PTSC - Đầu tư phát triển điện gió ngoài khơi
Năng lượng gió thì vô hạn nhưng nguồn lực đầu tư thì hữu hạn. Vì vậy, nếu không có những chính sách, cơ chế hướng dẫn cụ thể, nguồn lực đầu tư này sẽ chuyển từ Việt Nam sang những khu vực khác trên thế giới.
Đó là nhận định của ông Lê Mạnh Cường - Tổng Giám đốc Tổng công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) - tại Hội thảo chuyên đề “Xu hướng công nghệ và giải pháp phát triển ngành công nghiệp năng lượng của Việt Nam trong Chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” vừa diễn ra tại Hà Nội.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), về kỹ thuật, Việt Nam có tiềm năng khoảng 600 GW điện gió ngoài khơi (ĐGNK), trong đó 260 GW móng cố định và 340 GW móng nổi, xếp số 1 Đông Nam Á, thuộc top đầu châu Á.
Tuy nhiên, mới đây, Orsted - Công ty năng lượng quốc gia Đan Mạch, nhà phát triển năng lượng tái tạo (NLTT) và ĐGNK hàng đầu thế giới - đã tuyên bố rút khỏi thị trường Việt Nam. Sự rút lui của Orsted là một cảnh báo: Các nhà đầu tư quốc tế đã bắt đầu mất kiên nhẫn khi quyết định đầu tư vào lĩnh vực ĐGNK ở nước ta, do những vướng mắc về các dự án NLTT chưa được giải quyết triệt để.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, nhu cầu vốn cho ĐGNK rất lớn, khoảng 2,5-3 tỉ USD cho 1 GW. Nếu không thu hút được vốn FDI trong lĩnh vực ĐGNK, mục tiêu Net Zero của Việt Nam sẽ rất khó đạt được.
Để chủ động thích ứng với quá trình dịch chuyển năng lượng từ hydrocarbon truyền thống sang các nguồn NLTT và cụ thể hóa cam kết của Chính phủ Việt Nam về Net Zero vào năm 2050, bằng kinh nghiệm tích lũy từ việc tham gia những dự án NLTT đầu tiên tại Việt Nam tại quần đảo Trường Sa (2008-2010) và huyện đảo Phú Quý (2010-2013) cho đến việc tham gia vào các chuỗi cung ứng dịch vụ NLTT trên đất liền và gần bờ gần đây, PTSC đang tích cực tham gia vào lĩnh vực NLTT, đặc biệt là ĐGNK, với vai trò là nhà đầu tư - phát triển dự án.
Những năm gần đây, PTSC đã gặt hái được những thành công nhất định khi thực hiện tốt việc cung cấp dịch vụ khảo sát cho Dự án ĐGNK Thăng Long - dự án duy nhất được cấp phép khảo sát cho đến nay tại Việt Nam; đấu và thắng thầu quốc tế cho gói thầu chế tạo 2 trạm biến áp ngoài khơi (OSS) cho một dự án ĐGNK 1.044 MW tại Đài Loan, hiện đang chế tạo tại Vũng Tàu; gói thầu chế tạo 4 OSS cho dự án ĐGNK tại vùng biển Baltic (châu Âu); có thể sẽ tiếp tục được trao thầu gói thầu chế tạo 1 OSS khác tại Đài Loan.
Trước đó, vào tháng 5-2023, Orsted đã ký hợp đồng với PTSC để sản xuất 33 kết cấu móng trụ turbine cho trang trại ĐGNK Greater Changhua 2b&4 có tổng công suất 920 MW tại Đài Loan (Trung Quốc). Hợp đồng trị giá hơn 300 triệu USD. Đây là dự án đòi hỏi chế tạo các cấu kiện theo dạng sản xuất hàng loạt, quy mô lớn, năng suất cao, thời gian ngắn, với yêu cầu phải tối ưu hóa các nguồn lực, dây chuyền sản xuất, đồng bộ trong các khâu, khác với hình thức sản xuất đơn chiếc truyền thống của ngành Dầu khí. Để thực hiện dự án, PTSC ngoài việc thay đổi tư duy sản xuất từ đơn chiếc sang hàng loạt, còn phải tiến hành đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, phương tiện, trang thiết bị...
