COP15 đặt mục tiêu đạt được hiệp ước toàn cầu về bảo vệ thiên nhiên

Dự kiến, hơn 10.000 người, bao gồm các quan chức chính phủ, nhà khoa học và nhà hoạt động sẽ tham dự hội nghị này. Các nhà đàm phán hy vọng, COP15 sẽ mang lại một thỏa thuận đảm bảo có nhiều động vật, thực vật và hệ sinh thái lành mạnh hơn vào năm 2030 so với những gì hiện có. Tuy vậy, điều này cần phải có sự nhất trí của 196 chính phủ theo Công ước Liên Hợp Quốc về Đa dạng Sinh học (CBD).

Kêu gọi thỏa thuận quốc tế đầy tham vọng

Các cuộc đàm phán diễn ra sau nhiều năm kêu gọi của các nhà môi trường và doanh nghiệp vừa bảo vệ tài nguyên thiên nhiên vừa ngăn chặn sự tuyệt chủng hàng loạt lần thứ 6. Hơn 1 triệu loài hiện đang bị đe dọa tuyệt chủng, biến mất với tốc độ chưa từng thấy trong 10 triệu năm. Theo đánh giá Triển vọng Đất đai Toàn cầu năm 2022 của Liên Hợp Quốc (LHQ), có tới 40% diện tích đất trên toàn cầu bị suy thoái.

Bà Eva Zabey, Giám đốc điều hành của Business for Nature, liên minh toàn cầu gồm các doanh nghiệp và tổ chức bảo tồn cho rằng các chính phủ cần có trách nhiệm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học vào năm 2030.

Giống như nhiều nhà vận động khác, bà Zabey kêu gọi một thỏa thuận quốc tế đầy tham vọng, rõ ràng và có thể thực thi tương tự như Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Bà nhấn mạnh: “Chúng ta không thể lãng phí những gì có thể là một khoảnh khắc lịch sử tại COP15”.

Mặc dù các cuộc đàm phán về đa dạng sinh học của LHQ, được tổ chức hai năm một lần, không nhận được sự thu hút nhiều như các cuộc đàm phán hàng năm của LHQ về biến đổi khí hậu, nhưng ngày càng có nhiều người nhận thức được rằng việc bảo vệ thiên nhiên và kiểm soát biến đổi khí hậu luôn đi đôi với nhau.

Ngoài ra, các cuộc đàm phán về đa dạng sinh học cho thấy, các hệ sinh thái lành mạnh như rừng và thảm cỏ biển là chìa khóa để kiểm soát sự nóng lên toàn cầu. Đồng thời, nhiệt độ toàn cầu tăng lên đang ngày càng đe dọa nhiều hệ sinh thái cũng như các loài không thể thích nghi nhanh chóng hoặc di chuyển đến những nơi có khí hậu mát mẻ hơn.

COP15 sẽ thảo luận nhiều vấn đề chính

LHQ hy vọng sẽ thuyết phục được tất cả các quốc gia cam kết bảo vệ 30% đất và biển vào năm 2030 (mục tiêu 30 x 30). Trong năm 2020, chỉ có 17% đất và chưa đến 8% đại dương được bảo vệ.

Nhiều vấn đề sẽ được đưa ra thảo luận tại COP15. Khung dự thảo bao gồm hơn 20 đề mục từ các đề xuất giảm sử dụng thuốc trừ sâu, giải quyết các loài xâm lấn, cải cách hoặc loại bỏ các khoản trợ cấp có hại cho môi trường và tăng tài chính cho thiên nhiên từ cả các nguồn công và tư.

Tuy nhiên, các nhà đàm phán cho biết, khung dự thảo sẽ có nhiều vấn đề cần thảo luận. Một số vấn đề khó khăn nhất là làm thế nào để đảm bảo các nước nghèo sẽ có đủ kinh phí cần thiết để khôi phục các khu vực bị suy thoái, liệu có bao gồm các nỗ lực hạn chế khí thải làm khí hậu nóng lên hay không và liệu có ban bố thời hạn loại bỏ dần thuốc trừ sâu hay không.

Ngay cả mục tiêu 30 x 30 cũng khó đạt được, do một số quốc gia chứa các vùng đất hoặc đại dương rộng lớn có rất nhiều động vật hoang dã, trong khi những quốc gia khác thì không. Bà Sue Lieberman, Phó Chủ tịch phụ trách chính sách quốc tế của Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã (WCS) cho biết: “Có rất nhiều điều chưa được thống nhất. Đó sẽ là một quá trình khó khăn”.

Không giống như các cuộc đàm phán về khí hậu của LHQ, hội nghị thượng đỉnh ở Montreal sẽ có ít nhà lãnh đạo thế giới tham gia, điều này có thể khiến việc đạt được một thỏa thuận đầy tham vọng trở nên khó khăn hơn.

Mai Đan