Hội nghị Nước 2023 của Liên Hợp Quốc: Đẩy nhanh tiến độ tiếp cận phổ cập nước sạch

Nước là cốt lõi của sự phát triển bền vững. Nó hỗ trợ tất cả các khía cạnh của cuộc sống trên Trái đất và tiếp cận với nước sạch và an toàn là quyền cơ bản của con người. Tuy nhiên, nhiều thập kỷ quản lý yếu kém và sử dụng nước sai mục đích đã làm gia tăng căng thẳng về nước, đe dọa nhiều khía cạnh của cuộc sống vốn phụ thuộc vào nguồn tài nguyên quan trọng này.

Liên Hợp Quốc vừa chỉ rõ 5 điều chúng ta nên biết về nước và Hội nghị về Nước năm 2023 của Liên Hợp Quốc

Chúng ta đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nước toàn cầu

Nước rất cần thiết cho sức khỏe con người, sản xuất năng lượng và lương thực, hệ sinh thái lành mạnh, bình đẳng giới, xóa đói giảm nghèo... Nhưng chúng ta hiện đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nước toàn cầu. Hàng tỷ người trên thế giới vẫn không được tiếp cận với nước. Theo ước tính, hơn 800.000 người chết mỗi năm vì các bệnh trực tiếp do nước không an toàn, điều kiện vệ sinh không đầy đủ.

Nhu cầu đối với nguồn tài nguyên quý giá này tiếp tục tăng: khoảng 4 tỷ người gặp phải tình trạng khan hiếm nước nghiêm trọng vào ít nhất một tháng trong năm. Với việc nước rất quan trọng đối với nhiều khía cạnh của cuộc sống, điều quan trọng là phải đảm bảo việc bảo vệ và quản lý phù hợp để đảm bảo rằng mọi người đều có quyền tiếp cận công bằng với nguồn tài nguyên thiết yếu này vào năm 2023.

Nước và khí hậu gắn bó chặt chẽ với nhau

Từ lũ lụt ngày càng tăng, lượng mưa không thể đoán trước và hạn hán, tác động của biến đổi khí hậu đối với nước có thể được nhìn thấy và cảm nhận với tốc độ ngày càng nhanh. Những tác động này đe dọa sự phát triển bền vững, đa dạng sinh học và khả năng tiếp cận nước và vệ sinh của người dân.

Theo báo cáo Tình trạng Dịch vụ Khí hậu về Nước mới nhất của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), các mối nguy hiểm liên quan đến nước đã gia tăng ở mức đáng báo động. Kể từ năm 2000, lũ lụt đã tăng 134% với thời gian hạn hán tăng 29%.

Tuy vậy, nước cũng có thể là một giải pháp chính cho biến đổi khí hậu. Việc lưu trữ carbon có thể được cải thiện bằng cách bảo vệ đất than bùn và đất ngập nước, áp dụng các biện pháp nông nghiệp bền vững có thể giúp giảm căng thẳng đối với nguồn cung cấp nước ngọt, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng cấp nước và vệ sinh có thể đảm bảo rằng mọi người đều có quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên quan trọng trong tương lai.

Nước phải là trung tâm của các chính sách và hành động về khí hậu. Quản lý nước bền vững có thể giúp xây dựng khả năng phục hồi, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ xã hội cũng như hệ sinh thái. Các giải pháp nước bền vững, giá cả phải chăng và có thể mở rộng phải trở thành ưu tiên hàng đầu.

Bốn thập kỷ trôi qua, những cam kết táo bạo mới được đặt ra

Theo Li Junhua, Phó Tổng thư ký LHQ về các vấn đề Kinh tế và Xã hội (DESA) và Tổng thư ký của Hội nghị về Nước năm 2023 của LHQ, Hội nghị này sẽ là thời điểm quan trọng để quyết định hành động phối hợp nhằm giải quyết những thách thức lớn liên quan đến nước.

Hội nghị sẽ quy tụ những Người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ, các Bộ trưởng và các bên liên quan trong tất cả các lĩnh vực khác nhau để cùng nhau đạt được các mục tiêu đã được quốc tế thống nhất, bao gồm Mục tiêu Phát triển Bền vững số 6 trong Chương trình nghị sự năm 2030 của LHQ vì một tương lai công bằng hơn; đảm bảo tiếp cận với nước an toàn, vệ sinh môi trường và vệ sinh cho tất cả mọi người.

