Đảm bảo an toàn cho người dân hai bên bờ sông khi thủy điện xả lũ

Tham dự buổi làm việc có Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai Trần Quang Hoài; đại diện lãnh đạo Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai; lãnh đạo Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh Hòa Bình; Tập đoàn Điện lực Việt Nam; Công ty Thủy điện Hòa Bình.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Đinh Công Sứ cho biết, hiện tại, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đang duy trì 5 cửa xả. Đến thời điểm 7h00 ngày 17/6/2022, mực nước giao động trong khoảng 18,03m, chênh lệch so với 7h ngày 12/6 là 6,23m (ngày 12/6 11,8m), thấp hơn báo động I là 1,97m (báo động I 20m); lưu lượng về hồ là 7.344m3/s, lưu lượng xả 10.464m3/s (xả qua cửa 8.033m3/s, xả qua tổ máy 2.411m3/s).

Sau khi lần lượt mở các cửa xả, trên cơ sở các văn bản triển khai của tỉnh Hòa Bình, UBND thành phố Hòa Bình, Công ty CP Quản lý Bảo trì Đường thủy Nội địa số 9 và các đơn vị liên quan đã tổ chức thông báo ngay đến UBND các xã, phường, xã, người dân, các tổ chức có hoạt động trên sông, ven sông; cơ sở nuôi trồng thủy sản trên sông, phương tiện vận tải thủy; các bến đò ngang, các hoạt động sản xuất kinh doanh, khai thác cát sỏi biết thời gian xả lũ đập thủy điện Hòa Bình để chủ động các biện pháp phòng tránh đảm bảo an toàn về người và tài sản.

Theo ông Đinh Công Sứ, do ảnh hưởng của việc xả lũ hồ Hòa Bình ghi nhận thiệt hại vùng hạ lưu đập Thuỷ điện Hòa Bình, cụ thể: Thiệt hại khoảng 3 tấn cá các loại; sụt lún phía trong và ngoài tường bao trường Tiểu học, THCS Hợp Thịnh; một số diện tích cây trồng ven sông, bãi sông bị ngập; 1 người tắm sông bị mất tích (ngày 15/6) hiện vẫn chưa tìm thấy.

Ông Đinh Công Sứ cho biết, trong thời gian tới, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh, UBND thành phố Hòa Bình và các đơn vị liên quan tiếp tục duy trì chế độ tuần tra, canh gác đê đặc biệt các tuyến đê cấp III. Tăng cường lực lượng cảnh giới, ngăn ngừa người dân vào các khu vực nguy hiểm. Cử lực lượng thường trực hỗ trợ nhân dân làng chài trong việc đảm bảo đời sống bình thường của người dân trong suốt quá trình xả lũ; chuẩn bị các phương án phòng ngửa sạt lở bờ, bãi sông, công trình công cộng nhà ở của người dân khi đóng các cửa xả, mực nước hạ lưu giảm.

Ông Phạm Hồng Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, Thủy điện Hòa Bình mở 5 cửa xả trước mùa mưa lũ gây ra lo ngại thiếu nước phát điện nếu như mưa không như dự báo. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử các nhà máy thủy điện xả trước mùa lũ để dành dung tích phòng chống lũ. Theo quy trình vận hành liên hồ chứa, trước ngày 15/6, thủy điện Hòa Bình phải đưa mực nước về 105m, dung tích 3 tỷ m3, Thủy điện Sơn La về mức 205m, dung tích 4 tỷ m3.

"Lần này khác với lần xả lũ năm 2018 khi mà hồ đã đầy phải xả để đảm bảo an toàn cho công trình và cho hồ chứa", ông Phạm Hồng Phương nói và cho rằng, việc xả lũ này sẽ dẫn đến khó khăn cho ngành điện nếu như từ giờ tới tháng 10/2022 hai hồ thuỷ điện trên không tích thêm được ít nhất 10 m nước. Hiện, thủy điện cung ứng trên 45% điện cho miền Bắc.

Theo ông Phạm Hồng Phương, miền Bắc sẽ thiếu khoảng 1.500-2.400 MW trong một số giờ cao điểm hoặc thời tiết cực đoan trong năm 2022. Năm nay, cân đối tài chính của Tập đoàn Điện lực Việt Nam gặp khó khăn trong bối cảnh giá than tăng. Hiện giá than tăng 3,5 lần so với kịch bản xây dựng giá điện hồi đầu năm 2022. "Từ tính toán đó, Tập đoàn Điện lực đã lỗ rất nặng nên cần tận dụng tối đa nguồn tài nguyên nước để đảm bảo cân bằng tài chính cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng như ngân sách cho các tỉnh Sơn La, Hoà Bình", ông phương cho biết.

