3 Bộ trưởng giải trình về việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng

Xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế trong khu vực công đến năm 2030

Phát biểu giải trình một số nội dung các Đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, thành công trong công cuộc phòng, chống dịch Covid-19 có sự đóng góp lớn, có vai trò quan trọng quyết định của mô hình tổ chức y tế dự phòng, y tế cơ sở, đồng thời có vai trò rất quan trọng của đội ngũ nhân viên y tế, trong đó có y tế dự phòng, y tế cơ sở.

Bộ trưởng cũng cho biết, đại dịch đã làm bộc lộ những khó khăn, bất cập trong bộ máy tổ chức và các mặt hoạt động của mạng lưới y tế dự phòng, y tế cơ sở, vẫn còn những sự thiếu đồng bộ cả về mô hình tổ chức lẫn thực tiễn quản lý. Cùng với đó, nhân lực y tế còn có những bất cập cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu.

Để giải quyết tổng thế vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng cần đặt việc giải quyết tổ chức, bộ máy, nhân sự y tế, nhất là nhân sự y tế dự phòng, y tế cơ sở trong tổng thể tinh Nghị quyết 19, đồng thời cũng theo đúng định hướng, yêu cầu của Nghị quyết 20 là tăng cường bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn với những vấn đề mới phát sinh để có giải pháp phù hợp hơn trong thời gian tới.

Cụ thể, thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Y tế tổng rà soát, tham mưu cho Chính phủ đề án phát triển nguồn nhân lực y tế trong khu vực công đến năm 2030 một cách căn cơ, cụ thể, chiến lược, bảo đảm nhân lực y tế khu vực công trong tình hình mới.

Đặc biệt, Bộ trưởng cho rằng cần đánh giá toàn diện về tổ chức bộ máy, nhân lực y tế dự phòng, y tế cơ sở để đề xuất với Chính phủ xây dựng mới, hoặc bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo ổn định về mô hình tổ chức bộ máy, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể của các tổ chức này, xem xét kỹ lưỡng mô hình tổ chức để đảm bảo các yêu cầu về mặt chính trị, xã hội, pháp lý cũng như thực tiễn, để thực hiện tốt nhất nhiệm vụ bảo đảm sức khỏe của nhân dân.

Tiếp tục hoàn thiện chính sách cho cán bộ y tế và phụ cấp y tế

Giải trình làm rõ một số vấn đề liên quan đến huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực cho phòng, chống dịch COVID-19, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết sẽ tiếp thu tối đa ý kiến đại biểu Quốc hội để rà soát và tập trung hoàn thiện quy định pháp luật để giải quyết những vướng mắc hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ thời gian qua, điều hành chính sách tài khóa của Chính phủ hết sức linh hoạt, hiệu quả, thể hiện sự quyết liệt của Chính phủ vừa chống dịch vừa chỉ đạo tạo mọi điều kiện thuận lợi để cho doanh nghiệp và người dân phát triển sản xuất, kinh doanh như có các chính sách miễn, giảm và hoàn thuế phí và lệ phí. Ngoài ra, trong năm 2022-2023 có nguồn lực từ gói chính sách theo Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nêu rõ các số liệu huy động cho phòng chống dịch bệnh, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng đây là nỗ lực lớn, sự ủng hộ nhiệt liệt của doanh nghiệp, viện trợ nước ngoài và đặc biệt là sự nỗ lực của toàn dân.

Về việc quy định về sát giá về số tài sản tài trợ hay là thẩm định giá đối với tài sản công, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết căn cứ theo Nghị định 29/2018/NĐ-CP thì đơn vị tiếp nhận căn cứ vào hóa đơn xuất của bên viện trợ để ghi tăng tài sản công, không thẩm định lại. Bộ trưởng cũng cho biết trong thời gian tới sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về vấn đề này.

