Sơn La: Đổi thay trên những vùng quê nông thôn mới

Chuyển biến trên vùng cao Thuận Châu

Cách trung tâm huyện Thuận Châu gần 20km với 99% dân số là đồng bào dân tộc Thái, năm 2011, Tông Cọ mới đạt 3 tiêu chí gồm: Tỷ lệ lao động có việc làm; y tế; quốc phòng và an ninh trật tự. Hành trình gần 12 năm xây dựng NTM, trải qua nhiều gian nan, khó khăn, cuối năm 2022, Tông Cọ là xã thứ 3 của huyện Thuận Châu cán đích NTM.

Lãnh đạo tỉnh Sơn La trao Bằng công nhận đạt chuẩn NTM cho xã Tông Cọ.

Đến với Tông Cọ, chắc hẳn ai cũng cảm thấy bất ngờ vì sự đổi thay bộ mặt nông thôn nơi đây. Những con đường bê tông liên xã, liên bản nối dài khang trang, sạch đẹp. Hai bên đường, những khu đất trống, đồi trọc ngày nào giờ phủ kín một màu xanh bạt ngàn của các loại cây ăn quả.

Trong thành công đó, người dân Tông Cọ đã đóng góp hơn 12 tỷ đồng xây dựng NTM, trên 26.300 ngày công lao động, hiến 8.500 m2 đất xây dựng đường giao thông. Hiểu rõ mục tiêu của chương trình là nâng cao chất lượng sống của người dân và do người dân thực hiện, nhân dân Tông Cọ đã đồng thuận, nhất trí tham gia góp công, góp của thực hiện chương trình tại địa phương.

Bà con Tông Cọ hào hứng tham gia các hoạt động chỉnh trang, tạo cảnh quan môi trường.

Nhờ đó, 100% đường liên xã, 80% đường bản, liên bản được cứng hóa; 12/12 bản có nhà văn hóa và nơi sinh hoạt văn hóa, thể thao phục vụ cộng đồng; 95% nhà ở đạt chuẩn theo quy định; 100% số hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh; trên 70% chất thải rắn được thu gom, xử lý. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 12,5%...

Niềm vui hiện rõ trong ánh mắt, ông Lường Văn Cường, Trưởng bản Bay, xã Tông Cọ, phấn khởi: Đường làng ngõ xóm được bê tông hóa, khang trang sạch đẹp. Thu nhập tăng đã giúp đời sống bà con có nhiều đổi thay. Diện mạo các bản làng ngày càng khởi sắc, thắp lên ánh sáng của hạnh phúc, ấm no, niềm tin và kỳ vọng. Chúng tôi sẽ cùng chính quyền địa phương tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí, để bản làng ngày càng giàu đẹp hơn.

Là 1 trong 2 huyện nghèo của tỉnh Sơn La giai đoạn 2021-2025, Thuận Châu luôn xác định xây dựng NTM là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Theo lãnh đạo UBND huyện, ngay từ đầu năm, huyện đã rà soát, phân bổ các nguồn lực đầu tư các tiêu chí về cơ sở vật chất, giao thông, thủy lợi, y tế, điện, trường học.... Đề ra các biện pháp thực hiện các tiêu chí: Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, bảo vệ môi trường, văn hóa - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, giữ gìn an ninh trật tự xã hội. Trong đó, ưu tiên các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021- 2025 và các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn.

Tại các xã đã chủ động rà soát, đánh giá việc thực hiện Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM, lựa chọn các bản điển hình đăng ký bản đạt chuẩn NTM, NTM kiểu mẫu để có kế hoạch, lộ trình, giải pháp triển khai cụ thể.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân đổi mới tư duy, cách thức sản xuất, thay đổi nếp sống, phong tục lạc hậu. Triển khai đồng bộ các chính sách về lao động việc làm, giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, từng bước nâng cao đời sống nhân dân. Song song đó, chú trọng công tác bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, hiện đại gắn với giữ gìn bản sắc nông thôn truyền thống...

Năm 2023, Sơn La phấn đấu có thêm 5 xã đạt chuẩn NTM, 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Số tiêu chí bình quân đạt 10,5 tiêu chí/xã. Đồng thời, tiếp tục dồn các nguồn lực để hỗ trợ huyện Quỳnh Nhai đạt chuẩn NTM vào năm 2025.

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh, lựa chọn Quỳnh Nhai là huyện còn khó khăn về điều kiện KT-XH, mới thoát khỏi danh sách huyện nghèo để đạt chuẩn thể hiện quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Sơn La. Đây cũng là mô hình điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động, nhằm huy động các nguồn lực và đúc rút kinh nghiệm để triển khai đến các huyện khác như Mai Sơn, Mộc Châu...

Sơn La đang dồn lực đưa Quỳnh Nhai đạt chuẩn huyện NTM vào năm 2025.

Đạt chuẩn NTM chỉ là bước khởi đầu…

Là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, Sơn La bắt tay vào xây dựng NTM với số tiêu chí bình quân tại thời điểm đánh giá chỉ đạt 1,61 tiêu chí/xã. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn rất cao trên 40%... Chặng đường 12 năm, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc, bức tranh cảnh quan nông thôn ngày càng khang trang, sạch, đẹp.

Cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư xây dựng; 97,4% số xã có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa. Sản xuất nông, lâm nghiệp giữ mức tăng trưởng ổn định, tạo được các vùng sản xuất hàng hóa; năng suất chất lượng cây trồng, vật nuôi được nâng lên. Toàn tỉnh hiện có 110 sản phẩm OCOP, trong đó, 1 sản phẩm 5 sao cấp Quốc gia; 48 sản phẩm 4 sao; 61 sản phẩm 3 sao.

Tỉnh đã triển khai các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị; thí điểm mô hình Phát triển du lịch nông thôn tại bản Pa Phách, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu; thí điểm mô hình chuyển đổi số trong xây dựng NTM hướng tới NTM thông minh tại 6 xã thuộc 6 huyện.

Trong quá trình xây dựng NTM, tiêu chí môi trường luôn được tỉnh và các huyện, thành phố chú trọng triển khai.

Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn, với mô hình Xử lý, tuần hoàn chất thải chăn nuôi và rác thải nông nghiệp tại bản Phát, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn…

Xuyên suốt quan điểm Xây dựng NTM là quá trình liên tục, lâu dài, chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, Sơn La đã rà soát, đánh giá hiện trạng xây dựng NTM của xã, huyện làm căn cứ chỉ đạo, triển khai giai đoạn tiếp theo. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức nhân dân hiểu đúng về mục đích, nguyên tắc, bản chất của công cuộc xây dựng NTM.

Thực hiện hiệu quả tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng NTM, ưu tiên thúc đẩy phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị. Chú trọng bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan nông thôn. Phát triển và nhân rộng các mô hình đường hoa – cây xanh theo hướng vườn mẫu - khu dân cư kiểu mẫu.

Đôn đốc các địa phương nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt chuẩn, hướng dẫn thực hiện các tiêu chí chưa bền vững. Tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện Chương trình để phát hiện, nhân rộng các cách làm sáng tạo, mô hình hiệu quả; cũng như kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn.

Nguyễn Nga