Từ Thung lũng chết ở Mỹ đến dãy núi Alps ở Thụy Sĩ: Kỷ lục thời tiết khắc nghiệt đạt mức cao mới

Nhiều khu vực ban bố cảnh báo đỏ do nắng nóng

Phát biểu tại thành phố Geneva (Thụy Sĩ), bà Clare Nullis, phát ngôn viên của WMO cho biết kỷ lục độ cao mới về điểm đóng băng vừa được thiết lập vào đầu tuần này, lên tới 5.298 m, cao hơn nhiều so với các đỉnh núi cao nhất châu Âu bao gồm núi Mont Blanc, ở độ cao 4.811 m. Theo số liệu của WMO, con số này cao hơn 115 m so với kỷ lục trước đó được ghi nhận vào ngày 25/7/2022, và là mức cao nhất kể từ khi các phép đo được thống kê từ năm 1954.

Bà Clare Nullis giải thích: “Mức độ đóng băng đã được đo bằng khinh khí cầu thời tiết Meteo-Suisse phía trên Payerne ở bang Vaud, Thụy Sĩ. Tác động của sức nóng đối với các sông băng đang diễn ra trước mắt chúng ta. Mức độ đóng băng ở các sông băng cũng như sự biến mất của tuyết rất đáng chú ý trong năm 2022. Thật không may, với đợt sóng nhiệt mới nhất này, xu hướng đó vẫn đang tiếp diễn”.

Nhiều khu vực rộng lớn của Thụy Sĩ đang ở trong tình trạng cảnh báo màu Hổ phách cấp 3, hoặc báo động đỏ cấp cao cho đến ngày 24/8 tới.

Tương tự, nhiệt độ ở phần lớn nửa phía Nam nước Pháp theo dự báo trên 37 độ C vào ngày 22/8 (giờ địa phương), đạt mức cao nhất từ 40 - 42 độ C ở vùng Drome. Phát ngôn viên của WMO cho biết thêm cơ quan dự báo thời tiết quốc gia Pháp Météo-France đã đưa ra mức cảnh báo màu Hổ phách đối với 49 khu vực và cảnh báo đỏ cho 4 khu vực.

Nữ phát ngôn viên này cho hay cảnh báo đỏ cũng đã được đưa ra ở một số vùng của Italy, Croatia và Bồ Đào Nha, cũng như mức cảnh báo nhiệt độ màu Hổ phách trên phạm vi rộng ở các nước lân cận.

Trả lời câu hỏi về việc có bao nhiêu người phải đối mặt với nguy cơ từ tình trạng nắng nóng gia tăng, phát ngôn viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tarik Jasarevic cho biết theo số liệu thống kê từ mùa Hè năm 2022, có hơn 61.000 người đã thiệt mạng vì các nguyên nhân liên quan đến nhiệt tại 35 quốc gia châu Âu vào những tháng mùa Hè hồi năm ngoái.

WMO thông tin tác động của nhiệt độ khắc nghiệt lên các sông băng đang được điều tra, nhưng tác động của đợt sóng nhiệt là rõ ràng, khi tuyết phủ hiện nay chỉ xuất hiện ở những nơi có độ cao cao nhất tại Thụy Sĩ.

Ngoài châu Âu, điều kiện thời tiết nắng nóng vẫn tiếp diễn ở phần lớn miền Trung và miền Nam nước Mỹ, với nhiều cảnh báo nắng nóng quá mức được ban bố tại các bang vùng đồng bằng miền Trung nước Mỹ và bang Texas.

Hàng loạt kỷ lục lượng mưa ở châu Âu và châu Mỹ

Trong một diễn biến khác, các khu vực của châu Âu và đặc biệt là Scandinavia đã chứng kiến lượng mưa lớn bất thường. Trong đó, Na Uy một lần nữa đưa ra cảnh báo đỏ về lượng mưa lớn.

Bà Nullis cho biết hoạt động của bão nhiệt đới ở Đại Tây Dương cũng đang tăng mạnh, đồng thời cho biết thêm rằng 3 cơn bão nhiệt đới - Gert, Franklin và Harold - là mối lo ngại lớn.

Franklin đã mang đến nguy cơ lũ lụt cho Haiti và Cộng hòa Dominica, trong khi Harold theo dự báo đổ bộ miền Nam Texas, Mỹ mang theo lượng mưa rất lớn và nguy cơ lũ quét vào thời điểm bang này đang phải chống chọi với nắng nóng và hạn hán khắc nghiệt. Bà Nullis cũng cho biết cơn bão Hilary đã gây tác động đến khu vực phía Nam California, nơi hiếm khi chứng kiến tổng lượng mưa lớn. Ngày 20/8, bão Hilary - cơn bão nhiệt đới ở phía Đông Thái Bình Dương - đã đổ bộ vào Mexico trước khi tiến vào California, Mỹ. Hilary là cơn bão nhiệt đới đầu tiên đổ bộ Nam California sau 84 năm, gây ra lũ lụt và phá kỷ lục về lượng mưa.

Quan chức WMO cho biết thêm, hầu như tất cả các kỷ lục về lượng mưa ở Los Angeles đã bị phá vỡ, đồng thời bà lưu ý Thung lũng Chết ở Mỹ vừa chứng kiến ngày ẩm ướt nhất mọi thời đại, với lượng mưa 2,2 inch (55,88 mm), phá vỡ kỷ lục trước đó là 1,7 inch được thiết lập vào tháng 8/2022.

Trước tình hình các sự kiện thời tiết cực đoan ở mức kỷ lục xảy ra với tần suất thường xuyên hơn, tháng 7 vừa qua, ông Petteri Taalas, Tổng Thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới đã gọi đợt thời tiết khắc nghiệt kéo dài là "trạng thái bình thường mới".

Tuy nhiên, một số nhà khoa học đã phản bác quan điểm của người đứng đầu WMO. Giáo sư Hannah Cloke, chuyên gia khoa học khí hậu tại Đại học Reading (Anh) cho biết: "Khi tôi nghe điều đó, tôi cảm thấy rất khó chịu vì đây không thật sự là điều bình thường mới. Chúng ta không thể biết tương lai sẽ ra sao cho đến khi chúng ta ngừng thải khí nhà kính vào bầu khí quyển".

Giáo sư Michael E. Mann - nhà khoa học khí hậu nổi tiếng tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) mô tả tình hình thời tiết mà thế giới đang chứng kiến là "trạng thái bất thường mới". Ông cho rằng cách gọi trạng thái bình thường mới truyền tải một quan điểm sai lầm rằng, chúng ta vừa bước sang một trạng thái khí hậu mới và tất cả những gì cần làm chỉ là thích nghi với nó".

Mai Đan