Về vấn đề mua vaccine tiêm chủng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, tiền mua được bố trí từ ngân sách. Về đầu tư cơ sở vật chất y tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết Nghị quyết 43/2022/QH15 đã bố trí nguồn để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt cho y tế cơ sở. Ngoài ra còn bố trí ngân sách địa phương và ngân sách trung ương cho việc đầu tư các dự án để sửa chữa, nâng cao và hiện đại hóa y tế cơ sở. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho biết sẽ tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội về chính sách cho cán bộ y tế và phụ cấp y tế, ưu đãi nghề và bảo hiểm y tế để tiếp tục hoàn thiện.

Báo cáo làm rõ vấn đề về bảo hiểm y tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết hiện nay bảo hiểm y tế chỉ thu 4,5%, trong đó 1,5% là người lao động nộp, 3% là người sử dụng, đơn vị sử dụng lao động nộp. Có nghĩa là Quỹ Bảo hiểm y tế có hạn, trong khi chi ra gần như không hạn chế. Như vậy phải quản lý theo dự toán. Nhưng có một hiện tượng là hiện nay y tế cơ sở, y tế cấp dưới đẩy lên y tế cấp trên; y tế cập trên lại chuyển lên y tế cấp cao nhất. Bộ trưởng Hổ Đức Phớc cho biết trong thời gian tới khi sửa đổi sửa Luật Bảo hiểm y tế sẽ lưu ý đến vấn đề cấp bù ngân sách để đảm bảo cho thanh toán y tế một cách thuận lợi nhất.

Về Quỹ Vaccine hiện nay thu được 10.791 tỷ đồng, trong đó chi ra mua vaccine là 7.672 tỷ đồng, hiện nay còn dư là 3.118,9 tỷ đồng, tổng số là 693.476 lượt ủng hộ. Bộ trưởng Bộ Tài chính chia sẻ thêm trong bối cảnh chưa từng có nhưng Chính phủ đã rất quyết liệt, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhanh chóng để xây dựng quy chế và thành lập Quỹ vaccine. Nhờ có thành lập Quỹ vaccine đã giúp có ngay nguồn lực để chủ động về vấn đề mua vaccine. Đồng thời, trong xuất hàng viện trợ, các cơ quan cũng phải áp dụng biện pháp xuất hàng trước, lấy chứng từ, hồ sơ sau để đảm bảo cứu dân, chống dịch như chống giặc để đảm bảo cứu người dân.

Tháo gỡ tâm lý sợ mua sắm, sợ đấu thầu bằng những chính sách, giải pháp mang tính chất pháp lý đầy đủ và căn cơ

Phát biểu giải trình ý kiến các Đại biểu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan hoàn toàn nhất trí với những nội dung cơ bản trong báo cáo của Đoàn giám sát. Bộ trưởng cho rằng, đây là lần đầu tiên chúng ta nhìn nhận một cách tổng quát những việc huy động lực lượng để phục vụ cho công tác phòng, chống dịch COVID - 19 kể cả kết quả đạt được và những vấn đề cần rút kinh nghiệm. Báo cáo đã được xây dựng công phu, chất lượng, đánh giá đầy đủ, xúc tích về những kết quả cũng như những khó khăn mà đã nêu ra và đặc biệt đã chỉ rõ những nguyên nhân và kiến nghị các giải pháp một cách toàn diện trong điều kiện đất nước còn vô vàn khó khăn.

Giải trình những ý kiến đại biểu về việc chuyển từ bệnh nhóm A sang bệnh nhóm B đối với dịch COVID-19, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, ngày 5/5/2023, Tổ chức Y tế thế giới công bố dịch COVID - 19 không còn tình trạng khẩn cấp y tế công cộng gây quan ngại toàn cầu nhưng đại dịch chưa kết thúc. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế cũng đang phối hợp cùng với các Bộ, ngành rà soát các quy định của pháp luật, tham khảo kinh nghiệm của các nước trên thế giới và rà soát các biện pháp thực tiễn triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh COVID 19 Việt Nam, Bộ Y tế đã chủ trì cùng với các Bộ, ngành xây dựng hồ sơ để chuyển phân loại bệnh từ bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sang bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, để chuẩn bị cho việc công bố hết dịch COVID – 19, dự kiến vào cuối tuần này, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch COVID - 19 bàn thảo các cái nội dung liên quan đến nội dung này.

Về các giải pháp tháo gỡ khó khăn mua sắm đảm bảo cung ứng trang thiết bị, sinh phẩm, đặc biệt sau thời gian hậu COVID – 19, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo ban hành nhiều văn bản trình Quốc hội ban hành nhiều văn bản tháo gỡ khó khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu hóa chất, sinh phẩm, vật tư, thiết bị y tế.

Hiện nay để giải quyết căn cơ việc thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị y tế thì Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành trình Quốc hội sửa đổi Luật Đấu thầu, Luật giá. Bộ Y tế đang hoàn thiện hồ sơ để trình Quốc hội trình Quốc hội sửa đổi Luật Dược, Luật bảo hiểm y tế, Luật phòng bệnh… Bộ trưởng cũng cho biết, với các giải pháp tích cực, đến thời điểm này cơ bản giải quyết được tình trạng thiếu thuốc phục vụ khám bệnh, chữa bệnh.

“Bộ Y tế mong muốn nhận được sự đồng hành để tháo gỡ vấn đề liên quan đến tâm lý sợ mua sắm, sợ đấu thầu bằng những chính sách, giải pháp mang tính chất pháp lý đầy đủ và căn cơ”, Bộ trưởng chia sẻ.

Về chính sách y tế cơ sở và y tế dự phòng, năm 2018 Tổ chức Y tế thế giới đã nhận định Việt Nam là một trong số ít quốc gia có mạng lưới y tế cơ sở hoàn chỉnh, tổ chức rộng khắp tới tận thôn, bản. Báo cáo giám sát tối cao của Quốc hội cũng đã đánh giá được những kết quả, những mặt được làm được, những vấn đề còn tồn tại về chính sách y tế cơ sở, y tế dự phòng; Ý kiến phát biểu của các đại biểu rất tâm huyết và trách nhiệm để cùng cố và phát triển hệ chống này.

Bộ Y tế trân trọng tiếp thu toàn bộ ý kiến của đại biểu và cho biết, thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Bộ Y tế đang hoàn thiện hồ sơ về xây dựng Chỉ thị về phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới, với nhiều nội dung liên quan tới mô hình tổ chức bộ máy, cơ chế triển khai thực hiện, phương thức triển khai thực hiện…

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Quốc hội đánh giá việc sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng luôn được Đảng, Nhà nước, địa phương, cả hệ thống chính trị và toàn xã hội quan tâm, đã đạt được những kết quả rất quan trọng, tích cực, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân trong giai đoạn dịch bệnh, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu kép đã đặt ra.

Quyết tâm chung sức đồng lòng, tinh thần đoàn kết của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định giúp chúng ta chiến thắng đại dịch Covid-19. Sự nỗ lực của Chính phủ, của chính quyền địa phương, của cả hệ thống chính trị, các cấp, các đoàn thể, tổ chức xã hội… sự giúp đỡ nhiệt tình, trách nhiệm của cộng đồng quốc tế cùng sự tự giác chấp hành và hỗ trợ, chia sẻ trong toàn dân đã đóng góp rất quan trọng vào sự thành công trong công tác phòng, chống đại dịch.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Quốc hội đã phân tích sâu sắc thêm những tồn tại, hạn chế, chỉ ra nhiều nguyên nhân, làm rõ hơn trách nhiệm liên quan, thống nhất cần có các giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, toàn diện, cụ thể, trực tiếp vào các nội dung của Nghị quyết. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Đoàn giám sát sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan, hoàn thiện báo cáo tiếp thu giải trình và dự thảo Nghị quyết, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến để xem xét, thông qua vào cuối Kỳ họp.

Trường Giang - Khương Trung