Cảnh báo sớm cho tất cả: Bước tiến quan trọng bảo vệ cộng đồng khỏi tác động của biến đổi khí hậu

Cần sự tham gia của tất cả các bên liên quan

Tajikistan đã tổ chức một cuộc tham vấn quốc gia kéo dài hai ngày, do Phó Thủ tướng và Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Tajikistan đồng chủ trì, quy tụ các bên liên quan chính từ các tổ chức nhà nước và quốc tế, truyền thông và xã hội dân sự. Ethiopia cũng đã tổ chức hội thảo khởi động.

Các sự kiện có sự tham gia tích cực từ các cơ quan chủ trì của 4 trụ cột của Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả gồm: Văn phòng Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai của Liên hợp quốc (UNDRR), Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) và Hiệp Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC).

Phó Thủ tướng Tajikistan, ông Sulaimon Ziyozoda nhấn mạnh cam kết của chính phủ trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro thiên tai và lời kêu gọi của Tổng thư ký Liên hợp quốc nhằm bảo vệ mọi người bằng hệ thống cảnh báo sớm.

Ông Sulaimon Ziyozoda cho biết: “Sự phối hợp hoạt động của các ngành và các bên liên quan khác nhau, sự tham gia của các cộng đồng có nguy cơ, môi trường thể chế và pháp lý thuận lợi, phân bổ rõ ràng vai trò và trách nhiệm - tất cả những điều này đều cần thiết để tạo ra các hệ thống cảnh báo sớm hiệu quả và nhất quán”.

Tajikistan đang phải đối mặt với sự xuất hiện thường xuyên của các mối nguy hiểm tự nhiên như tuyết lở, động đất, lũ lụt, lũ bùn và lở đất, trong khi biến đổi khí hậu càng làm trầm trọng thêm tác động của chúng. Sông băng tan làm tăng các mối nguy hiểm ngắn hạn liên quan đến nước và đe dọa an ninh nước lâu dài. Do đó, nước là trọng tâm của sáng kiến EW4ALL.

Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc, bà Parvathy Ramaswami cho biết: “Việc khởi động sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người là “một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ cuộc sống và sinh kế của cộng đồng Tajikistan khỏi tác động của biến đổi khí hậu và các rủi ro khác. Cách tiếp cận xã hội có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, bao gồm xã hội dân sự và khu vực tư nhân, sẽ rất quan trọng để củng cố và duy trì các dịch vụ cảnh báo sớm trong nước”.

Đại diện từ các bộ, cơ quan chính phủ liên quan và các đối tác phát triển đã trình bày những tiến bộ hiện tại trong việc triển khai hệ thống cảnh báo sớm ở Tajikistan. Họ cùng nhau xác định những thách thức và chiến lược ưu tiên để mở rộng phạm vi bao phủ, tích hợp và hiệu quả của EWS.

Kế hoạch hành động EW4All dựa trên 4 trụ cột chính

Chuỗi tham vấn quốc gia đã bắt đầu vào tháng 7 vừa qua với cuộc họp ở Maldives thuộc Ấn Độ Dương. Kế hoạch hành động cho EW4All ở châu Phi sẽ được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu châu Phi ở Kenya vào ngày 4/9 tới. Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người sẽ được trình bày tại Hội nghị thượng đỉnh về tham vọng khí hậu vào tháng 9 tới ở New York và tại COP28 ở Dubai vào tháng 12/2023.

Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người sẽ xây dựng khả năng phục hồi được cải thiện trước những rủi ro, với sự hỗ trợ được cung cấp trên 4 trụ cột liên kết với nhau của EW4All: kiến thức rủi ro thiên tai; phát hiện, quan sát, giám sát, phân tích và dự báo; truyền thông các cảnh báo sớm; và khả năng chuẩn bị và ứng phó.

Tại cuộc tham vấn quốc gia ở Tajikistan, những người tham gia cũng trao đổi, thảo luận về kỹ thuật, lập bản đồ và phân tích lỗ hổng toàn diện, dựa trên các đánh giá trước đó, để xác định những khoảng trống quan trọng và nhu cầu ưu tiên hỗ trợ trên 4 trụ cột trên. Họ nhất trí về cơ chế phối hợp và xây dựng kế hoạch hành động để thực hiện sáng kiến.

Trên toàn cầu, 1/3 công dân vẫn chưa được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm. Kế hoạch hành động EW4All đã được đưa ra tại Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP27) tổ chức tại Ai Cập vào tháng 11/2022 để đầu tư thêm vào kiến thức, quan sát và dự báo rủi ro thiên tai, chuẩn bị và ứng phó cũng như truyền thông về các cảnh báo sớm, đặc biệt ưu tiên cho các cộng đồng dễ bị tổn thương.

Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người kêu gọi nỗ lực toàn cầu để đảm bảo tất cả mọi người trên Trái đất đều được bảo vệ bởi các cảnh báo sớm vào năm 2027. Hệ thống cảnh báo sớm, được hỗ trợ bởi sự chuẩn bị và hành động sớm, là một biện pháp giảm thiểu rủi ro thiên tai và thích ứng với khí hậu đã được chứng minh, hiệu quả và khả thi, cứu sống con người và mang lại lợi tức đầu tư gấp 10 lần. Tuy nhiên, những lỗ hổng lớn trong hệ thống cảnh báo sớm vẫn tồn tại trên toàn cầu, đặc biệt là khi chuyển các cảnh báo sớm thành hành động sớm có tính đến rủi ro.

Mai Đan