Khoáng sản tạo đà cho phát triển
(TN&MT) - Lào Cai là tỉnh miền núi có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, đa dạng, có giá trị cao về trữ lượng và chất lượng. Đây là tiềm năng, lợi thế tạo đà và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Đây cũng là điều kiện đặt ra để Lào Cai tăng cường quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội và môi trường của tỉnh.
Phát huy tiềm năng và lợi thế tài nguyên khoáng sản
Theo tài liệu địa chất, trên địa bàn tỉnh có khoảng hơn 150 mỏ và điểm mỏ với trên 35 loại khoáng sản khác nhau (quặng sắt, quặng đồng, quặng apatit, khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường như cát, sỏi…), phân bố rải rác ở các huyện và TP. Lào Cai. Trong đó, một số loại như quặng apatit (2,1- 2,5 tỷ tấn), sắt (137 triệu tấn), đồng, vàng gốc, graphít, đất hiếm,… và nhiều loại khoáng sản đang được khai thác phục vụ chế biến sâu tại Lào Cai.
Thực hiện Luật Khoáng sản và các quy định pháp luật có liên quan, UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường triển khai đầy đủ, toàn diện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản theo quy định, phù hợp với chức năng, thẩm quyền.
Cụ thể, tỉnh đã đẩy mạnh công tác phổ biến các quy định của pháp luật về khoáng sản; định kỳ tổ chức đối thoại với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản để phát huy trí tuệ tập thể trong công tác quản lý, khai thác. Thực hiện Dự án xây dựng cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản tỉnh Lào Cai để từng bước quản lý hoạt động khoáng sản trên cơ sở dữ liệu số.
Đặc biệt, đã chủ động đề nghị Bộ TN&MT, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản cho phép mở một số đề tài điều tra đánh giá khoáng sản trên địa bàn tỉnh để xác định rõ tiềm năng khoáng sản phục vụ công tác quản lý, cấp phép. Yêu cầu, các đơn vị được cấp Giấy phép khai thác khoáng sản chủ động thăm dò bổ sung, nâng cấp trữ lượng khoáng sản trong khu vực được cấp phép khai thác và điều chỉnh thiết kế, tăng cường đầu tư máy móc, thiết bị để khai thác đạt công suất cấp phép.
Hằng năm, nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản, tỉnh Lào Cai đã thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quy định trong khai thác, sử dụng khoáng sản, đặc biệt là nghĩa vụ tài chính của các chủ Giấy phép khai thác khoáng sản.
Cùng với đó, yêu cầu UBND các huyện, thành phố lập Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn, trình Sở TN&MT tổ chức thẩm định trước khi phê duyệt; phê duyệt Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh; ký quy chế phối hợp với các tỉnh giáp ranh về thực hiện tốt công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, ngăn chặn triệt để tình trạng khai thác khoáng sản trái pháp luật. Rà soát, phê duyệt Phương án xử lý các mỏ khoáng sản trong vùng để quản lý tài nguyên và đảm bảo cảnh quan môi trường,…
Tuy nhiên, bên cạnh đó, việc triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh còn chưa toàn diện, chưa đồng bộ giữa các cấp. Cấp huyện, cấp xã chưa chú trọng, chủ động thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn. Chưa thực hiện nhiều biện pháp cắt giảm thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp hoạt động khoáng sản; việc liên thông giải quyết các thủ tục hành chính giữa các sở, ngành, địa phương còn hạn chế.
Số nợ ngân sách của các doanh nghiệp hoạt động khoáng sản còn khá lớn. Một số đơn vị chưa nghiêm túc thực hiện Luật Khoáng sản. Chưa hoàn toàn chấm dứt được hoạt động của các cơ sở chế biến khoáng sản quy mô nhỏ, công nghệ cũ, hiệu quả thấp,…
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý tài nguyên khoáng sản
Để nâng cao công tác quản lý, bảo vệ, khai thác hợp lý và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, bền vững nguồn tài nguyên khoáng sản, đảm bảo môi trường, cảnh quan trong khai thác khoáng sản, phục vụ tốt nhất cho phát triển kinh tế - xã hội, thời gian tới, tỉnh Lào Cai tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm như:
Tiếp tục chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Kiến nghị các cơ quan Trung ương kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc do chồng chéo giữa các văn bản quy định về công tác quản lý khoáng sản; hướng dẫn bổ sung về phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý hoạt động khoáng sản theo hướng tăng thẩm quyền, trách nhiệm của tổ chức cơ sở.
Tiếp tục tổ chức thực hiện các đề án điều tra, đánh giá, thăm dò bằng nguồn vốn của doanh nghiệp. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền chấp thuận việc lập, thi công thêm các đề án điều tra, đánh giá khoáng sản đối với nhiều loại khoáng sản nhằm làm rõ tiềm năng tài nguyên, trữ lượng khoáng sản còn lại trên địa bàn tỉnh.
Tiếp tục rà soát, điều chỉnh các quy hoạch khoáng sản của tỉnh phù hợp với quy hoạch, chiến lược chung của Trung ương. Tăng cường chỉ đạo công tác cấp Giấy phép hoạt động khoáng sản theo đúng quy định, đẩy mạnh tiêu chí cắt giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, liên thông giải quyết thủ tục hành chính.
Nâng cao chất lượng lập, thẩm định hồ sơ xin khai thác khoáng sản và Báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án khai thác khoáng sản để tăng cường tiêu chí đảm bảo cảnh quan, môi trường, đảm bảo việc xây dựng, phát triển bền vững.
Kiên quyết thu hồi những dự án chế biến sâu chậm triển khai đầu tư, có công nghệ lạc hậu, sản xuất không liên tục, hiệu quả thấp và gây ô nhiễm môi trường. Xây dựng các quy chuẩn kỹ thuật phù hợp trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản làm căn cứ yêu cầu các chủ đầu tư đổi mới công nghệ khai thác, chế biến để thu hồi tối đa khoáng sản chính và khoáng sản phụ đi kèm tại các mỏ.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra lĩnh vực khoáng sản, đặc biệt là quản lý thu đúng, thu đủ các nguồn thu từ hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai.