Huyện Nam Giang (Quảng Nam): Hiệu quả từ cộng đồng chung tay bảo vệ rừng
(TN&MT) - Huyện Nam Giang đang nỗ lực triển khai các mô hình giữ rừng dựa vào cộng đồng, hướng đến hiệu quả "kép": rừng được giữ, người dân được hưởng lợi.
Các hộ gia đình liên minh cùng giữ rừng
Thực tế những năm qua, tại một số địa phương huyện Nam Giang đã hình thành nhiều mô hình giữ rừng hiệu quả với sự tham gia của cộng đồng, thông qua các dự án “Bảo vệ và quản lý tổng hợp các hệ sinh thái rừng huyện Nam Giang” (gọi tắt là dự án KfW10) và “Hành lang bảo tồn đa dạng sinh học tiểu vùng Mê Kông mở rộng - giai đoạn 2” (dự án BCC).
Theo đó, các dự án này được triển khai ở một số thôn của xã Chà Vài, Đắc Pre, La Dêê, Chơ Chun và thị trấn Thạnh Mỹ theo phương thức giao rừng tự nhiên cho cộng đồng quản lý, bảo vệ có kết hợp hỗ trợ kinh phí bảo vệ rừng (Quỹ CFM) và hỗ trợ kinh phí phát triển cộng đồng (Quỹ VDF); phục hồi rừng nhằm phát triển những mảng rừng bị phân tán kết nối với khu rừng tự nhiên, cũng như hỗ trợ cải thiện sinh kế cho người dân thông qua một số hoạt động hỗ trợ con vật nuôi, trồng rừng sinh kế, cấp vốn để giúp người dân phát triển kinh tế và nâng cao năng lực quản lý thông qua nguồn vốn vay CDF.
Ông Arất Chia - Phó Chủ tịch UBND thị trấn Thạnh Mỹ cho biết, lâu nay người dân địa phương chủ yếu trồng keo và nông sản trên nương rẫy để phát triển kinh tế. Kể từ khi dự án KfW10 được triển khai ở các thôn Mực, Dung, Pà Dương và Pà Dấu, người dân địa phương có thêm nguồn thu nhập từ dịch vụ môi trường rừng. Bây giờ, nhiều diện tích rừng đã được giao cho các nhóm hộ trực tiếp bảo vệ, dưới sự quản lý của chính quyền địa phương, đảm bảo phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân.
Thôn Dung, huyện Nam Giang hiện có 529 hộ, trong đó có hơn 150 hộ nghèo. Năm 2015, khi mô hình tổ bảo vệ rừng cộng đồng được thành lập, nhiều hộ dân của thôn Dung đã được hưởng lợi trực tiếp từ dịch vụ chi trả môi trường rừng, vừa góp phần gìn giữ nhiều cánh rừng già, vừa tạo thêm nguồn thu nhập cho đồng bào địa phương.
Hiệu quả kép
Ông Doãn Bing - Chủ tịch UBND xã Cà Dy cho hay, từ hiệu quả bước đầu trong công tác giữ rừng với sự tham gia của cộng đồng, chính quyền địa phương đang tiếp tục tăng cường duy trì mô hình, đồng thời, hình thành thêm các tổ quản lý, bảo vệ rừng tại các điểm thôn theo dự án phát triển cộng đồng. Đây là lực lượng tại chỗ, ngoài tổ chức các đợt tuần tra, còn phối hợp với lực lượng chức năng trong công tác kiểm tra ngăn chặn việc khai thác lâm, khoáng sản trái phép.
Tuy vây, do địa bàn rộng, lực lượng lại mỏng, việc kiểm soát các đối tượng lén lút vào rừng họ cũng là trăn trở chung của chính quyền địa - phương và cộng đồng bảo vệ rừng. Vì thế, theo ông Bing, thời gian tới, bên cạnh tiếp tục tuyên truyền cộng đồng chung tay bảo I vệ rừng và giải quyết các chính sách có liên quan trong việc giữ rừng, địa phương còn khuyến khích người dân tích cực tham gia m việc trồng rừng thay thế kết hợp chăn nuôi phát triển kinh tế, từng bước hạn chế việc phá rừng đầu nguồn.
Theo ông Nguyễn Đăng Chương - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Nam Giang, khi rừng được giao về cộng đồng sẽ có đội bảo vệ rừng chuyên trách ở từng thôn. Lực lượng I này sẽ được ký hợp đồng trực tiếp với UBND huyện và được đóng bảo hiểm lao động, với ; mức lương tối thiểu mỗi người khoảng 3 triệu đồng/tháng. Tại các điểm thôn, các ban quản lý rừng cộng đồng cũng được thành lập và hỗ trợ kinh phí hoạt động, đảm bảo quyền lợi khi làm nhiệm vụ giữ rừng.