Đã giải ngân được 22 nghìn tỷ đồng trong gói hỗ trợ phục hồi kinh tế

Sáng 2/6, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2021; Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Cơ chế, chính sách cơ bản được ban hành đầy đủ

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái bày tỏ vui mừng khi nhiều đại biểu Quốc hội đã tán thành cơ bản về những nội dung trong Báo cáo đánh giá bổ sung về tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và 4 tháng đầu năm 2022.

Báo cáo về các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, sau khi Chính phủ trình chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 20 và Quốc hội trong kỳ họp bất thường đã ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 về một số chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Trước khi Chính phủ trình với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đặc biệt là Chủ tịch Quốc hội đã rất quan tâm về chương trình này, tổ chức nhiều phiên họp với các thành viên Chính phủ, có một hội thảo rất đầy đủ các thành phần gồm các nhà khoa học, các chuyên gia để có sự đồng thuận. Sau khi Chủ tịch Quốc hội thống nhất với Thủ tướng Chính phủ về khung sẽ trình Quốc hội thông qua.

Sau khi Quốc hội có Nghị quyết 43/2022/QH15, sau 19 ngày, Chính phủ có Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết 43/2022/QH15. Nghị quyết này có 5 nhóm giải pháp với những nhiệm vụ cụ thể và huy động, phân bổ nguồn lực rất chi tiết. Trong đó có 14 văn bản quy phạm pháp luật và các hướng dẫn. Đồng thời, xem đây là một nhiệm vụ, một công việc hết sức quan trọng để làm cơ sở để đánh giá và xếp loại cán bộ, công chức và các tổ chức trong đánh giá xếp hạng cuối năm và đặc biệt là người đứng đầu.

Về xây dựng cơ chế chính sách, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, hiện nay Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ trưởng đã ban hành được 11/14 văn bản theo kế hoạch của Nghị quyết số 11/NQ-CP gồm có 7 Nghị định, 1 Nghị quyết, 3 Quyết định của Chính phủ và một văn bản hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Có thể nói trong những văn bản này, có nhiều văn bản được ban hành trước thời điểm Nghị quyết 11 đề ra (trước tháng 3/2022) như Nghị định 15/2022/NĐ-CP về chính sách giảm thuế VAT hay Nghị quyết số 38/NQ-CP ngày 17/3/2022 của Chính phủ ban hành Chương trình phòng, chống dịch COVID-19, Quyết định 08/2022/QĐ-TTg thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Tuy nhiên, có một số văn bản chậm hơn so với tiến độ của Nghị quyết số 11/NQ-CP là ban hành trong tháng 4 và tháng 5.

Còn 3 văn bản đang hoàn thiện là văn bản hướng dẫn về trình tự, thủ tục để thực hiện chỉ định thầu đối với những gói thầu được cơ chế đặc thù trong dự án của đường cao tốc Bắc - Nam và 2 thông tư hướng dẫn về việc là sử dụng Quỹ Phát triển khoa học công nghệ và Quỹ Hỗ trợ viễn thông công ích. 3 văn bản này cần thiết phải làm nhưng nó không tác động nhiều đến việc thực hiện chương trình. Do đó, có thể nói đến thời điểm này tất cả những văn bản cơ chế, chính sách Chính phủ đã ban hành đầy đủ.

Đã giải ngân được 22 nghìn tỷ đồng

Thông tin cụ thể về tiến độ thực hiện các gói hỗ trợ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ, tổng số tiền của gói hỗ trợ chính xác là 347 nghìn tỷ đồng. Trong đó, có 46 nghìn tỷ dùng quỹ dự trữ, quỹ tài chính hợp pháp với số lượng là 2 tỷ USD để mua vaccine và trang thiết bị y tế. Hiện nay chúng ta đã cơ bản kiểm soát được dịch Covid-19 do đó việc sử dụng 46 nghìn tỷ này cũng tùy theo tình hình sắp tới xảy ra. Nếu cần thì có thể chi và sử dụng ngay. Như vậy, còn lại là khoảng 301 nghìn tỷ đồng, và có thể phân tích theo 2 khoản:

Một là, 125 nghìn tỷ đồng gồm 64 nghìn tỷ đồng từ miễn, giảm thuế. Sau khi Nghị quyết 43 được ban hành, với sự tham mưu của Bộ Tài chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định chính sách miễn, giảm thuế giá trị gia tăng từ 10% xuống 8% từ tháng 2/2022. Gói chính sách này đã được triển khai rất nhanh, đến nay đã và đang cơ bản đúng lộ trình.

Bên cạnh đó là 38.400 tỷ đồng được thực hiện trong hai năm 2022 – 2023 là chính sách tín dụng thông qua ngân hàng chính sách. Đến nay cơ bản các cơ chế, chính sách đã được xây dựng xong. Tới nay đã giải ngân được 4.586 tỷ đồng trên 19 nghìn tỷ đồng của năm 2022, tiến độ giải ngân đã được 1/3. Có thể đánh giá, cùng với xây dựng chính sách thì ngân hàng chính sách và các bộ, ngành cũng làm rất nhanh và việc giải ngân rất phù hợp, kịp thời.

Về 6.000 tỷ đồng thông qua gia hạn thuế, tiền thuê đất dự kiến khoảng 135 nghìn tỷ đồng, Chính phủ đã xây dựng xong 2 Nghị định vào tháng 5 về giảm, miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô và giảm một số chính sách thuế. Xem như 6.000 tỷ đồng này từ nay đến cuối năm cũng sẽ thực hiện xong.

Bên cạnh đó, còn một khoản là 6.600 tỷ đồng hỗ trợ người lao động thuê nhà. Đối với gói này cũng đã giải ngân được gần 2 tỷ đồng và cũng đã ban hành quyết định của Thủ tướng Chính phủ vào tháng 3/2022. Tuy nhiên, việc phân bổ vốn và giao vốn cho các địa phương cũng chưa rõ nên triển khai còn chậm. “Thời gian tới, Bộ Tài chính cùng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục phối hợp cùng các địa phương để thống nhất số liệu, đẩy nhanh tiến độ giải ngân”, Phó Thủ tướng cho biết.

Hai là, 176 nghìn tỷ đồng đầu tư công. Trong đó có hai khoản là hỗ trợ lãi suất qua ngân hàng thương mại và ngân hàng chính sách, trong đó, hỗ trợ qua ngân hàng thương mại là 40 nghìn tỷ đồng. Để triển khai, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Tuy chậm nhưng khi tiến hành quyết toán giữa các ngân hàng thương mại với các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình thì được tính vào ngày 1/1/2022. Như vậy, có thể xem là gói này thực hiện được từ ngày 1/1/2022.

Cuối cùng là 134 nghìn tỷ đồng dành cho đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó đầu tư cho giao thông khoảng 103 nghìn tỷ đồng. Vì phải dựa theo tiến trình chung thực hiện Luật Đầu tư công cũng như các dự án đầu tư nên gói này giải ngân chậm. Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, nhìn chung đến thời điểm hiện nay đã cơ bản hoàn thành các chính sách và giải ngân được 22 nghìn tỷ đồng. Đây cũng là một tiền đề rất quan trọng để tin tưởng rằng gói hỗ trợ này sẽ được thực hiện tốt trong thời gian tới.

Thanh Tùng - Khương Trung