năm 2021, bản được hưởng hơn 2,5 tỷ đồng tiền dịch vụ môi trường rừng; đến năm 2022, mỗi khẩu được hưởng 18 triệu đồng/năm. Như vậy, mỗi hộ 6 khẩu trở lên sẽ hưởng từ trên 100 triệu đồng/năm từ rừng; một khoản tiền mà những hộ ở vùng sâu, vùng xa không đơn giản để làm ra.

Giữ rừng tốt, hưởng lợi từ dịch vụ môi trường rừng, trung bình mỗi năm, mỗi hộ đồng bào Hà Nhì ở huyện Mường Nhé có thu nhập trên dưới 10 triệu đồng nhờ góp công bảo vệ rừng. Nhờ vậy, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện, nhiều gia đình trở thành điển hình về phong trào giữ rừng nơi cực Tây của Tổ quốc.

Hoàng Châu