WMO cảnh báo El Nino xuất hiện: Nhiệt độ tăng kỷ lục và đe dọa an ninh lương thực

WMO mô tả El Niño và La Niña là những động lực chính, xuất hiện tự nhiên của hệ thống khí hậu Trái đất. Sau 3 năm xảy ra hiện tượng La Niña, thế giới phải đối mặt với 80% khả năng xảy ra hiện tượng El Niño phát triển từ tháng 7 đến tháng 9. Các dấu hiệu nhận biết là sự nóng lên của bề mặt đại dương ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương.

Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas nhấn mạnh, theo báo cáo Tình trạng Khí hậu Toàn cầu của WMO, 8 năm từ 2015 đến 2022 là khoảng thời gian nóng nhất từng được ghi nhận. Tuy nhiên, trong 3 năm của khoảng thời gian này, chúng ta trải qua hiện tượng La Nina mát mẻ và điều này đóng vai trò như "chiếc phanh" tạm thời khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên.

Người đứng đầu WMO cũng cảnh báo rằng sự phát triển của El Nino rất có thể sẽ dẫn đến một đợt nóng lên toàn cầu mới và tăng khả năng phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ.

Chuẩn bị cho El Nino

El Niño năm 2014-2015 có cường độ rất mạnh, kết hợp với sự nóng lên của bầu khí quyển do khí nhà kính gây ra, khiến năm 2016 trở thành năm nóng nhất được ghi nhận. WMO cho biết, tác động của El Niño sắp tới đối với nhiệt độ toàn cầu có thể sẽ rõ ràng nhất vào năm 2024.

Ông Taalas cho rằng thế giới nên chuẩn bị cho El Niño, hiện tượng có thể gây ra nhiều hiện tượng thời tiết và khí hậu cực đoan hơn, bao gồm lượng mưa lớn và hạn hán, tùy thuộc vào khu vực. Ông cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của các dịch vụ cảnh báo sớm, có thể giúp cung cấp thông tin hành động và tránh những tác động xấu nhất của thời tiết khắc nghiệt. Theo WMO, hiện nay, khoảng 100 quốc gia trên thế giới không có dịch vụ thời tiết đầy đủ.

WMO cho hay, cho đến nay không có dấu hiệu nào về cường độ hoặc thời gian của El Niño tiềm ẩn sắp tới và không có hai sự kiện El Niño nào giống nhau, đó là lý do tại sao cần phải giám sát chặt chẽ để xác định chính xác các tác động.

Tuy nhiên, cơ quan này chỉ ra rằng các sự kiện El Niño thường liên quan đến lượng mưa tăng lên, có thể gây ra lũ lụt, ở các vùng phía Nam của Nam Mỹ, miền Nam nước Mỹ, trung tâm châu Á và vùng Sừng châu Phi.

Mặc dù WMO cho rằng El Niño có thể mang lại “thời gian nghỉ ngơi” sau đợt hạn hán kéo dài ở vùng Sừng châu Phi, nhưng hiện tượng này cũng có thể gây “hạn hán nghiêm trọng” ở Australia, Indonesia và một số khu vực phía Nam châu Á.

Hành động sớm để ngăn chặn nạn đói

Với số lượng kỷ lục những người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) vừa cho biết tổ chức này đang rà soát kỹ lưỡng các khu vực trên toàn cầu đặc biệt dễ bị tổn thương bởi El Nino và hỗ trợ các quốc gia giảm thiểu rủi ro.

FAO chỉ rõ Nam Phi, Trung Mỹ và Caribê và một số khu vực của châu Á là những khu vực cần quan tâm đặc biệt, nơi nhiều người đã bị mất an ninh lương thực và các mùa vụ chính phải hứng chịu tình trạng thời tiết khô hạn điển hình của El Nino.

Cơ quan này cũng cho rằng các quốc gia sản xuất và xuất khẩu ngũ cốc lớn như Úc, Brazil và Nam Phi nằm trong số các nước có nguy cơ bị khô hạn, mặt khác, lượng mưa quá nhiều có thể ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu ngũ cốc Argentina, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ.

Ông Rein Paulsen, người đứng đầu Văn phòng Khẩn cấp và Khả năng phục hồi của FAO cho biết: “Những cảnh báo sớm sẽ thúc giục chúng ta phải thực hiện hành động sớm và hàng động dự báo. FAO sẽ hỗ trợ các thành viên của tổ chức trong những nỗ lực này, trong phạm vi tối đa các nguồn lực cho phép”.

FAO nhấn mạnh, cùng với các tổ chức khác của Liên Hợp Quốc, cơ quan này đã làm việc trong nhiều năm để phát triển các kế hoạch hành động dự báo cho một số quốc gia và sẵn sàng hành động sớm, phối hợp với các chính phủ và đối tác, nếu các dự báo trở thành hiện thực.

Các biện pháp can thiệp kịp thời có thể được lên kế hoạch trước bao gồm xây dựng các cửa hàng hạt giống trong cộng đồng, đánh giá dự trữ lương thực chiến lược và tăng cường giám sát sức khỏe động vật.

Mai Đan