Dự án chống sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành (Nghệ An): Đừng để “chống sạt lở” thành... “gây thêm sạt lở”!

Người dân “bất an” dưới chân công trình

Theo tìm hiểu, ngày 23/6/2021, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn số 4185/UBND-NN về việc Phê duyệt chủ trương cắt hạ, chống sạt lở cấp bách, tận thu đất, đá khu vực đồi Thô Lô – núi Thành xã Hưng Thành, huyện Hưng Nguyên. Sau đó, lần lượt các cơ quan Đoàn quy hoạch Nông nghiệp và Thủy lợi; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch... đều có ý kiến về việc xử lý sạt lở cấp thiết đồi Thô Lô – núi Thành.

Đến ngày 13/12/2022, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định số 3940/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường Phương án xử lý sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành, xã Hưng Thành, huyện Hưng Nguyên; thời gian thi công là 24 tháng.

Mục tiêu của phương án là xử lý tình trạng sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành, phòng ngừa nguy cơ mất an toàn về tính mạng và tài sản của nhân dân. Thế nhưng, quá trình thực hiện phương án, chủ đầu tư lẫn nhà thầu dự án là Công ty TNHH Hòa Hiệp đã triển khai một số hạng mục chưa thực sự hợp lý, khiến các hộ dân nằm sát vách núi bất bình, lo ngại...

Khi thấy PV đến công trình tìm hiểu, anh Ngô Minh Hùng (SN 1980, trú tại xóm Phú Thành), phản ánh khá gay gắt: “Họ làm dự án chống sạt lở nhưng thiết kế một đường, làm một nẻo khiến chúng tôi rất bức xúc. Các anh nhìn mà xem, trước đây có 2 hố 2 bên để nước mưa, bùn đất chảy xuống, giờ không có hố nào nữa. Mùa mưa bão đến nơi rồi mà nhà thầu “bỏ của chạy lấy người”, nước mưa chảy xuống chính giữa rất là bất cập, tràn xuống nhà dân hết”.

“Họ đến xúc đất xong rồi thu máy là chạy, làm đối phó khi để đống sỏi ở đó nhưng mãi không thấy làm. Chúng tôi mong muốn các anh phản ánh với chủ đầu tư, nhà thầu thi công phải làm các hạng mục ngăn chặn sạt lở, đất đá, nước mưa tràn vào nhà dân trước mùa mưa báo như đã cam kết trước đó” – Vẫn lời anh Ngô Minh Hùng.

Còn chị Trần Thị Hải (SN 1965, nhà nằm dưới vách đồi Thô Lô, xóm Phú Thành) thì cho biết: “Chú xem cái tường sau nhà đó thì có che chắn được gì không, một lần mưa lớn là nước tràn vào nhà hết. Đề nghị đơn vị thi công không làm nữa thì trả lại nguyên trạng, một lượng đất lớn bị mất đi mà không làm gì cho dân cả”.

Qua tìm hiểu được biết, trong suốt nhiều năm nay, cứ mỗi lần đến mùa mưa bão, các hộ dân nằm sát vách đồi Thô Lô – núi Thành, xóm Phú Thành, xã Hưng Thành lại phải sơ tán đến nương nhờ nhà người thân hoặc UBND xã để phòng tránh sạt lở đất, nước mưa tràn vào.

Ông Nguyễn Đình Nga (61 tuổi, trú tại xóm Phú Thành) cho biết thêm: “Tình trạng sạt lở đất tại núi Thành hết sức nghiêm trọng, nhất là sau những đợt mưa lớn kéo dài hàng năm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Đỉnh điểm là khoảng thời gian cách đây 7 - 8 năm, có một hòn đá mồ côi lớn lăn từ trên đỉnh đồi xuống khiến cho người dân chúng tôi vô cùng khiếp sợ. Trước đó, một sự cố cũng đã xảy ra tại núi Thành, đó là việc xuất hiện một rãnh nứt có chiều rộng khoảng 1 m, chiều dài hơn 20 m”.

“Cứ mỗi mùa mưa bão đến là cả gia đình ăn không dám ăn, ngủ không dám ngủ, lo đi sơ tán trong đêm để đảm bảo an toàn tính mạng. Vậy mà giờ có dự án chống sạt lở, mùa mưa bão thì đến nơi rồi mà hứa làm bờ rào, hố, rãnh mương thoát nước, đền bù hư hỏng cho dân mà họ vẫn chưa thực hiện”, ông Nga tỏ ra bức xúc với cách triển khai dự án.

Đừng để dự án “chống sạt lở” thành dự án “gây thêm sạt lở”!

