Nâng cao năng lực ứng phó BĐKH cho cán bộ ở Sơn La

Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, mang đặc điểm chung của vùng núi Tây Bắc, mùa đông lạnh khô và mùa hè nóng ẩm, mưa nhiều, Sơn La thường chịu ảnh hưởng của lũ, lũ quét, sạt lở đất, cháy rừng, hạn hán, sương muối… Đánh giá diễn biến khí hậu ở Sơn La những năm gần đây, nhiệt độ trung bình năm tại các khu vực dao động trong khoảng 21-23 độ C, nhiệt độ trung bình giữa các năm có xu thế tăng. Lượng mưa diễn biến bất thường, không theo quy luật, các trận mưa với cường độ lớn xảy ra khó dự báo trước. 

Sơn La là địa phương chịu nhiều thiệt hại thiên tai do ảnh hưởng BĐKH.

Để nâng cao khả năng thích ứng với BĐKH, tỉnh Sơn La đã ban hành các quyết định về chương trình hành động, phân công các ngành, các cấp thực hiện, với trọng tâm các hành động thuộc các lĩnh vực và nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như: Tài nguyên nước, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, y tế, người nghèo, phụ nữ, người già, trẻ em, cộng đồng dân tộc thiểu số…

Đến nay, nhận thức về BĐKH đã có chuyển biến tích cực trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Thể chế, chính sách về ứng phó BĐKH từng bước được xây dựng, hoàn thiện. Nguồn lực và các điều kiện cơ bản để ứng phó BĐKH bước đầu được chú trọng.

Tuy nhiên, qua điều tra khảo sát tại 38 đơn vị là các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị xã hội trên địa bàn tỉnh, đang cho thấy thực trạng thiếu hụt đội ngũ chuyên gia, cán bộ kỹ thuật chuyên sâu, cán bộ chuyên trách về BĐKH và đánh giá hiệu quả các hoạt động thích ứng; hạn chế trong công tác truyền thông và nâng cao nhận thức về BĐKH; chưa đáp ứng được yêu cầu về năng lực trong dự báo, cảnh báo thiên tai, nghiên cứu khoa học và công nghệ thích ứng BĐKH; chưa tổng kết và nhân rộng các mô hình thích ứng với BĐKH phù hợp với cấp cộng đồng…

Khảo sát cũng cho thấy phần lớn nhu cầu của các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội cần được nâng cao năng lực quản lý nhà nước về BĐKH cho cán bộ. Công tác quản lý nhà nước về BĐKH ở địa phương còn nhiều vướng mắc, chưa có kinh nghiệm, kỹ năng về ứng phó với BĐKH và công tác phòng chống thiên tai.

Sơn La tăng cường đào tạo, tập huấn, phát triển nguồn nhân lực trong ứng phó BĐKH.

Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý nhà nước về BĐKH là nhiệm vụ hết sức quan trọng, cấp thiết. Từ năm 2021, Phòng Quản lý Môi trường đã tham mưu cho Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND tỉnh ban hành Đề án nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý nhà nước về BĐKH trên toàn tỉnh, giai đoạn 2021-2030.

Ông Cầm Bun Lộc, Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường, thành viên nhóm nguyên cứu, chia sẻ: Thực hiện Dự án, nhóm nghiên cứu đã lập mẫu phiếu điều tra khảo sát trên 20 chỉ tiêu tương ứng với nhóm đối tượng là cán bộ các sở, ngành và cán bộ địa phương; gửi văn bản, gửi mẫu phiếu khảo sát tại 12 huyện, thành phố; điều tra, khảo sát, thu thập thông tin, phỏng vấn tại 16 sở, 5 ban, 4 đoàn hội, 1 Đài ngành KTTV. Rà soát các cơ chế hiện hành của tỉnh về công tác cán bộ quản lý nhà nước về BĐKH, xác định nhu cầu quản lý của địa phương về BĐKH…

Qua thời gian triển khai nghiên cứu, đánh giá, Nhóm nghiên cứu xác định các nhóm giải pháp chính nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý Nhà nước các cấp về BĐKH. Đó là: Xây dựng, phát triển hệ thống quan trắc, giám sát BĐKH, cơ sở dữ liệu về BĐKH thuộc phạm vi tỉnh quản lý, đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về BĐKH.

Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về BĐKH; tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn, phát triển nguồn nhân lực trong ứng phó với BĐKH; xây dựng tài liệu, sổ tay nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về BĐKH; tài liệu, hướng dẫn thích ứng BĐKH với các vùng dễ bị tổn thương.

Tăng cường tuyên truyền, nâng cao năng lực về BĐKH cho cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân trong tỉnh, đẩy mạnh phối hợp giữa cơ quan quản lý Nhà nước về BĐKH các cấp với các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội thông qua các hoạt động truyền thông BĐKH, nhân rộng các mô hình ứng phó với BĐKH đạt hiệu quả...

Cùng với đó, tiếp tục nâng cao vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong ứng phó BĐKH. Cụ thể, nâng cao vai trò của MTTQ Việt Nam tỉnh trong phản biện xã hội đối với các chính sách, pháp luật về ứng phó với BĐKH; hoàn thiện kế hoạch hành động đã ký kết giữa MTTQ với các cơ quan quản lý nhà nước về BĐKH.

Đoàn thanh niên đại diện cho nguồn nhân lực chất lượng cao của tỉnh, có điều kiện thâm nhập vào mọi lĩnh vực quản lý Nhà nước, lao động sản xuất… cần nâng cao vai trò xung kích trong vận động thanh niên tham gia các phong trào bảo vệ môi trường ứng phó BĐKH, chủ động tham gia xây dựng phương pháp tiếp cận, đưa thông tin phù hợp về BĐKH tới cộng đồng…

Khuyến khích các cấp hội nông dân, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh tham gia phong trào thi đua bảo vệ môi trường, thích ứng, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong ứng phó BĐKH. Chủ động áp dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ trong sản xuất, chế biến theo hướng tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường, tham gia phát hiện, xử lý, khắc phục các vi phạm môi trường và ứng phó có hiệu quả với BĐKH...

Sáng kiến “Giải pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước về BĐKH tỉnh Sơn La” của Phòng Quản lý Môi trường Sơn La được trao giải Ba tại cuộc thi Hành động vì MeKong.

Đưa công tác ứng phó BĐKH đến với mỗi hộ gia đình, thông qua việc đa dạng các hình thức tuyên truyền để người dân hiểu về đặc điểm, nguy cơ, thách thức, giải pháp ứng phó BĐKH. Hướng dẫn các hộ gia đình tự xác định, đánh giá, phân tích những rủi ro có thể xảy ra khi có thiên tai tại địa phương, những khả năng có thể sử dụng để các hộ tự lên kế hoạch, tự phân công công việc thực hiện và tự giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch, điều chỉnh phù hợp thực tiễn.

Với hàng loạt các giải pháp có tính khả thi đã và đang được triển khai trên địa bàn tỉnh Sơn La, sáng kiến “Giải pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước về BĐKH tỉnh Sơn La” của Phòng Quản lý Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) vừa được Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) trao giải Ba tại lễ tổng kết và trao giải cuộc thi Hành động vì MeKong diễn ra vào trung tuần tháng 11 vừa qua tại Vĩnh Long.

Nguyễn Nga