Lào Cai: Giải bài toán khó trong công tác quản lý đất đai
(TN&MT) - Thời gian qua, bên cạnh việc phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Lào Cai cũng luôn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, nhất là công tác quản lý đất đai và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi hành chính sách đất đai, trên địa bàn cũng còn một số khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ.
Loay hoay tìm lời giải cho công tác xác định giá đất, giải phóng mặt bằng...
Với mục tiêu đưa Lào Cai trở thành trung tâm của Tây Bắc, do đó để phát triển kinh tế - xã hội, Lào Cai đã và đang thu hút các nhà đầu tư bằng các chủ trương, chính sách ưu đãi như: giải quyết nhanh các thủ tục hành chính, hỗ trợ giải phóng nhanh để có mặt bằng sạch.
Tuy nhiên, khi bắt tay vào việc, Lào Cai đã vướng phải nhiều vấn đề cần tháo gỡ như: về công tác thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, việc xác định giá đất cụ thể để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khu vực vùng sâu không có thị trường chuyển nhượng; người dân thường xuyên có kiến nghị tăng tiền bồi thường, giao đất tái định cư và không bàn giao mặt bằng, làm chậm tiến độ thực hiện giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
Việc xây dựng các khu tái định cư của các dự án thường bị động do thiếu nguồn vốn; nhiều khu tái định cư được xây dựng chưa phù hợp với tập quán sinh hoạt của người dân nên còn xảy ra việc khiếu nại, kiến nghị nhiều. Người dân bị thu hồi nhiều đất nông nghiệp đề nghị được bồi thường bằng đất phi nông nghiệp không phù hợp với nguyên tắc bồi thường.
Đối với trường hợp tài sản gắn liền với đất như: Nhà ở, chuồng trại chăn nuôi trên đất nông nghiệp, ao đào nuôi trồng thủy sản trên đất trồng lúa, trồng cây lâu năm trên đất lúa… (đất đã được cấp GCNQSDđ). Các tài sản này được xác định là tạo lập trái quy định của pháp luật do sử dụng đất sai mục đích, tuy nhiên trong quá trình tài sản được tạo lập, Nhà nước chưa xử lý vi phạm.
Theo lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Lào Cai: hiện nay ở Lào Cai, một số phương pháp định giá đất như phương pháp so sánh, phương pháp thặng dư còn quy định chung chung, chưa cụ thể, rõ ràng, gây khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện. Thông tin trong áp dụng phương pháp định giá thiếu tính minh bạch; thông tin đầu vào để áp dụng các phương pháp định giá đất thiếu chính xác, thiếu độ tin cậy (giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất không phản ánh đúng giá giao dịch thực tế do người dân kê khai giá đất trong Hợp đồng chuyển nhượng).
Về công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển nhượng mục đích sử dụng đất, do nguồn ngân sách thiếu, chậm phân bổ sung trong khi nguồn thu của tỉnh không đảm bảo nên các công trình dự án trong kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bị cắt giảm, hoặc chậm triển khai và kéo dài nhiều năm, nhất là các dự án quy hoạch xây dựng phát triển hạ tầng, gây khó khăn trong việc hoàn chỉnh hồ sơ thủ tục về giao đất, thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất…
Nâng cao tinh thần trách nhiệm
Thời gian qua, Lào Cai đã nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoàn chỉnh cơ chế, chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư… làm giải pháp quan trọng. Theo ông Hồ Cao Khải - Giám đốc Sở TN&MT Lào Cai, UBND tỉnh Lào Cai thống nhất chủ trương xây dựng và ban hành quy trình về trình tự, thủ tục thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng thống nhất trên phạm vi toàn tỉnh. Trong đó, quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, thời gian thực hiện từng bước, hồ sơ kèm theo...
Ngoài ra, nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cấp, các ngành, đơn vị có liên quan trong công tác quản lý đất đai ở cơ sở và cả trong việc giải quyết các kiến nghị, đề xuất, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai dự án. Đối với các phương án bồi thường, hỗ trợ đã làm giá đất đúng quy định, tính toán theo hướng có lợi nhất cho người dân, nhưng người dân vẫn không hợp tác, phải củng cố hồ sơ chặt chẽ, khi cần thiết phải tiến hành các biện pháp hành chính theo quy định.
Ý thức của người dân là yếu tố quan trọng trong quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng. Để người dân hiểu và tự giác bàn giao mặt bằng khi triển khai thực hiện dự án, Lào Cai đã tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Trong đó, cần có sự phối hợp thực hiện để chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng đến tận cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Từ đó, tạo sự đồng thuận, tin tưởng, tự giác trong tổ chức thực hiện, nhất là người dân có đất nằm trong vùng dự án.
Ngoài ra, các đơn vị liên quan đã có sự phối hợp chặt chẽ với cộng đồng trách nhiệm giữa đơn vị thực hiện đo đạc, lập hồ sơ phục vụ công tác bồi thường giải phóng mặt bằng với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai các huyện, thành phố… niêm yết giá công khai, minh bạch. Từ đó, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.