Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương của Đoàn giám sát của Quốc hội
Trong nước - Ngày đăng : 17:29, 23/09/2022
Đề xuất 4 nội dung giám sát
Báo cáo tại phiên họp, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm, Phó Trưởng Đoàn Thường trực đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung dự thảo 4 loại tài liệu gồm: Kế hoạch chi tiết Đoàn giám sát; Quyết định phân công thành viên Đoàn Giám sát; Quyết định phân công Tổ giúp việc; Đề cương báo cáo.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nhấn mạnh, về cách tiếp cận thực hiện giám sát, do tính đặc thù Quốc hội tổ chức giám sát chung cả 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về: Giảm nghèo bền vững, Nông thôn mới và phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; căn cứ vào tình hình Chương trình dân tộc thiểu số và miền núi lần đầu tiên được triển khai thực hiện, có nhiều nội dung mới, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực và đang trong quá trình hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, nên chủ yếu sẽ tập trung vào giám sát giữa kỳ, đánh giá các văn bản về chỉ đạo, điều hành, xây dựng các tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật để triển khai thực.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cũng cho biết, Đoàn Giám sát đề xuất 4 nội dung tập trung giám sát gồm: Công tác chỉ đạo, điều hành các Chương trình MTQG (bao gồm cả công tác chỉ đạo điều hành chung các Chương trình; chỉ đạo, điều hành riêng từng Chương trình); Việc xây dựng các văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện các chương trình MTQG; Công tác phối hợp, lồng ghép quản lý, nội dung, đối tượng, địa bàn, nguồn vốn triển khai thực hiện các Chương trình; Kết quả đạt được bước đầu về thực hiện dự án, chính sách thuộc các Chương trình.
Liên quan đến phạm vi thực hiện, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho biết, Đoàn giám sát sẽ làm rõ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành của các cấp, các ngành, bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định trong các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục MTQG. Đồng thời, qua hoạt động giám sát, Quốc hội xem xét, đánh giá giữa kỳ kết quả triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm 2021-2025 đối với các Chương trình MTQG, trọng tâm là công tác xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để vận hành, tổ chức thực hiện Chương trình.
Ông Y Thanh Hà Niê Kđăm cũng nêu rõ các nội dung xin ý kiến Thường vụ gồm: các mốc thời gian cần hoàn thành; dự kiến các Bộ, ngành, địa phương sẽ giám sát trực tiếp; danh sách phân công các thành viên Đoàn công tác; về nội dung phân công; về số lượng, các loại đề cương báo cáo; …
Tập trung giám sát những vấn đề cốt lõi
Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận và đánh giá cao công tác chuẩn bị tích cực của Đoàn Giám sát. Lý giải về việc lựa chọn chuyên đề giám sát này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Quốc hội tiến hành giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình MTQG ngay trong quá trình triển khai chứ không phải hậu kiểm như nhiều chuyên đề giám sát khác.
Dẫn chứng về kết quả trong thực hiện chuyên đề giám sát về công tác quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng, giám sát giữa kỳ triển khai 3 Chương trình MTQG sẽ có tính thời sự, tác dụng tích cực, vừa làm vừa rút kinh nghiệm và quan trọng là thúc đẩy việc thực hiện 3 Chương trình hiệu quả hơn.
Nhấn mạnh tầm quan trọng, ý nghĩa của việc giám sát trong bối cảnh các Chương trình MTQG triển khai còn chậm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, làm rõ có hay không việc lạm dụng chính sách, trục lợi chính sách; tiêu chí xây dựng nông thôn mới có phù hợp với đặc điểm từng vùng, miền; việc tổ chức thực hiện một số đề án xây dựng nông thôn mới ở một số khu vực đặc biệt khó khăn ra sao?; giải pháp như thế nào trong vấn đề nghèo đa chiều và giảm nghèo bền vững.…
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, quá trình giám sát cần tập trung vào trọng tâm, trọng điểm, những vấn đề cốt lõi, gốc rễ về mặt luật pháp, chính sách. Hiện nay, đã có 3 Nghị quyết trực tiếp của Quốc hội, quá trình triển khai, thể chế hóa chính sách được thực hiện ra sao cần có đánh giá, nhận diện cụ thể. Đối với vấn đề nợ đọng của các Chương trình, nhất là Chương trình MTQG về Xây dựng nông thôn mới, qua giám sát cần làm rõ tình hình giải quyết và các kiến nghị chính sách cụ thể, rõ ràng; nêu rõ kinh nghiệm giải quyết nợ đọng ngay từ khâu điều phối các nguồn lực của chương trình hiện nay.
Đánh giá cao và cơ bản đồng tình với nhiều nội dung tại Kế hoạch, Đề cương giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, riêng giám sát lĩnh vực này có những đặc thù, do đó ngoài việc theo dõi tiến độ, cần xem xét công việc đã làm để đảm bảo tiến độ cũng như chất lượng.
Nhấn mạnh thực tiễn của hoạt động này rất cần đánh giá, tổng kết, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đề nghị việc giám sát cần phát hiện ra những mô hình tốt, những cách làm hay để nhân rộng. “Một khía cạnh trong xây dựng nông thôn mới cần quan tâm đó là, nhiều nơi giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của địa phương rất tốt. Những mô hình này chúng ta cần tổng kết, nhân rộng ra trong quá trình triển khai...”, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho biết.
Tham gia thảo luận tại phiên họp, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Tuấn Anh kiến nghị, Đoàn Giám sát cần nghiên cứu, bổ sung nội dung rà soát các văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành có liên quan trong việc triển khai nghị quyết Quốc hội.
Đồng thời, bổ sung thêm phương pháp thực hiện, bổ sung nguyên nhân của những tồn tại về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong vấn đề triển khai Nghị quyết Quốc hội; tách kiến nghị cụ thể đối với 3 cơ quan chủ trì của Chính phủ trong việc chỉ đạo 3 chương trình MTQG;…
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Thường trực Đoàn giám sát và Tổ giúp việc khẩn trương tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là những gợi ý cụ thể của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, khẩn trương hoàn thành Kế hoạch chi tiết và đề cương báo cáo phục vụ Hội nghị toàn quốc về triển khai giám sát của Quốc hội năm 2023 dự kiến diễn ra ngày 27/9/2022 tới đây.
Trong đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu tập trung đánh giá việc xây dựng khung khổ pháp lý triển khai, vì công tác này ở cả ba chương trình đều chậm, đặc biệt là chuẩn bị đầu tư rất chậm, đòi hỏi đánh giá cho được những rủi ro, nguy cơ, qua đó, xác định trọng tâm giám sát phù hợp hơn. Đồng thời, đánh giá quá trình triển khai thực hiện vừa qua có hay không việc trục lợi chính sách. Quá trình huy động, sử dụng, đầu tư, giải ngân các nguồn lực thực hiện đã đáp ứng yêu cầu của người dân hay chưa;...
Vấn đề nợ đọng của các chương trình, nhất là chương trình xây dựng nông thôn mới. Qua giám sát cần làm rõ tình hình giải quyết và các kiến nghị chính sách cụ thể, rõ ràng; nêu rõ kinh nghiệm giải quyết nợ đọng ngay từ khâu điều phối các nguồn lực của chương trình hiện nay.
Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, Đoàn Giám sát chú ý tính thực tiễn, cách làm hay, mô hình sáng tạo để nhân rộng trong toàn quốc, kể cả về kinh tế, xã hội, về chính trị, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; đề cương giám sát phải tính đến đặc thù của từng Bộ, ngành và từng địa phương, vùng, miền cho phù hợp với chương trình...