Từ cơ sở trên, ông Phạm Hồng Phương cho rằng, cần vận hành linh hoạt liên hồ chứa, tính toán thời điểm hợp lý nhất để xả lũ, đóng cửa xả; giữ mực nước hiện tại để phát điện lâu dài thay vì xả gây lãng phí. "Bây giờ, khi thấy mực nước về có xu hướng giảm thì hôm nay cho đóng một cửa xả của Sơn La, một cửa xả của Hòa Bình, từ ngày mai, cho phép đóng cửa xả Sơn La và đóng dần cửa xả của Hòa Bình", ông Phạm Hồng Phương ví dụ.

Ông Trần Quang Hoài, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), cho biết trong 11 liên hồ chứa toàn quốc thì hệ thống liên hồ chứa Hòa Bình, Tuyên Quang, Sơn La, Thác Bà vận hành rất phức tạp vì liên quan đến cả nguồn nước từ nước ngoài chảy về, quy mô các công trình rất lớn. Quá trình vận hành thời gian qua kịp thời, đúng quy trình, đảm bảo an toàn cho hạ du.

Theo Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, hiện nay, chúng ta đã vận hành linh hoạt, đúng quy trình các hồ chứa, cân đối giữa bài toán kinh tế và an toàn hồ đập như ý kiến Tập đoàn Điện lực Việt Nam và địa phương nêu. Sáng 17/6, lãnh đạo Tổng cục Phòng chống thiên tai đã họp cùng đại diện Văn phòng Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các cơ quan chuyên môn thống và nhất đóng 1 cửa xả của Thủy điện Sơn La, 1 cửa xả của Thủy điện Hòa Bình, dự kiến từ 16h00 ngày 17/6. Đồng thời, căn cứ theo lượng mưa những ngày tới sẽ quyết định đóng tiếp hoặc tiếp tục mở.

Ông Trần Quang Hoài đề nghị, Tập đoàn Điện lực Việt Nam chỉ đạo các chủ hồ đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống theo dõi giám sát; các chủ hồ cần tăng cường phối hợp chặt chẽ với địa phương, cung cấp thông tin kịp thời đến người dân về thời gian, lưu lượng mở, đóng cửa xả, để người dân chủ động sản xuất và sinh hoạt. Bên cạnh đó, cơ quan phòng chống thiên tai của tỉnh Hòa Bình cần chú ý đến nguy cơ sạt lở trên đồi Ông Tượng, cung trượt dốc Nhà máy Thủy điện Hòa Bình.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh, vừa qua, sự phối hợp giữa cơ quan Khí tượng thủy văn, Tổng cục Phòng chống thiên tai, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh Hòa Bình, Tập đoàn Điện lực Việt Nam rất nhịp nhàng, bảo đảm an toàn đê đập, hạ du, sinh kế, tài sản, tính mạng của nhân dân khu vực hạ du và an toàn khu vực Thủ đô Hà Nội.

Việc vận hành liên hồ chứa Thủy điện Lai Châu, Thủy điện Sơn La và Thủy điện Hòa Bình đã bảo đảm cân bằng 3 mục tiêu vừa cấp nước, vừa cắt lũ và phát điện. Đây là lần đầu tiên Nhà máy Thủy điện Hòa Bình xả lũ trước thời điểm mùa lũ. Qua đó, chủ động, cũng như có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và phản ứng kịp thời với thời tiết ngày càng có nhiều diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng tiếp tục chủ động để ứng phó với thiên nhiên, dự báo kịp thời và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp liên quan về vận hành liên hồ chứa, bảo đảm an toàn cao nhất việc cắt lũ, xả lũ trong mọi tình huống...

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chỉ đạo, các cơ quan chức năng cần tăng cường thiết bị theo dõi giám sát việc đóng mở các cửa xả đáy thủy điện nhịp nhàng, thông suốt. Bên cạnh đó, đưa ra các kịch bản phân tích các dữ liệu, nhằm chủ động chính xác hơn, kịp thời hơn trong phòng chống thiên tai... trong mùa mưa bão; có các phương án kịp thời, kể cả trong đêm tối để huy động tốt nhân lực, vật lực ứng phó... Bộ trưởng đề nghị, UBND tỉnh Hòa Bình có phương án đảm bảo an toàn cho người dân hai bên bờ sông khi thủy điện xả lũ.

Đoàn công tác đã đi kiểm tra thực địa công trình đầu mối đập Thủy điện Hòa Bình; kiểm tra công tác đảm bảo an toàn dân cư, nuôi trồng thủy sản tại làng chài phường Thịnh Lang, TP. Hòa Bình.

Để đảm bảo quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng, chiều 17/6, Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai vừa có Công văn số 08/CĐ-QG lệnh Công ty Thủy điện Hòa Bình thực hiện đóng 1 cửa xả đáy vào hồi 16h00, ngày 17/6.

Tin và ảnh: Thanh Tùng