Cẩm Thủy (Thanh Hóa): Tận thu hay lợi dụng để khai thác khoáng sản?

Hiện tại, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chấp thuận cho Chi nhánh Nhà máy gạch Cẩm Thủy - Công ty Gốm Thành Vinh, Công ty Việt Đông, Công ty Quốc Khánh, Công ty Hoàng Đức, Hộ gia đình ông Nguyễn Văn Thái, Nhà máy thủy điện Cẩm Thủy 1 được phép tận thu đất, cát tại các xã thuộc huyện Cẩm Thủy.

Trong quá trình thi công tận thu đất đơn vị không chấp hành theo quy định của pháp luật đã bị chính quyền địa phương lập biên bản vi phạm. Đơn cử như Chi nhánh Nhà máy gạch Cẩm Thủy - Công ty TNHH Gốm Thành Vinh tận thu đất ở xã Cẩm Yên vi phạm về môi trường, xe chở đất có dấu hiệu quá tải, quá trình thi công chưa thực hiện cắm đầy đủ mốc giới, biển báo, khai thác ban đêm gây tiếng ồn làm ảnh hưởng đến nhân dân.

Ngày 17/02/2023, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 1874/UBND-CN về việc giải quyết đề nghị tận thu đất thừa trong quá trình thi công phương án hạ thấp độ cao tại mặt bằng xây dựng nhà ở riêng lẻ và trồng cây lâu năm tại xã Cẩm Yên, huyện Cẩm Thủy của Chi nhánh Nhà máy gạch Cẩm Thủy - Công ty TNHH Gốm Thành Vinh.

Cụ thể, UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép Chi nhánh Nhà máy gạch Cẩm Thủy - Công ty TNHH Gốm Thành Vinh (Công ty Gốm Thành Vinh) được tận thu, sử dụng 40.091 m3 đất thừa trong quá trình thi công phương án hạ thấp độ cao, tạo mặt bằng đất ở của 6 hộ gia đình (Ông Bùi Văn Tăng, Ông Nguyễn Ngọc Anh, Ông Nguyễn Văn Dung, Ông Nguyễn Văn Dũng, Bà Quách Thị Hiền, Ông Nguyễn Trọng Bảy) tại xã Cẩm Yên, huyện Cẩm Thủy, để cung cấp cho Nhà máy gạch tuynel Cẩm Ngọc, huyện Cẩm Thủy sản xuất gạch; thời gian thực hiện đến hết ngày 12/5/2023.

Để tránh gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân địa phương, UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Công ty Gốm Thành Vinh thực hiện theo đúng phương án đã được phê duyệt, đảm bảo tiến độ, an ninh trật tự, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường theo quy định và tuân thủ các quy định của ngành giao thông vận tải trong quá trình khai thác, vận chuyển; chịu sự kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm của các cơ quan chức năng có liên quan theo quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra các vi phạm về chở quá khổ, quá tải, ảnh hưởng vệ sinh môi trường, mất an ninh trật tự trong khu vực, làm hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Tuy nhiên sau nhiều tháng thi công, đến nay dự án đã bộc lộ nhiều bất cập trong vấn đề đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn giao thông, không tuân thủ các quy định về phương án tận thu tài nguyên khoáng sản.

Sai phạm trên là có cơ sở, ngày 2/3/2023, UBND xã Cẩm Yên tổ chức kiểm tra thực tế hiện trường thi công tận thu đất, đá thừa và quá trình vận chuyển của Chi nhánh nhà máy gạch Cẩm Thủy. Qua kiểm tra cho thấy Công ty chưa thực hiện lắp đặt biển báo thông tin, chưa cắm mốc giới, quá trình vận chuyển xe đi từ vị trí được phép san gạt, hạ thấp độ cao đất ở ra tỉnh lộ 518B, đất từ bánh xe đã làm bẩn một đoạn đường giao thông, gây bụi cho hộ dân sinh sống liền kề và người tham gia giao thông.

Đáng chú ý, UBND xã Cẩm Yên đã phát hiện và lập biên bản đối với hoạt động tận thu đất vào ban đêm của Công ty Gốm Thành Vinh. Cụ thể, vào lúc 21h15’ ngày 19/3/2023, tại hiện trường Công ty đang thực hiện phương án san gạt, hạ thấp độ cao tại vị trí hộ ông Nguyễn Văn Dung ở thôn Trâm Lụt. Phương tiện gồm 1 máy múc công suất PC220, 2 xe tải lần lượt mang BKS: 35H-017.96 và 35H-016.54 đang thực hiện múc đất lên xe để vận chuyển về nhà máy gạch cùng 1 người điều hành, 1 lái máy múc và 2 lái xe tải.

Sau đó, UBND xã Cẩm Yên yêu cầu Công ty dừng hoạt động tận thu và vận chuyển đất đá vào ban đêm, chấp hành nghiêm chế độ làm việc như trong phương án 08 giờ/ca/ngày được phê duyệt để không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân.

Theo ghi nhận của phóng viên trong quá trình thi công, Công ty chủ yếu sử dụng xe tải cỡ lớn để vận chuyển, các xe chở đất có dấu hiệu quá tải, cao hơn thùng xe và che chắn bạt sơ sài. Hiện tại khu vực thi công tạo vách cao, dựng đứng tiềm ẩn nguy cơ sạt lở, mất an toàn.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Chủ tịch UBND xã Cẩm Yên cho biết: Trong quá trình thực hiện thi công hạ thấp độ cao của Công ty Gốm Thành Vinh, xã đã nhiều lần đôn đốc, kiểm tra và lập biên bản ghi nhận có tình trạng chưa cắm mốc giới, vận chuyển đất gây bụi và có hoạt động tận thu đất vào ban đêm. Sau đó, chúng tôi đã yêu cầu Công ty khắc phục và thực hiện nghiêm các quy định trong phương án đã được phê duyệt.

Được biết, trong năm 2022, Công ty Gốm Thành Vinh đã có nhiều công văn, tờ trình gửi UBND tỉnh Thanh Hóa xin chấp thuận mỏ đất sét đồi làm gạch Tuynel tại xã Cẩm Long và xã Cẩm Phú, huyện Cẩm Thủy nhưng chưa được UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét đồng ý. Sau đó, Công ty Gốm Thành Vinh liên tiếp có 2 tờ trình đề nghị xin tận thu đất dư thừa tại dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư nông thôn xã Cẩm Phú và tận thu đất quá trình thi công phương án hạ thấp độ cao tại mặt bằng xây dựng nhà ở riêng lẻ và trồng cây lâu năm tại xã Cẩm Yên.

Thực tế, thủ tục cấp phép dự án cải tạo, tận thu đất đơn giản hơn nhiều so với cấp phép mỏ đất, các khu vực cải tạo, tận thu đất không phải thực hiện quy trình đấu giá cạnh tranh như cấp mỏ đất. Thủ tục để được cấp phép khai thác mỏ đất phải thực hiện nhiều bước theo quy định về đất đai, môi trường, khoáng sản, xây dựng. Quá trình này mất nhiều thời gian và được thực hiện theo quy trình thẩm định, thông qua các sở, ban, ngành có liên quan.

Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin!

Mai Trúc