Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Thực hiện “tiền phòng, hậu kiểm” trong thu thuế bất động sản

Tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, sáng 2/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2021; Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, trong năm 2021 dịch bệnh khắc nghiệt nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và nội lực của Nhân dân và sự điều hành Chính phủ đã thu được nhiều thắng lợi: GDP tăng 2,58%, thu ngân sách vượt 16,8%, CPI 1,84% và bội chi ngân sách 3,41%. Chúng ta chuẩn bị đầy đủ kinh phí, nguồn lực để mua vắc xin chống dịch một cách thành công và tháo gỡ những khó khăn. Bộ trưởng cho rằng đây là những kết quả hết sức to lớn trong năm vừa qua.

Về vấn đề thu ngân sách, năm 2021 chúng ta đạt 1,568 triệu tỷ đồng, vượt 16,8% so với dự toán đề ra. Trong đó, thu từ đất đạt 185 nghìn tỷ đồng, chiếm 11 % tổng thu ngân sách; thu từ dầu thô đạt 44 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,9% tổng thu ngân sách. Như vậy, nguồn thu từ đất và từ dầu thô chỉ chiếm 14% tổng thu ngân sách thực hiện. Trong số vượt thu 225 nghìn tỷ đồng năm 2021, thu từ đất là 74 nghìn tỷ đồng, thu từ dầu thô là 21 nghìn tỷ đồng, hai nguồn thu chỉ chiếm 45% trong số vượt thu, còn 55% là từ sản xuất kinh doanh. Điều đó có nghĩa là năng lực về sản xuất kinh doanh của Việt Nam vẫn tốt.

Đối với vấn đề thu thuế bất động sản, Bộ trưởng cho biết, theo quy định của Luật Thuế, Nghị định 12, Nghị định 65 và Thông tư 92, người nộp thuế phải kê khai thuế trên hợp đồng đúng mức mà 2 bên đã thỏa thuận, nếu thấp hơn sẽ tính theo bảng giá đất tại thời điểm nộp thuế. Thừa nhận thời gian vừa qua có sự trốn thuế, có hiện tượng trục lợi về thuế, Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính đã có hai văn bản chỉ đạo cơ quan thuế phải siết chặt vấn đề thu thuế đúng với giá trị mua bán.

Trong 5 tháng 2022, nguồn thu thuế từ bất động sản đạt 16.200 tỷ đồng, vượt so với cùng kỳ năm 2021 là 6.600 tỷ đồng. “Có những trường hợp, ban đầu kê khai 500 triệu đồng, sau được giải thích thì kê khai lại lên 10 tỷ, gấp 20 lần. Ngoài ra, qua thống kê, có trường hợp kê khai lại gấp 40 lần, bình quân gấp khoảng 6 lần”, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết.

Bộ Tài chính đã ban hành công điện nghiêm cấm cán bộ thuế nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân. Bộ trưởng khẳng định, làm tốt công tác “tiền phòng, hậu kiểm” sẽ không để các vụ án hình sự xảy ra. Nếu có tình trạng cơ quan thuế nhũng nhiễu, lót tay, trục lợi, hối lộ thì sẽ xử xử lý nghiêm. Bộ Tài Chính cũng sẽ đề nghị các địa phương xây dựng hệ số điều chỉnh, xây dựng dữ liệu về mua bán bất động sản để minh bạch hơn trong quá trình thu thuế bất động sản.

Về quản lý thị trường chứng khoán, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, thị trường chứng khoán gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường phái sinh. Vừa qua, thị trường chứng khoán rất tốt. Thị trường chứng khoán của các nước tiên tiến đã có trên 500 năm, nước ta mới có 22 năm. Đây là kênh huy động vốn, thị trường đầu tư trung và dài hạn.

Đối với thị trường cổ phiếu, năm 2021 đạt 7,774 triệu tỷ đồng, chiếm 92% GDP, tăng trưởng 46,7% so với năm 2020. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2021 đạt 1,374 triệu tỷ đồng, chiểm 15% GDP. So với các quốc gia trong khu vực, Bộ trưởng Tài chính cho rằng, chúng ta vẫn còn nhiều tiềm năng để huy động vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Hiện trái phiếu doanh nghiệp mới chiếm 10% so với vốn tín dụng của các ngân hàng là 13 triệu tỷ đồng. Có thể nói thị trường chứng khoán của chúng ta thời gian qua vẫn tốt, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Nhấn mạnh thêm về những rủi ro của thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, nhà đầu tư cần cẩn trọng khi mua bán và khi tham gia đầu tư. Mặc dù như vậy, Bộ trưởng bày tỏ tin tưởng thị trường chứng khoán vẫn là một kênh huy động vốn trung, dài hạn tốt trong thời gian tới. Tuy nhiên, cần phải tái cơ cấu và tăng cường sản xuất kinh doanh trong nước để tạo ra những sản phẩm và nâng cao được mức thu nhập của người dân, doanh nghiệp nhằm kiểm soát lạm phát.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nhiệm vụ cấp bách hiện nay là chống lạm phát. Hiện nay, kinh tế Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Những nguyên liệu chúng ta phụ thuộc vào nước ngoài thì phải theo dòng chảy tác động từ nước ngoài. Ví dụ như thép thì liên quan đến phôi thép, xăng dầu liên quan đến các nước xuất khẩu xăng dầu... Giải pháp quan trọng là phải tăng cường năng lực sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp và tái cơ cấu, tăng cường sản xuất kinh doanh trong nước.

Với giá xăng dầu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, việc giảm thuế để giảm giá xăng dầu là một trong nhiều giải pháp. Muốn giảm giá xăng dầu cần sử dụng đồng bộ nhiều giải pháp. Hiện nay, thuế trong giá xăng dầu ở nước ngoài chiếm từ 45 đến 60%, với nước ta chiếm 29 đến 31%. Trong xăng A92 hiện nay, các loại thuế chỉ chiếm 28% trong giá. Vừa qua, chúng ta đã giảm 50% thuế bảo vệ môi trường, tương đương 2.000 đồng/lít xăng dầu. Việc xem xét giảm loại thuế này thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; còn thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT và một số loại thuế khác thuộc thẩm quyền Quôc hội. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, giảm thuế sẽ gắn liền với chính sách tài khóa, giảm thuế chúng ta sẽ phải cắt giảm các khoản chi, trong khi chính sách tài khóa đã được duyệt. Bộ Tài chính sẽ căn nhắc, đánh giá tác động để báo cáo Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề này.

Thanh Tùng - Khương Trung