ChatGPT và trí tuệ nhân tạo: Tác động căn bản, toàn diện tới ngành giáo dục

Tọa đàm “ChatGPT, Trí tuệ nhân tạo - Lợi ích và thách thức đối với giáo dục” tạo diễn đàn để các nhà quản lý giáo dục, các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, các học giả, các giáo viên thảo luận và chia sẻ quan điểm về ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo (AI) đến tương lai của giáo dục. Đồng thời, tăng cường sự hợp tác giữa các chuyên gia, giáo viên và nhà quản lý tìm ra các giải pháp cho những vấn đề về giáo dục và xây dựng kế hoạch tương lai sử dụng và ứng dụng AI.

Phát biểu tại tọa đàm, PGS, TS Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: Với công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và ChatGPT nói riêng, chắc chắn trong chúng ta đây ai cũng có trải nghiệm ở mức độ khác nhau, nhất định, và đều có tâm lý hào hứng với công cụ này.

Để nhìn rõ bản chất về nó, đứng từ phía các nhà công nghệ, những chuyên gia công nghệ, và đứng từ phía khai thác sử dụng, từ phía chuyên gia giáo dục, làm sao quản lý, hỗ trợ về mặt chính sách để có thể phát huy những tính năng, lợi thế của công cụ này nói riêng và trí tuệ nhân tạo nói chung; cũng như để hạn chế những mặt trái, tác động tiêu cực của những công nghệ, công cụ này.

Chắc chắn những công nghệ này sẽ tác động một cách căn bản và toàn diện tới mọi mặt trong ngành giáo dục, từ chương trình giáo dục, cho tới vai trò người thầy, cách tổ chức dạy và học, cách tiếp cận học liệu, cách tiếp cận với tri thức của người học. Và đặc biệt quan trọng đây là vai trò cá nhân hóa, cá thể hóa quá trình học tập của người học, và ngày càng hướng tới quá trình dạy và học, hướng tới người học nhiều hơn là người dạy.

Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là xu hướng mà đang ảnh hưởng sâu rộng đến các khía cạnh xã hội. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả công việc, học tập, đáp ứng sự phát triển xã hội, phục vụ cuộc sống con người tốt hơn. Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo định hình tương lai giáo dục của tất cả các quốc gia trên thế giới. Tại tọa đàm, các diễn giả đã đưa ra những thông tin, thảo luận tập trung vào hai chủ đề: Trí tuệ nhân tạo - tương lai giáo dục và Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục.

Xuất hiện trong thời gian ngắn song ChatGPT đã tạo nên cơn sốt toàn cầu. PGS.TS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, sản phẩm này đã đi thẳng đến người dùng đại chúng. Những người làm công nghệ thấy đây là phần mềm demo cho công nghệ mô hình xử lý ngôn ngữ lớn. Vì vậy, chúng ta không nên kỳ vọng nó thay thế con người trong “một sớm một chiều”, bởi ChatGPT là phần mềm mang tính dự đoán, không có khả năng tư duy như con người.

Còn theo ông Phùng Việt Thắng, Phó Tổng giám đốc Microsoft Việt Nam, ChatGPT là phiên bản thành công của công nghệ trí tuệ nhân tạo, nhưng phần mềm này có các yếu tố khác với công nghệ khác, đó là tính phổ cập, tiếp cận và học hỏi mang màu sắc ngôn ngữ. Theo ông, nếu ChatGPT không dùng tiếng Việt thì chắc hẳn chúng ta không có buổi hội thảo ngày hôm nay.

Ông Thắng nhận định, ChatGPT nóng lên trong thời gian qua là biểu hiện tốt vì nó vừa là động lực để đầu tư công nghệ cho giáo dục, làm chủ công nghệ mới ra sao, vừa cần xác định thách thức của nó mang tính tích cực hay tiêu cực.

Ông Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục - Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, ChatGPT có thể giải phóng cho giáo viên trong các công việc phải lặp đi lặp lại. “Đây là cơ hội giúp chúng ta chuyển đổi từ dạy nội dung sang năng lực. Nếu dùng Chat GPT hợp lý có thể tạo ra tài liệu cá thể hóa cho mỗi học sinh”, ông Nam nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM cho biết, ChatGPT có thể giúp cho thầy cô nói riêng và ngành giáo dục nói chung có bước tiến nhanh hơn.

Tuy vậy, liệu ứng dụng công nghệ thông tin có ảnh hưởng đến vai trò của thầy cô không? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm tại tọa đàm. Về vấn đề này, ông Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn cho biết, vai trò dẫn dắt của người thầy không thể thay thế nhưng phải thay đổi.

"Tôi cũng tò mỏ thử nghiệm ChatGPT và đặt ra câu hỏi giống như đang hỏi vấn đáp với học sinh nhưng khi tôi hỏi xoáy thêm thì phần mềm không trả lời được. Để ChatGPT như 1 chuyên gia, học viên nghiên cứu, tôi nghĩ là không. Nếu ChatGPT có kiến thức phổ thông là tốt nhưng để sáng tạo luận văn, luận án thì không. Dù vậy không có nghĩa là chúng ta không thay đổi. Giáo viên cần ý thức là học viên có thể thu thập kiến thức ở nhiều nơi", ông Tuấn nói thêm.

Mai Đan