Sử dụng minh bạch, hiệu quả nguồn tài chính đóng góp của nhà sản xuất, nhập khẩu

Hội thảo được tổ chức trực tiếp và trực tuyến, với sự tham gia của hơn 300 đại biểu từ các Bộ, ngành, Sở TN&MT, các tổ chức và các doanh nghiệp, hiệp hội tái chế, xử lý chất thải…

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết, trách nhiệm mở rộng nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) là trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu đối với một loại sản phẩm, hàng hóa được mở rộng tới giai đoạn sản phẩm, hàng hóa đó được thải bỏ.

Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định 2 trách nhiệm gồm tái chế và xử lý chất thải. Đối với trách nhiệm tái chế, doanh nghiệp phải tự mình tổ chức tái chế một số sản phẩm, bao bì do mình sản xuất, nhập khẩu hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ hoạt động tái chế. Đối với trách nhiệm xử lý chất thải, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu một số sản phẩm, bao bì phải có trách nhiệm đóng góp tài chính để hỗ trợ xử lý chất thải.

Nguồn tài chính đóng góp từ nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ được hỗ trợ trực tiếp cho các hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì hoặc xử lý chất thải sinh hoạt, tuân thủ nguyên tắc quản lý, sử dụng minh bạch, hiệu quả và đúng mục đích. Đây là nguồn tài chính bổ sung quan trọng bên cạnh ngân sách địa phương để góp phần giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt vốn rất búc xúc hiện nay. Nguồn tài chính này không chỉ tạo ra cơ hội, động lực cho các doanh nghiệp tái chế mà còn giúp giải quyết vấn đề thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, đặc biệt là các địa bàn có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn.

Để thiết lập cơ sở pháp lý cho việc quản lý, sử dụng đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng dự thảo Thông tư ban hành Quy chế quản lý, sử dụng đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải.

Cũng theo ông Phan Tuấn Hùng, mục đích xây dựng, ban hành Thông tư nhằm quản lý, sử dụng nguồn tài chính đóng góp của nhà sản xuất, nhập khẩu một cách minh bạch, hiệu quả và đúng mục đích – nguồn tài chính này không phải là thuế, phí nên không đưa vào ngân sách mà sẽ được sử dụng hỗ trợ trực tiếp cho các hoạt động tái chế, xử lý chất thải.

Cũng tại Hội thảo, đại diện Vụ Pháp chế đã trình bày nội dung cơ bản của dự thảo Thông tư. Theo đó, Dự thảo Thông tư đã quy định cụ thể nguyên tắc, điều kiện, hồ sơ, quy trình hỗ trợ tài chính cho các hoạt động tái chế, xử lý chất thải, kèm theo các cơ chế giám sát, kiểm tra, kiểm toán việc quản lý, sử dụng nguồn tài chính do nhà sản xuất, nhập khẩu đóng góp hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải.

Trong đó, có 2 loại hỗ trợ tái chế chính gồm: hỗ trợ các doanh nghiệp tái chế theo khối lượng tái chế và hỗ trợ tổ chức, cá nhân có các hoạt động phân loại, thu gom sản phẩm, bao bì cho mục đích tái chế. Mức hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tái chế được xác định theo khối lượng sản phẩm, bao bì được tái chế; mức hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân có hoạt động phân loại, thu gom sản phẩm, bao bì được xác định theo khối lượng sản phẩm, bao bì được phân loại, thu gom.

Về hỗ trợ hoạt động xử lý chất thải, dự thảo Thông tư quy định có 3 loại hình hỗ trợ gồm hỗ trợ: chủ đầu tư dự án thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt; chủ dự án ứng dụng sáng chế về xử lý chất thải rắn sinh hoạt được nhà nước bảo hộ; tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp có các hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt, bao gồm bao bì thuốc bảo vệ thực vật. Mức hỗ trợ tài chính tùy thuộc vào từng đối tượng, địa bàn và hoạt động cụ thể.

Ngoài ra, tại hội thảo, đại diện Bộ TN&MT đã ghi nhận, tổng hợp các ý kiến đóng góp của các đại biểu để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Thông tư. Theo kế hoạch, Thông tư này sẽ được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành cuối năm 2022.

Phạm Oanh