Thừa Thiên – Huế: Sạt lở nặng tại di tích Điện Hòn Chén

Nhiều điểm sạt lở

Di tích Điện Hòn Chén khởi công xây dựng từ thời vua Gia Long, có gần 10 công trình, nằm ở xã Hương Thọ (TP. Huế), là ngôi điện rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân Cố đô và cũng là ngôi điện duy nhất ở xứ Huế có sự kết hợp giữa nghi thức cung đình và tín ngưỡng dân gian. Lễ hội điện Hòn Chén hay còn gọi là điện Huệ Nam là một trong những hoạt động tín ngưỡng dân gian của những tín đồ suy tôn Thánh mẫu Thiên Y A Na - vị thần sáng tạo ra đất đai, cây cối, rừng gỗ quý, lúa, bắp và dạy dân cách trồng trọt. Lễ hội diễn ra vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch thường niên, với quy mô khá lớn, hàng ngàn người tham gia, đây được xem như một Festival văn hóa dân gian trên sông Hương.

Mỗi ngày, nơi đây cũng đón rất nhiều đoàn du lịch đến tham quan, thờ cúng. Thế nhưng thời gian gần đây, khu vực di tích Điện Hòn Chén xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng.

Cụ thể, tại khu vực phía sau Minh Kính Điện tiếp giáp rất gần với vách núi dựng đứng, có nhiều tảng đá lăn, nguy cơ xảy ra tình trạng sạt lở rất cao khi mưa bão. Trước đó, từng xảy ra một số vụ sạt lở, đá lăn gây hư hại công trình, mặc dù khu vực này đã làm hàng rào sắt cao 10 m để che chắn nhưng chỉ để ngăn đá nhỏ rơi vào điện, không ngăn được sạt lở lớn. Tình trạng sạt lở sườn đồi phía sau Minh Kính Điện chưa có dấu hiệu dừng lại và đang tiếp tục gây sạt lở trong phạm vi khoảng 70 m.

Bên cạnh đó, ở khu vực đoạn kè ngay lối bậc cấp lên điện chính đang bị sụt lở một đoạn; khu vực sân giữa điện và nhà thánh, các tảng đá lớn đang có dấu hiệu tách rời và có nguy cơ sạt lở rất cao. Khu vực Phủ Hạ, khu vực cây Mưng trước nhà Thánh bị sụt lún, xói lở chân kè đá.

Hiện, tình hình sạt lở tiếp tục diễn ra, làm cuốn trôi đất đá trên sườn đồi và nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định của các công trình, vật kiến trúc cũng như các hoạt động văn hóa du lịch khu vực. Nhiều khách du lịch đến tham quan di tích đều quan ngại về tính an toàn của nơi này.

“Đây là điểm di tích nổi tiếng ở Huế, hầu như năm nào tôi cũng đến. Tuy nhiên gần đây tôi thấy mưa bão nhiều, mà sạt lở cũng có nên rất lo. Mong cơ quan chức năng có phương án ngăn chặn”, chị Thu, một du khách ở Quảng Trị chia sẻ.

Cấp bách ứng phó

Trước tình hình trên, vừa qua, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế đã công bố tình huống khẩn cấp về sạt lở tại khu vực di tích Điện Hòn Chén. Đồng thời, yêu cầu các cơ quan chức năng tổ chức các biện pháp để ứng phó tình huống sạt lở nghiêm trọng do thiên tai gây ra.

Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, Nguyễn Văn Phương yêu cầu đơn vị quản lý là Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế khẩn trương tổ chức thực hiện các biện pháp để bước đầu ngăn chặn nhằm giảm thiểu các thiệt hại do thiên tai gây ra tại khu vực Điện Hòn Chén. Đồng thời, huy động lực lượng, phương tiện và phân công người theo dõi thường xuyên tại hiện trường về tình hình sạt lở. Căn cứ tình hình thực tế tại hiện trường để tiếp tục tổ chức sơ tán ngay lực lượng bảo vệ, du khách trong khu vực có nguy cơ cao bị ảnh hưởng đến nơi an toàn; thực hiện xử lý khẩn cấp, gia cố, chống sạt lở sườn mái dốc có nguy cơ cao khi có mưa, bão lũ. Đồng thời, cắm biển cảnh báo, khoanh vùng nguy hiểm, bố trí lực lượng canh gác, tăng cường thông tin, truyền thông để du khách và bảo vệ di tích biết về nguy cơ diễn biến sạt lở, chủ động các biện pháp phòng tránh, ứng phó. Nghiên cứu lập dự án xử lý tổng thể chống sạt lở, xói lở khu Điện Hòn Chén để bảo vệ và khai thác giá trị của di tích bền vững.

Lãnh đạo Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho hay, Điện Hòn Chén được trùng tu năm 2020. Thời gian qua, Trung tâm mời các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước tiến hành khảo sát tuy nhiên đến nay vẫn chưa đưa ra được giải pháp tối ưu để giải quyết việc sạt lở. Trung tâm cũng xây dựng một nhà tránh trú bão gần điện để nhân viên và bảo vệ di tích tránh trú khi xảy ra bão lũ. Trung tâm đang triển khai giằng néo, dùng rọ thép, dây cáp để giữ cố định hệ thống cây xanh và các tảng đá lớn, tảng đá mồ côi ở một số khu vực.

“Trung tâm bố trí lực lượng trực 24/24h để theo dõi tình hình và khắc phục kịp thời nếu xảy ra sự cố. Mùa mưa lũ sắp đến, để khắc phục tình trạng nước sông Hương dâng cao, chúng tôi kê đặt các hiện vật, cổ vật, tài sản trên các vị trí cao ráo để tránh ảnh hưởng của lũ lụt xảy ra…”, ông Lê Công Sơn, Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế nói.

Văn Dinh