30 năm Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa thế giới
(TN&MT) - Trong vòng 30 năm qua, Di sản Huế đã không ngừng thay đổi, hồi sinh với diện mạo vốn có trong lịch sử và đang vươn mình với sức sống ngày càng mãnh liệt. Huế trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước có 2 di sản vật thể và phi vật thể của nhân loại.
Tối 17/6, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế long trọng tổ chức chương trình kỷ niệm 30 năm Quần thể di tích Cố đô Huế và 20 năm Nhã nhạc - Âm nhạc cung đình Việt Nam được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vinh danh là Di sản Văn hóa thế giới. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã đến tham dự.
Ngày 11/12/1993, Quần thể Di tích Cố đô Huế chính thức được ghi vào Danh mục Di sản Thế giới của UNESCO, đây là di sản thế giới đầu tiên của Việt Nam được vinh danh. Ngày 7/11/2003, Nhã nhạc – Âm nhạc cung đình Việt Nam cũng được UNESCO ghi tên vào Danh mục các kiệt tác văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại, cũng là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của nước ta được công nhận.
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế Nguyễn Văn Phương cho biết, năm 1981, sau khi nghiên cứu và khảo sát Quần thể di sản Huế, Ngài M’Bow - Tổng giám đốc UNESCO lúc bấy giờ đã ra lời kêu gọi cứu vãn di sản văn hóa Huế, với thông điệp “Di sản Huế đang ở trong tình trạng lâm nguy, đang đứng bên vực thẳm của sự diệt vong và sự quên lãng” và chỉ có “một sự cứu nguy khẩn cấp” với nỗ lực của Chính phủ Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế thì mới có thể giúp Cố đô Huế thoát ra khỏi tình trạng trên.
Từ quan điểm chỉ đạo của Trung ương về văn hóa và sau lời kêu gọi của Tổng giám đốc UNESCO, là khoảng thời gian chứng kiến sự chuyển biến tích cực trong việc gìn giữ, bảo tồn di sản Huế; đã có hàng trăm công trình di tích được phục hồi, trùng tu tôn tạo, trong đó có nhiều công trình có giá trị tiêu biểu. Các di sản văn hóa phi vật thể cũng được chú trọng nghiên cứu bảo tồn một cách bài bản và phát huy một cách hiệu quả. Bộ mặt Di sản Huế không ngừng thay đổi, hồi sinh dần trở lại với diện mạo vốn có trong lịch sử và đang vươn mình với sức sống ngày càng mãnh liệt, giúp Thừa Thiên - Huế bước ra khỏi sự lãng quên để trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước có 2 di sản vật thể và phi vật thể được UNESCO vinh danh.
“Tỉnh ghi nhận và đánh giá cao sự đóng góp tích cực của các tập thể, cá nhân trong và ngoài nước đối với công tác trùng tu, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá Huế. Chúng tôi mong rằng, sẽ tiếp tục nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ của Trung ương, các địa phương, các tổ chức quốc tế, cùng bạn bè gần xa, công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản của vùng đất Cố đô Huế sẽ lên tầm cao mới, góp phần đưa tỉnh Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng văn hoá, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh”, ông Phương nói.
Cũng tại buổi lễ, bà Miki Nozawa, quyền Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam cho rằng, UNESCO trân trọng và đánh giá cao mối quan hệ hợp tác bền chặt với tỉnh Thừa Thiên - Huế trong thời gian qua, công tác bảo tồn di tích Cố đô đã được phát huy với tinh thần quyết tâm cao và đạt được nhiều kết quả to lớn.
“Trong vòng 30 năm, khu di sản thế giới này đã chuyển mình với những kết quả vô cùng tích cực sau nhiều dự án đầu tư và tái đầu tư cho công cuộc bảo tồn. Quần thể di tích Cố đô Huế trở thành một trong những khu di tích được bảo tồn hiệu quả nhất cả về mặt cấu trúc cũng như các hạng mục di sản phi vật thể khác. Cố đô Huế chính là một điển hình thành công tại Việt Nam và trong khu vực”, bà Miki Nozawa chia sẻ.
Chương trình nghệ thuật trong đêm lễ có chủ đề “Di sản Cố đô, Ký ức & Trao truyền”, với sự tham gia của 9 đoàn nghệ thuật trong nước và quốc tế, gần 450 nghệ sĩ, nhiều tiết mục hấp dẫn và đặc sắc đã được trình diễn.
Lễ kỷ niệm 30 năm Quần thể Di tích Cố đô Huế và 20 năm Nhã nhạc - Âm nhạc Cung đình Việt Nam được UNESCO vinh danh là Di sản thế giới diễn ra trong 3 ngày (từ 16-18/6), là chuỗi các hoạt động đặc sắc được tổ chức công phu, đánh giá toàn diện những thành tựu và hành trình bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới ở tỉnh Thừa Thiên - Huế trong những thập niên qua, hướng đến hành trình mới, hành trình phát triển bền vững, giao lưu, hợp tác quốc tế trong phát huy giá trị di sản văn hóa với các quốc gia trên thế giới.
Cũng trong dịp này, tỉnh Thừa Thiên - Huế sẽ ra mắt “Quỹ bảo tồn di sản Huế”. Tôn chỉ của Quỹ là hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận với mong muốn bảo tồn và phát huy giá trị di sản, văn hoá Huế theo định hướng chung của Đảng và Nhà nước; đưa các giá trị văn hóa, lịch sử đến với nhân dân, du khách và cộng đồng trong và ngoài nước một cách sâu sắc hơn; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao hình ảnh, vị thế của tỉnh Thừa Thiên - Huế nói riêng và của Việt Nam nói chung trên trường quốc tế.
Đến nay, Thừa Thiên - Huế là tỉnh duy nhất ở Việt Nam cũng như ở khu vực Đông Nam Á có 7 di sản được UNESCO ghi danh, trong đó có 5 di sản của riêng Huế (Quần thể Di tích Cố đô Huế -1993 – Di sản vật thể, Nhã nhạc - Âm nhạc cung đình Việt Nam-2003 - Di sản phi vật thể, Mộc bản triều Nguyễn - 2009 - Di sản tư liệu, Châu bản triều Nguyễn - 2014 - Di sản tư liệu, Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế - 2016 - Di sản tư liệu) và 2 di sản chung với các địa phương khác (Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam và Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt)