Xây dựng công cụ đánh giá nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của các ngành, lĩnh vực

Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu  (BĐKH) cho biết: Dự án Sáng kiến hành động khí hậu minh bạch tại Việt Nam do Cục BĐKH phối hợp cùng Liên Hiệp hội Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), Đại học Kỹ thuật Đan Mạch, Văn phòng Dịch vụ Dự án Liên Hợp Quốc (UNOPS) thực hiện. Mục tiêu nhằm bước đầu hỗ trợ cho Việt Nam xây dựng Hệ thống Công khai minh bạch (MRV) quốc gia theo Khung tăng cường minh bạch (ETF) của Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Dự án đã thí điểm nghiên cứu, tập trung vào lĩnh vực năng lượng và nông nghiệp, thông qua chương trình tập huấn nâng cao năng lực về hệ thống MRV minh bạch. Bên cạnh đó, cung cấp các phương pháp và công cụ để đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu giảm nhẹ khí nhà kính trong quá trình thực hiện Báo cáo đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), hướng tới đáp ứng việc trao đổi những kết quả giảm nhẹ trên thị trường quốc tế.

Dự án được khởi động từ cuối năm 2019 và đến nay đã hoàn thành các mục tiêu. Tại Hội thảo, đại diện các đơn vị tham gia dự án đã chia sẻ kết quả về đánh giá nhu cầu và khoảng trống trong hệ thống MRV lĩnh vực năng lượng và nông nghiệp ở Việt Nam; đánh giá tác động của các hành động/chính sách ưu tiên về năng lượng mặt trời và năng lượng gió (đối với lĩnh vực năng lượng) và hệ thống canh tác lúa thâm canh, tưới khô ướt xen kẽ (đối với lĩnh vực nông nghiệp); nghiên cứu tính toán về tiềm năng trao đổi kết quả giảm nhẹ phát thải khí nhà kính quốc tế thí điểm đối với lĩnh vực năng lượng pin mặt trời.

Theo ông Hoàng Văn Tâm, Phó Chánh Văn phòng BIến đổi khí hậu và Tăng trưởng xanh (Bộ Công Thương), các hướng dẫn của ICAT có thể cung cấp phương pháp luận để đánh giá tác động của chính sách phát triển năng lượng tái tạo trên nhiều khía cạnh  kinh tế, tài chính. Qua đó, chỉ ra các rào cản cũng như tiềm năng đóng góp của năng lượng tái tạo đối với mục tiêu phát triển bền vững. Các đánh giá về mặt chính sách cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định về các tác động của chính sách và hành động trong quá trình xây dựng chiến lược dài hạn.

Theo TS Karen Olsen, đại diện UNEP, kết quả nghiên cứu đã cho thấy, để đạt mục tiêu cân bằng phát thải (Net Zero) vào năm 2050 như đã cam kết tại COP26, Việt Nam cần phải có sự nỗ lực và kết hợp của nhiều ngành/lĩnh vực. Phương pháp ICAT có triển vọng phù hợp cho việc đánh giá các chính sách/hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính của Việt Nam, đảm bảo đạt được yêu cầu của Thỏa thuận Paris. Đây là những phương pháp mới phục vụ xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật liên quan đến minh bạch trong giảm phát thải, không chỉ tại Việt Nam mà có thể phổ biến trên phạm vi quốc tế. Trong giai đoạn 2022-2025, ICAT sẽ tăng cường hợp tác giữa các Bộ, ngành, hợp tác với mạng lưới khu vực về tính minh bạch trong hành động khí hậu; triển khai thêm các công cụ và phương pháp ICAT và tăng cường trao đổi thông tin giữa các Bên liên quan.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng thảo luận, góp ý về sự phù hợp của phương pháp ICAT trong việc xây dựng hệ thống MRV quốc gia, xác định hoạt động/chính sách ưu tiên; triển vọng từ hoạt động trao đổi kết quả giảm nhẹ phát thải khí nhà kính quốc tế; nhu cầu để đáp ứng yêu cầu minh bạch theo Khung ETF quy định tại Thỏa thuận Paris.

Đại diện Cục Biến đổi khí hậu cho biết, sẽ tiếp thu các ý kiến, vận dụng phù hợp trong quá trình minh bạch hóa tiến trình giảm nhẹ phát thải trong các ngành/lĩnh vực, đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050 của Việt Nam trong thời gian tới.

Khánh Ly