Việc triển khai dự án này sẽ góp phần xây dựng chuỗi cung ứng nội địa trong lĩnh vực ĐGNK. Để thực hiện dự án, ngoài các đơn vị thành viên của PTSC còn có các doanh nghiệp của ngành Dầu khí, các doanh nghiệp quân đội, doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp tư nhân trong nước... tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp. Với hiệu ứng lan tỏa từ dự án này, trong những năm tới, khi ĐGNK tại Việt Nam phát triển, sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp trong nước có thể tham gia chuỗi cung ứng cho ngành công nghiệp ĐGNK.
Tổng Giám đốc PTSC cho biết, với công nghệ turbine hiện tại (khoảng 14 MW/turbine), 1 dự án ĐGNK có công suất khoảng 1 GW sẽ cần đến hơn 70 chân đế và mỗi chân đế có trọng lượng 2.500-3.000 tấn. Đây là một khối lượng công việc khổng lồ. Do đó, việc xây dựng chuỗi cung ứng, kết nối các doanh nghiệp, mỗi doanh nghiệp sẽ tập trung thực hiện một khâu trong quá trình chế tạo, là hết sức quan trọng. PTSC hoàn toàn tự tin làm đầu mối kết hợp các doanh nghiệp trong nước để xây dựng chuỗi cung ứng nội địa, cung cấp các dịch vụ cho các dự án ĐGNK.
PTSC đang thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với các nhà đầu tư, nhà phát triển uy tín trên thế giới về lĩnh vực ĐGNK, tạo mối quan hệ với các tổ chức tài chính lớn để tìm kiếm cơ hội tham gia đầu tư phát triển các dự án ĐGNK tại Việt Nam, đặc biệt là dự án ĐGNK tại Việt Nam để xuất khẩu điện trực tiếp sang Singapore mà PTSC đang hợp tác nghiên cứu đầu tư phát triển với đối tác Sembcorp.
Việc tham gia đầu tư phát triển dự án ĐGNK sẽ là mắt xích cuối cùng hoàn thiện chuỗi giá trị từ khảo sát, thiết kế, chế tạo, lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng của 1 dự án ĐGNK mà PTSC có năng lực vượt trội. Mặc dù vậy, sự cạnh tranh cũng hết sức khốc liệt. Mới đây, Cơ quan quản lý thị trường năng lượng Singapore (EMA) đã cấp phép có điều kiện cho Tập đoàn Keppel đầu tư đường cáp ngầm đề xuất khẩu điện từ Campuchia qua Singapore.
Có thể thấy, mặc dù Việt Nam có rất nhiều tiềm năng về ĐGNK và có nhiều lợi thế so với các nước Đông Nam Á khác trong việc xuất khẩu điện sạch sang Singapore, nhưng nếu chúng ta không nhanh chóng triển khai thì các cơ hội sẽ trôi qua và rơi vào tay các đối thủ từ các nước trong khu vực.
Bằng nguồn lực dồi dào hiện có, PTSC hy vọng sẽ có những đóng góp lớn trong việc phát triển phát triển NLTT của Việt Nam theo đúng tinh thần “Trọn giải pháp - Vẹn niềm tin” của một doanh nghiệp luôn đi đầu tìm kiếm những giải pháp mới trong nhiều lĩnh vực.
Bằng kinh nghiệm tích lũy từ việc tham gia những dự án NLTT tại quần đảo Trường Sa (2008-2010) và huyện đảo Phú Quý (2010-2013) cho đến việc tham gia vào các chuỗi cung ứng dịch vụ NLTT, PTSC đang tích cực tham gia vào lĩnh vực ĐGNK, với vai trò là nhà đầu tư - phát triển dự án.