Khoa học và công nghệ - động lực then chốt của sự nghiệp đổi mới và phát triển

Tham dự Lễ kỷ niệm có các đồng chí lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, Ban, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo Viện nghiên cứu, trường đại học và các nhà khoa học.

Từ năm 2014 đến nay, Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 đã trở thành ngày truyền thống, ngày hội của ngành KH&CN. Đây là dịp để các Bộ, ngành, địa phương; các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp tổ chức hoạt động phổ biến, giới thiệu các cơ chế, chính sách mới về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST); giới thiệu thành tựu nổi bật của KH&CN; góp phần khẳng định vị trí, vai trò của KH,CN&ĐMST trong phát triển KT-XH, đặc biệt, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0. Đây cũng là dịp để tôn vinh, ghi nhận đóng góp của cộng đồng KH&CN đối với đất nước

Những năm qua, KH&CN không chỉ khẳng định vai trò và sức mạnh vô cùng to lớn trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà còn trở thành động lực then chốt của sự nghiệp đổi mới và phát triển. Đảng và Nhà nước luôn xác định KH,CN&ĐMST có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cơ chế, chính sách về KH&CN đã được tập trung hoàn thiện với nhiều quy định tiến bộ và đổi mới để KH&CN thực sự đồng hành và thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho biết: Ngày KH&CN năm nay, với quyết tâm toàn ngành chung sức vượt qua khó khăn, khắc phục hậu quả dịch bệnh, Bộ KH&CN lựa chọn chủ đề “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - Đẩy nhanh quá trình phục hồi, phát triển KT-XH” với mong muốn ngành KH&CN Việt Nam sẽ có đóng góp thiết thực mạnh mẽ hơn, khẳng định được vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng đất nước, phục hồi nền kinh tế.

Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định Phát triển mạnh mẽ KH,CN&ĐMST nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030 nhấn mạnh, phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số. Gần đây nhất, Chiến lược phát triển KH,CN&ĐMST đến năm 2030 được ban hành ngày 11/5/2022 với mục tiêu đến năm 2030, KH,CN&ĐMST được phát triển vững chắc, thực sự trở thành động lực tăng trưởng, góp phần quyết định đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; góp phần phát triển toàn diện văn hóa, xã hội, con người, bảo đảm quốc phòng - an ninh, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, nâng cao vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam; tiềm lực, trình độ KH,CN&ĐMST đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các nước có thu nhập trung bình cao; trình độ, năng lực công nghệ, ĐMST của doanh nghiệp đạt mức trên trung bình của thế giới; một số lĩnh vực KH&CN đạt trình độ quốc tế.

“Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp, nâng cao hiệu quả hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương và giữa các cấp trong phát triển và ứng dụng kết quả KH&CN để phát triển kinh tế - xã hội; thúc đẩy hợp tác quốc tế về KHCN&ĐMST; khai thác lợi thế, chia sẻ kinh nghiệm và tận dụng các thành tựu KH&CN tiên tiến, cũng như chủ động nắm rõ các xu thế KH-CN trên thế giới để có giải pháp vận dụng hiệu quả vào Việt Nam”, Thứ trưởng Trần Văn Tùng nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ Ngày KH&CN Việt Nam, Bộ KH&CN tổ chức các hoạt động rất ý nghĩa như: Ngày hội STEM; Hội nghị các nhà khoa học trẻ và trao giải cuộc thi sáng kiến khoa học năm 2022; Lễ phát động văn hóa đọc trong ngành KH&CN; mở cửa các phòng thử nghiệm. Đặc biệt là Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022 dành cho các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Kể từ năm 2014, Giải thưởng Tạ Quang Bửu đã trở thành sự kiện quan trọng, thường niên trong dịp Kỷ niệm ngày KH&CN Việt Nam.

Năm 2022, Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia - Cơ quan Thường trực Giải thưởng (NAFOSTED) đã nhận được 48 hồ sơ đăng ký tham gia Giải thưởng. Từ 48 hồ sơ đề cử/ứng cử, các Hội đồng khoa học chuyên ngành đã nhất trí đề cử 5 hồ sơ cho giải thưởng chính và giải thưởng trẻ. Hội đồng Giải thưởng đã đề xuất 2 nhà khoa học để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trao tặng Giải thưởng chính. Giải thưởng được trao cho 2 nhà khoa học, gồm: GS. TSKH. Ngô Việt Trung, Viện Toán học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, lĩnh vực Toán học với Công trình: “Depth functions of symbolic powers of homogeneous ideals” và PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu, Trường Đại học Bách khoa – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, lĩnh vực Hóa học với Công trình:“Tailoring the Hard−Soft Interface with Dynamic Diels−Alder Linkages in Polyurethanes: Toward Superior Mechanical Properties and Healability at Mild Temperature”.

