Lạng Sơn: Hàng loạt sai phạm tại dự án thủy điện hơn 500 tỷ đồng “đắp chiếu”

Vi phạm chồng... vi phạm

Theo Kết luận thanh tra số 18/KL-UBND ngày 15/4/2022 của UBND tỉnh Lạng Sơn về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện Dự án Thủy điện Bắc Giang (Vàng Puộc) do Công ty cổ phần năng lượng SOMECO 1 làm chủ đầu tư, Khu quản lý vận hành dự án được thi công xây dựng từ tháng 4/2009 (nghiệm thu, hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 4/2011). Tuy nhiên đến ngày 28/10/2013, Dự án mới được Sở Xây dựng cấp Giấy phép xây dựng.

“Để xảy ra vi phạm trên trách nhiệm thuộc Công ty, tuy nhiên cũng có trách nhiệm của UBND huyện Bình Gia và Sở Xây dựng trong việc kiểm tra, hướng dẫn, xử lý vi phạm của Công ty.” – Kết luận thanh tra số 18/KL-UBND nêu rõ.

Qua thanh tra cho thấy, trong quá trình thực hiện Dự án, năm 2014 Công ty đã có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đã bị Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường xử phạt với tổng số tiền là 130.000.000 đồng. Tuy nhiên, đến nay Công ty chưa chấp hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trách nhiệm thuộc về Công ty.

Năm 2018, Dự án được triển khai thi công xây dựng trở lại nhưng Công ty không thực hiện lập, trình phê duyệt Phương án ứng phó thiên tai cho công trình, vùng hạ du đập trong quá trình thi công, vi phạm quy định tại điểm a khoản 4 Điều 5 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước; trách nhiệm thuộc Công ty, tuy nhiên cũng có trách nhiệm của Sở Công Thương trong việc kiểm tra, hướng dẫn, xử lý vi phạm của Công ty.

Theo Kết luận thanh tra, Công ty được UBND tỉnh Lạng Sơn quyết định cho thuê đất, được Sở TN&MT ký hợp đồng thuê đất với tổng diện tích đất cho thuê 156.334,6 m2 để sử dụng vào mục đích xây dựng Cụm công trình đầu mối; giá thuê đất ổn định 5 năm kể từ ngày 1/11/2009 đến ngày 1/11/2014.

Tuy nhiên, đến nay Công ty chưa thực hiện nộp tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước, vi phạm điểm b khoản 6 Điều 25 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.

Cục Thuế tỉnh không có văn bản thông báo thu tiền thuê đất gửi đến Công ty theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Nghị định số 142/2005/NĐ-CP ngày 14/11/2025 của Chính phủ; hết thời hạn cho thuê đất ổn định 5 năm, cơ quan thuế không có thông báo cho người thuê đất, Công ty không thực hiện đăng ký điều chỉnh giá thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ.

Đến ngày 12/10/2021, Cục thuế tỉnh Lạng Sơn mới có Thông báo số 1457/TB-CT gửi Công ty thông báo số tiền thuê đất Công ty phải nộp là 604.543.770 đồng. Trong đó, số tiền thuê đất phải nộp từ ngày 1/11/2009 đến 1/11/2014 là 262.640.000 đồng; số tiền thuê đất phát sinh phải nộp tính từ ngày 1/11/2014 đến 31/12/2021 là 341.903.770 đồng. Vi phạm trên trách nhiệm thuộc về Công ty, tuy nhiên cũng có trách nhiệm của Cục Thuế tỉnh trong việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn đối với Công ty.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, quá trình thanh tra, Công ty không cung cấp đầy đủ hồ sơ, văn bản, tài liệu theo yêu cầu của Đoàn thanh tra. Việc này vi phạm Điều 10 Luật Thanh tra năm 2010.

Nhiều tập thể, cá nhân liên đới trách nhiệm

Kết luận thanh tra nêu rõ, để tình trạng dự án kéo dài và xảy ra các hành vi vi phạm, ngoài trách nhiệm của Công ty còn có trách nhiệm của UBND huyện Bình Gia và các cơ quan chức năng của tỉnh trong việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và xử lý vi phạm của Công ty trong quá trình triển khai thực hiện Dự án.

Từ kết quả thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn yêu cầu Giám đốc Công ty cổ phần năng lượng SOMECO 1 khẩn trương kiểm tra, thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho các hạng mục đã xây dựng, đang thi công dở dang và các công trình lân cận, không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của nhân dân khu vực tiếp giáp với dự án; Thực hiện nghĩa vụ nộp tiền thuê đất theo quy định.

Giao Giám đốc Sở KH&ĐT chỉ đạo Chánh Thanh tra Sở theo thẩm quyền thực hiện thủ tục xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư đối với Công ty cổ phần năng lượng SOMECO 1; Thực hiện trình tự, thủ tục ngừng hoạt động của dự án đầu tư; chấm dứt hoạt động của Dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành;

Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn, xử lý vi phạm của Công ty trong việc thực hiện Giấy chứng nhận đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Kết luận thanh tra này; kịp thời báo cáo, đề xuất với Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết vướng mắc phát sinh vượt thẩm quyền.

Giao Giám đốc các Sở: Công Thương, TN&MT, Xây dựng theo chức năng, nhiệm vụ của Sở, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn, xử lý vi phạm của Công ty trong triển khai thực hiện Dự án.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng giao Cục trưởng Cục Thuế tỉnh phối hợp với Sở TN&MT xác định giá thuê đất sau thời kỳ ổn định 5 năm đối với diện tích đất đã cho Công ty thuê; thực hiện truy thu tiền thuê đất, xem xét xử lý việc chậm nộp tiền thuê đất của Công ty theo quy định; Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến việc chậm phát hành thông báo tiền thuê đất theo quy định.

Liên quan đến dự án này, ngày 26/82022, Báo TN&MT đã có bài viết (Lạng Sơn: Dự án thủy điện hơn 500 tỷ đồng ở huyện nghèo “đắp chiếu”) phản ánh về việc dự án thi công dang dở rồi “đắp chiếu” gây lãng phí nguồn lực, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, khiến nhân dân vùng dự án rất bức xúc.

Theo tìm hiểu của PV, ngoài những vi phạm mà đoàn thanh tra của Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ ra, dự án này còn vi phạm quy định về vay vốn tại một chi nhánh ngân hàng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin.

Hoàng Nghĩa