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, Phương án xử lý sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành ở xã Hưng Thành, huyện Hưng Nguyên do UBND huyện Hưng Nguyên làm chủ đầu tư còn đơn vị thi công là Công ty TNHH Hòa Hiệp (trụ sở tại số 104, đường Nguyễn Sinh Sắc, phường Cửa Nam, TP Vinh) có tiến độ thực hiện là 24 tháng với tổng khối lượng đất đá thi công là 856.047 m3, diện tích lên đến 5,26 ha và có tổng chiều dài 280 m.

Trong quá trình thực hiện phương án, lượng đất đá tận thu từ hoạt động thi công chủ yếu được xuất bán tại chỗ, đơn vị thu mua vận chuyển trực tiếp phục vụ đất san lấp cho công trình thi công đường cao tốc Bắc Nam và làm giao thông nội đồng nhằm giảm thiểu sức đóng góp của nhân dân.

Thế nhưng, trên thực tế, quá trình thực hiện phương án chống sạt lở ở đồi Thô Lô – núi Thành đang có dấu hiệu “núp bóng” dự án chống sạt lở cấp bách chỉ để tận thu đất phục vụ cái lợi của nhà thầu.

Ông Nguyễn Đình Nga, người dân có nhà nằm sát vách núi cho biết: “Quá trình thi công, họ làm rất bẩn, bụi bặm bay mù mịt nhưng chúng tôi vẫn chịu đựng để họ làm bờ rào, bể, hố, cống thoát nước cho dân, tránh được sạt lở, gây mất an toàn về lâu về dài như mục tiêu của dự án. Thế mà khai thác đất thì rầm rộ, làm lợi cho dân thì không chịu làm, chưa hết trách nhiệm chú à. Nói chung làm sao thì làm chứ đừng để dự án “chống sạt lở” nhưng vô hình trung lại trở thành dự án “gây thêm sạt lở” thì khổ cho người dân chúng tôi lắm!”.

“Đấy, có mấy nhà nuôi trâu, nuôi bò, đợt trước hợp đồng là phải rào, che chắn cẩn thận không mưa trôi xuống là mất hết”, ông Nga nói.

Người dân ở đây còn cho biết thêm, đến thời điểm hiện tại, phía chủ đầu tư, đơn vị thi công vẫn chưa có bất cứ động thái nào triển khai các hạng mục ưu tiên trước mùa mưa bão như đã nói với người dân.

Trao đổi với PV Báo TN&MT ông Hoàng Đức Thông, Chủ tịch UBND xã Hưng Thành cho hay, những bất cập khi triển khai dự án chống sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành đã được chúng tôi kiến nghị lên trên. “Cái này huyện phải có buổi làm việc với nhà thầu cho cụ thể để thống nhất phương án mà làm cho xong không để kéo dài” – ông Thông nói.

Bà Nguyễn Thị Nhàn, Phó Trưởng ban QLDA Đầu tư và Xây dựng huyện Hưng Nguyên, cho biết: Liên quan đến vấn đề vướng mắc của người dân, chúng tôi đã cho dừng lại để ổn định tình hình và tổ chức họp bàn, lấy ý kiến của người dân để có phương án giải quyết hợp lý. Về các hạng mục mà người dân lo sợ trước mùa mưa bão, chúng tôi cơ bản đã xử lý hết rồi. Lượng đất sạt lở ở phía trên đã được bóc hết để phòng tránh sạt lở. Bên cạnh đó, chúng tôi đã xử lý sửa lại bờ kè cho người dân.

Còn đại diện Công ty TNHH Hòa Hiệp là đơn vị thi công dự án, cho hay: Do người dân họ không cho làm nên chúng tôi phải dừng lại. Người dân ở gần bị ảnh hưởng trực tiếp thì họ muốn làm, còn người dân ở xa khu vực dự án thì họ không muốn chúng tôi làm.

Về vấn đề người dân yêu cầu làm trước một số hạng mục cho người dân trước mùa mưa bão, vị lãnh đạo này nói không thể làm hết trước được vì như thế là làm sai thiết kế. Trước đó, phương án xử lý chống sạt lở ở đồi Thô Lô đã được chúng tôi làm rất chặt chẽ, đúng quy trình và được tỉnh thẩm định, phê duyệt rồi.

“Chúng tôi sẽ ngồi lại làm việc với người dân để làm sao tạo được sự đồng thuận của người dân rồi mới thực hiện thi công tiếp”, vị này cho biết thêm.

Theo xác nhận của lãnh đạo UBND xã Hưng Thành thì hồi đầu năm 2023, khi bắt đầu triển khai đào đường để thi công dự án, phía máy móc thi công đã phát hiện ra một quả bom và sau đó báo cho phía quân sự xử lý. Về nội dung này, dư luận đặt câu hỏi phải chăng dự án chống sạt lở đồi Thô Lô – núi Thành đã bỏ qua một khâu rất quan trọng và bắt buộc là “rà phá bom mìn vật nổ” theo quy định tại Nghị định 18/2019/NĐ-CP?

Phạm Tuân - Thành Vinh