Huy động các nguồn lực xây dựng và triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam
Thời sự - Ngày đăng : 16:54, 28/06/2022
Tại Hội nghị Thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP26, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã công bố những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và nhấn mạnh Việt Nam sẽ xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm phát thải mạnh mẽ để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 bằng nguồn lực trong nước, cùng với sự đồng hành và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, cả về phương diện tài chính và chuyển giao công nghệ, bao gồm các cơ chế thực hiện Thỏa thuận Paris.
Doanh nghiệp, người dân và Nhà nước chung tay hành động hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0”
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi tới Hội nghị thông điệp về tinh thần đoàn kết, chung tay sẻ chia và cùng hành động trong giảm phát thải khí các-bon hướng tới thực hiện thành công mục tiêu phát thải ròng bằng “0” như cách nhân loại đã cùng nhau ứng phó với đại dịch Covid-19. Nhấn mạnh về cơ chế hợp tác giữa các quốc gia cũng như với các tổ chức quốc tế nhằm đẩy mạnh mô hình kinh tế tuần hoàn, nhất là trong chia sẻ kiến thức, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu khoa học, phát triển và chuyển giao công nghệ. Đặc biệt là việc gỡ bỏ các rào cản, bao gồm quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ có ý nghĩa quan trọng đối với các nước đang phát triển.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, vấn đề môi trường, khí hậu luôn được đặt ở vị trí ưu tiên cao nhất trong các chương trình nghị sự của Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các chương trình, kế hoạch phát triển của đất nước với mục tiêu cao nhất là bảo vệ sức khỏe Nhân dân, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, việc xây dựng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường đã được đưa vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng khẳng định chủ trương “xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”, “xây dựng lộ trình, cơ chế, chính sách, pháp luật để hình thành, vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn”.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ mô hình tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn bước đầu sẽ gặp khó khăn nhất định trong bối cảnh Việt Nam còn thiếu các cơ chế chính sách thúc đẩy và nguồn lực, công nghệ tái chế, tái sử dụng còn hạn chế. Do đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà tin tưởng, “với sự tham gia của toàn hệ thống chính trị, sự hưởng ứng của toàn xã hội, trong đó, doanh nghiệp và người dân là động lực thúc đẩy, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, chúng ta có thể tin tưởng rằng có thể sớm thúc đẩy quá trình chuyển đổi.”
Với ý nghĩa đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc và một số đối tác quốc tế tổ chức Hội nghị khởi động xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn của Việt Nam để huy động sáng kiến từ các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức quốc tế, các cơ quan nghiên cứu, các tổ chức chính trị xã hội đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp và người dân tập trung vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Cụ thể, kiến tạo thể chế, cụ thể hóa các quy định trong Luật Bảo vệ môi trường, nhất là những quy định về trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà phân phối trong việc thu hồi, phân loại, tái chế hoặc chi trả chi phí xử lý các sản phẩm thải bỏ dựa trên số lượng sản phẩm bán ra trên thị trường; ban hành các cơ chế chính sách ưu đãi, hỗ trợ thúc đẩy công nghiệp môi trường, trong đó, có công nghiệp tái chế; Ban hành các tiêu chí về mua sắm công xanh, sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc vật liệu tái chế…
Bên cạnh đó, sẽ đưa ra lộ trình thay thế các nhiên liệu, sản phẩm sử dụng nguyên liệu nguy hại, sản phẩm sử dụng một lần (đồ nhựa, túi ni lông) bằng các nhiên liệu, nguyên liệu thân thiện với môi trường, sản phẩm sử dụng nhiều lần, kéo dài thời gian sử dụng hữu ích của sản phẩm.
Đồng thời, lồng ghép kinh tế tuần hoàn vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển các đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, trung tâm nhiệt điện,…theo mô hình tuần hoàn, không phát thải chất thải, khí thải và nước thải.
Ngoài ra, sẽ thúc đẩy quan hệ hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với các cơ hội tiếp nhận hỗ trợ về tài chính và công nghệ cho kinh tế tuần hoàn và tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp và người dân về kinh tế tuần hoàn; về trách nhiệm phân loại tại nguồn các loại rác thải để thực hiện tái chế, tái sử dụng; thay đổi hành vi tiêu dùng hướng tới các sản phẩm thân thiện môi trường.
Huy động các nguồn lực xây dựng và triển khai mô hình KTTH tại Việt Nam
Tại Hội nghị, các đối tác trong nước và quốc tế đã cùng nhau chia sẻ về các mô hình KTTH đã thành công trên thế giới, trong khu vực và từ đó, xác định các mô hình phù hợp có thể áp dụng tại Việt Nam. Diễn đàn là cơ hội để các bên cùng trao đổi và thảo luận về các cơ chế, chính sách, nguồn lực tài chính để thúc đẩy các mô hình KTTH, qua đó, tăng cường hợp tác, huy động các nguồn lực, đặc biệt, từ khối tư nhân trong việc xây dựng và triển khai mô hình KTTH tại Việt Nam, điều này rất quan trọng để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không vào năm 2050.
"Kinh tế tuần hoàn là một cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam mà việc đầu tư vào hệ thống quản trị, phát triển thể chế và chính sách để thúc đẩy kinh doanh bền vững, giảm dần các ngành công nghiệp gây ô nhiễm sẽ giúp Việt Nam đảm bảo phục hồi kinh tế xanh trong tương lai. Chúng tôi tin rằng, bằng các nỗ lực tập thể, chia sẻ dữ liệu, kiến thức và kinh nghiệm một cách cởi mở, kết nối các bên liên quan, sẽ giúp thay đổi tư duy, hướng đến sự chuyển dịch sang nền kinh tế tuần hoàn, phù hợp với nhu cầu, lịch sử và tham vọng của người dân Việt Nam. Do vậy, chúng tôi vui mừng đồng hành cùng với Bộ tài nguyên và môi trường và các đối tác phát triển ra mắt Mạng lưới Kinh tế tuần hoàn Việt Nam.", bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nói.
Ông Roongrote Rangsiyopash, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành SCG chia sẻ “Kinh tế Tuần hoàn đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các công ty, khách hàng, chuỗi cung ứng và những bên liên quan tham gia trong chuỗi giá trị. Những nỗ lực chung và sự hợp tác giữa Bộ Tài Nguyên và Môi trường cùng Mạng lưới đối tác doanh nghiệp Thái Lan ngày hôm nay chính là một minh chứng rõ ràng nhất. Các doanh nghiệp Thái Lan đang nỗ lực hợp tác với các tổ chức công - tư tại Việt nam để triển khai nhiều dự án trong lĩnh vực này. Mục tiêu của chúng tôi là bắt tay cùng các đối tác để cùng phát triển hướng đến sự bền vững trong tương lai. Hơn thế nữa, tôi tin rằng, đây sẽ là một phần quan trọng hướng đến mục tiêu bền vững lớn hơn và phát thải các-bon ròng bằng không trong tương lai..”
Đại sứ Hà Lan Elsbeth Akkerman cho rằng, Hà Lan rất ấn tượng trước những cam kết và hành động của Việt Nam tại trước, trong và sau Hội nghị COP26. Bà Elsbeth Akkerman cho rằng, Hà Lan và Việt Nam cũng có nhiều điểm tương đồng về sự quyết tâm đạt những mục tiêu cao nhất về ứng phó với biến đổi khí hậu hay phát triển kinh tế tuần hoàn. Do đó, phía Hà Lan cam kết sẽ luôn đồng hành và hỗ trợ những cam kết và mục tiêu đã đặt ra của Việt Nam.
Hội nghị sẽ được tổ chức trong cả ngày 28/6, bên cạnh phiên toàn thể, Hội nghị bao gồm các phiên chuyên đề tập trung vào các nội dung: thúc đẩy hợp tác về KTTH thông qua tạo lập mạng lưới đối tác, chia sẻ kiến thức; tài chính đổi mới và công nghệ xanh về KTTH; các mô hình KTTH tại Việt Nam và thúc đẩy các giải pháp KTTH nhằm giảm thiểu tác động của ô nhiễm nhựa tới sức khỏe.
Tại Diễn đàn, gần 20 gian hàng Triển lãm trình diễn về khái niệm, cách tiếp cận và các mô hình KTTH được giới thiệu đến các đại biểu tham dự.