Thương nhớ Nậm Nơn

Dòng sông của vùng miên viễn hút mắt người bởi dòng chảy điệu đà mà mạnh mẽ của nó. Cong cong uốn lượn theo từng vòng cung của núi và chảy tràn lên các bãi đá ngầm khiến các con sóng sôi trào những cuộn bọt trắng xóa đến cả vài chục mét. Ánh điện hắt ra từ ngôi nhà cao tầng khiến mặt sông loang loáng sáng, phô cái màu trắng của những ngọn sóng đang vỗ vào đá chìm không ngừng nghỉ. Đêm Mường Xén sâu thẳm trong tiếng nước chảy rì rào của dòng sông, trong sự khua động của cây lá trên các vách núi bao trọn thung lũng nhỏ bé này.

Vi vút gió theo từng con dốc. Gió mang theo ta bay lượn giữa trời. Núi rừng thẳm xanh và trong veo như một người con gái với dải yếm trắng hờ hững quyến rũ. Những eo núi, những thung lũng nhỏ xinh bao trọn lấy dòng sông và con đường nhựa nhìn từ trên cao xuống như những sợi chỉ bạc mỏng mảnh. Những ngôi nhà thấp thoáng trong màu xanh của cây lá, chơi vơi nơi lưng chừng núi như muốn nói lời yêu thương với non nước, mây trời. Ta đi tìm nhau, vượt chín núi mười rừng, người ơi! Nơi nào ta có nhau? Nơi nào ta chung đôi? Nơi nào ta sánh bước?… Ngã ba sông nơi ấy, huyền thoại về những năm tháng ấy đã cho ta gặp nhau. Ngọn nguồn sông Lam, bình minh đã đến với đôi ta. Nậm Nơn - Nậm Mộ, chỉ đỏ buộc tay, trọn đời chung đôi.

Dòng sông về xuôi. Để lại nỗi nhớ thác ghềnh Nậm Mộ - Nậm Nơn giữa thăm thẳm sắc trời, thăm thẳm sắc rừng. Bản Mông mây phủ, bản Thái mờ sương. Nậm Mộ - Nậm Nơn soi bóng những bản làng với nhịp cồng chiêng trong mùa lúa mới, trong đêm lễ hội rộn rã, tha thiết điệu xòe của dân làng. Mưa ào ạt không báo trước, mưa làm nhịp cho điệu lăm vông. Ơi này, người con gái má thắm môi hồng, nụ cười chúm chím! Em làm ta say. Em làm ta phiêu. Em như cánh chim mềm chao trên bạt ngàn núi, bạt ngàn mưa và nỗi nhớ về những cung đường đèo. Tiếng hát con trai ngân vang triền núi, bàn tay con gái dẻo mềm uốn cong vành trăng khuyết. Tiếng sáo, nhịp trống len trong mây mù buổi sáng trên núi, quấn theo ta trên con đường về nhà. Hương mận ngấm trong hương rượu, sắc đào thắm trên má em. Mùa xuân hình như trở lại, bản mường ánh lửa bập bùng. Chiều về trong men say, trong điệu khèn lửng lơ gọi bạn tình đầu núi…

Chiều mưa Nậm Nơn. Huyền bí và linh thiêng. Trầm ngâm tháp cổ. Thương ai, nhớ ai? Bản Yên Hòa yên bình dưới mây trời tháp cổ ngàn năm. Lắng nghe sông hát bài ca thương nhớ của mình. Lắng nghe âm thanh vọng về từ dĩ vãng xa xôi. Gửi vào tháp cổ niềm hi vọng và những tin yêu cuộc đời này. Ánh điện từ những tuốc - bin nhỏ nối ra suối chập chờn theo con nước đầy vơi, nhưng cũng đủ để thắp sáng những căn nhà sàn trong bản. Những bàn tay vẫy chào, những câu hỏi thăm rụt rè mà thân thiện của người dân trong bản trên con đường đi ra tháp cổ.

Mưa bất chợt ngừng như muốn tạo cơ hội cho đoàn du khách cởi bỏ áo mưa, thoải mái hơn khi đến gần tháp. Dưới chân tháp, dòng sông vẫn mê mải trong nỗi nhớ tình yêu của mình - Nậm Nơn đang khắc khoải trong hành trình tìm kiếm Nậm Mộ xa xôi. Đỉnh núi phía trước mờ dần trong hơi nước buổi hoàng hôn, nhạt nhòa bởi bóng tối đang phủ dần lên bản. Bữa cơm chiều dọn ra trong lễ cầu may mắn, cầu sức khỏe mà dân bản làm cho cả đoàn. Cầu mong người người may mắn, chuyến đi bình an, cầu mong nhiều lần trở lại, cầu mong chúng ta nhớ mãi về nhau. Người du khách lặng đi trong những miên man suy nghĩ. Cầu mong cho dân bản giữ mãi những nét đẹp trong truyền thống ngàn năm của dân tộc mình. Mong cho tháp cổ mãi mãi vẫn sừng sững bên bến sông miền biên ải. Mong cho dự án mới của bản Yên Hòa thành công như ý nguyện. Thiêng liêng và trang trọng. Lạ lẫm mà thành kính. Những sợi chỉ đỏ trên tay mọi người như là minh chứng cho sự kết giao, cho tình người nơi đất thiêng ngàn năm.

Thuyền xuôi dòng Nậm Nơn. Sóng đỏ sậm một màu. Một vài bãi đá ngầm vùng nước cạn thi thoảng cạt vào đáy thuyền sàn sạt khiến chiếc thuyền thoáng chòng chành như thử thách tinh thần người đi. Mưa lất phất chạm vào mặt, vào tay mát lạnh. Mùa mưa đã thực sự đến trên mảnh đất này. Mưa có làm cho Nậm Nơn - Nậm Mộ vơi đi nỗi thương nhớ những thác ghềnh nơi miền ngược kia không? Mưa có làm cho Nậm Nơn ào ạt về xuôi nhanh hơn không? Có làm cho Nậm Mộ bớt nóng lòng chờ đợi người mãi chưa về đến nơi không? Mưa trên sông, mưa trên mái nhà sàn nghe thật lạ và gợi những xao động trong lòng người. Những liên tưởng về một vùng tháp cổ, kí ức và huyền thoại, thực tại và ước mơ, tiếng nhạc và những vũ điệu… đan xen trong một đêm xa nhà nơi xứ lạ, trong tiếng mưa rơi êm đềm, trong cả mùi thơm của xôi nếp nương bắt đầu chín trên bếp lửa.

Trở về với ngọn nguồn sông Lam, Nậm Mộ - Nậm Nơn để lại những thương nhớ của mình trên các đỉnh núi với mây trắng, với sương mù. Để lại nỗi nhớ của mình trong những thung lũng xanh ngát bóng cây, trong những vườn đào, vườn mận nở đầy hoa ngày tết, trong điệu múa nhịp nhàng của các chàng trai cô gái xinh đẹp nơi này. Để lại nỗi nhớ của mình cho những công trình thủy điện ở mảnh đất này. Nậm Mộ - Nậm Nơn đã góp phần tạo nên những nét riêng cho thiên nhiên kì thú của mảnh đất Kì Sơn, Nghệ An. Chỉ chờ bàn tay người khám phá, khai thác bằng tình yêu và sự trân trọng. Chỉ có vậy, Kì Sơn, Nậm Mộ, Nậm Nơn mới giữ được vẻ nguyên sơ đáng yêu vốn có; mới mãi mãi còn lại với thời gian.

Trần Thị Hồng Anh