Một trong những kết quả chính của Hội nghị sẽ là Chương trình hành động vì nước. Chương trình nắm bắt và theo dõi tiến độ tất cả các cam kết tự nguyện liên quan đến nước. Chương trình nghị sự nhằm mục đích khuyến khích các quốc gia thành viên của LHQ, các bên liên quan và khu vực tư nhân cam kết thực hiện các hành động khẩn cấp để giải quyết những thách thức về nước hiện nay.

Tập trung vào năm lĩnh vực chính

Trong khuôn khổ Hội nghị, sẽ có 5 cuộc đối thoại tương tác để tăng cường và thúc đẩy hành động cho các khu vực trọng điểm về nước.

Các cuộc đối thoại tương tác cũng hỗ trợ 5 nguyên tắc của Khung tăng tốc toàn cầu SDG 6, một sáng kiến nhằm mang lại kết quả nhanh chóng để đảm bảo sự sẵn có và quản lý bền vững nước và vệ sinh cho tất cả mọi người vào năm 2030.

Các cuộc đối thoại tương tác gồm: Nước cho sức khỏe: Tiếp cận với nước uống an toàn, đảm bảo vệ sinh và vệ sinh môi trường; Nước vì sự Phát triển Bền vững: Định giá Nước, Mối quan hệ Nước-Năng lượng-Lương thực và Phát triển Đô thị và Kinh tế Bền vững; Nước cho Khí hậu, Khả năng phục hồi và Môi trường: Mô hình quản lý nước, Đa dạng Sinh học, Khí hậu, Khả năng phục hồi và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai.

Ngoài ra còn có các cuộc đối thoại tương tác: Nước cho sự Hợp tác: Hợp tác Nước Quốc tế và Xuyên biên giới, Hợp tác Liên ngành và Nước xuyên suốt Chương trình Nghị sự 2030; Thập kỷ hành động vì nước: Đẩy nhanh việc thực hiện các mục tiêu của Thập kỷ, bao gồm thông qua Kế hoạch hành động của Tổng thư ký LHQ.

Bạn có thể tham gia bằng cách nào?

Nước là một vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Khi các quốc gia thành viên LHQ, chính phủ và các bên liên quan chuẩn bị thực hiện các cam kết về nước của riêng họ, LHQ đang kêu gọi mọi người thực hiện hành động của riêng họ. Bất kỳ hành động nào - dù nhỏ hay lớn - đều có thể giúp đẩy nhanh sự thay đổi và hành động để đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu của SDG 6.

Dưới đây là một số hành động đơn giản có thể được kết hợp vào thói quen hàng ngày:

Tắm trong thời gian ngắn hơn và giảm lãng phí nước trong nhà của bạn. Với 44% nước thải hộ gia đình không được xử lý an toàn, thời gian tắm ít hơn là một cách tuyệt vời để tiết kiệm nguồn tài nguyên quý giá này.

Tham gia dọn dẹp các con sông, hồ hoặc vùng đất ngập nước ở địa phương. Trồng cây hoặc tạo khu vườn nước của riêng bạn. Những hành động này có thể giúp bảo vệ hệ sinh thái nước khỏi ô nhiễm và giảm nguy cơ lũ lụt cũng như trữ nước hiệu quả.

Nâng cao nhận thức về mối liên hệ quan trọng giữa nhà vệ sinh, điều kiện vệ sinh. Xóa bỏ những điều cấm kỵ bằng cách bắt đầu các cuộc trò chuyện trong cộng đồng địa phương, trường học hoặc nơi làm việc của bạn.

Tìm hiểu thêm về các mục tiêu và chỉ tiêu của SDG 6 và tiếp tục ủng hộ các giải pháp ở cấp địa phương và quốc gia. Hỗ trợ các chiến dịch liên quan đến nước và tìm ra những cách khác mà bạn có thể kết hợp với các hành động đơn giản để góp phần bảo vệ nguồn nước.

Mai Đan