Đến nay, đã có 16 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng chính, 4 nhà khoa học được trao tặng giải thưởng cho nhà khoa học trẻ trong tổng số hơn 300 hồ sơ đăng ký tham dự.

Những năm qua, KH&CN không chỉ khẳng định vai trò và sức mạnh vô cùng to lớn trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà còn trở thành động lực then chốt của sự nghiệp đổi mới và phát triển. Đảng và Nhà nước luôn xác định KH,CN&ĐMST có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cơ chế, chính sách về KH&CN đã được tập trung hoàn thiện với nhiều quy định tiến bộ và đổi mới để KH&CN thực sự đồng hành và thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho biết: Ngày KH&CN năm nay, với quyết tâm toàn ngành chung sức vượt qua khó khăn, khắc phục hậu quả dịch bệnh, Bộ KH&CN lựa chọn chủ đề “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - Đẩy nhanh quá trình phục hồi, phát triển KT-XH” với mong muốn ngành KH&CN Việt Nam sẽ có đóng góp thiết thực mạnh mẽ hơn, khẳng định được vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng đất nước, phục hồi nền kinh tế.

Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định Phát triển mạnh mẽ KH,CN&ĐMST nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030 nhấn mạnh, phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số. Gần đây nhất, Chiến lược phát triển KH,CN&ĐMST đến năm 2030 được ban hành ngày 11/5/2022 với mục tiêu đến năm 2030, KH,CN&ĐMST được phát triển vững chắc, thực sự trở thành động lực tăng trưởng, góp phần quyết định đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; góp phần phát triển toàn diện văn hóa, xã hội, con người, bảo đảm quốc phòng - an ninh, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, nâng cao vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam; tiềm lực, trình độ KH,CN&ĐMST đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các nước có thu nhập trung bình cao; trình độ, năng lực công nghệ, ĐMST của doanh nghiệp đạt mức trên trung bình của thế giới; một số lĩnh vực KH&CN đạt trình độ quốc tế.

“Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp, nâng cao hiệu quả hợp tác giữa các Bộ, ngành, địa phương và giữa các cấp trong phát triển và ứng dụng kết quả KH&CN để phát triển kinh tế - xã hội; thúc đẩy hợp tác quốc tế về KHCN&ĐMST; khai thác lợi thế, chia sẻ kinh nghiệm và tận dụng các thành tựu KH&CN tiên tiến, cũng như chủ động nắm rõ các xu thế KH-CN trên thế giới để có giải pháp vận dụng hiệu quả vào Việt Nam”, Thứ trưởng Trần Văn Tùng nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ Ngày KH&CN Việt Nam, Bộ KH&CN tổ chức các hoạt động rất ý nghĩa như: Ngày hội STEM; Hội nghị các nhà khoa học trẻ và trao giải cuộc thi sáng kiến khoa học năm 2022; Lễ phát động văn hóa đọc trong ngành KH&CN; mở cửa các phòng thử nghiệm. Đặc biệt là Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022 dành cho các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Kể từ năm 2014, Giải thưởng Tạ Quang Bửu đã trở thành sự kiện quan trọng, thường niên trong dịp Kỷ niệm ngày KH&CN Việt Nam.

Năm 2022, Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia - Cơ quan Thường trực Giải thưởng (NAFOSTED) đã nhận được 48 hồ sơ đăng ký tham gia Giải thưởng. Từ 48 hồ sơ đề cử/ứng cử, các Hội đồng khoa học chuyên ngành đã nhất trí đề cử 5 hồ sơ cho giải thưởng chính và giải thưởng trẻ. Hội đồng Giải thưởng đã đề xuất 2 nhà khoa học để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trao tặng Giải thưởng chính. Giải thưởng được trao cho 2 nhà khoa học, gồm: GS. TSKH. Ngô Việt Trung, Viện Toán học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, lĩnh vực Toán học với Công trình: “Depth functions of symbolic powers of homogeneous ideals” và PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu, Trường Đại học Bách khoa – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, lĩnh vực Hóa học với Công trình:“Tailoring the Hard−Soft Interface with Dynamic Diels−Alder Linkages in Polyurethanes: Toward Superior Mechanical Properties and Healability at Mild Temperature”.

Đến nay, đã có 16 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng chính, 4 nhà khoa học được trao tặng giải thưởng cho nhà khoa học trẻ trong tổng số hơn 300 hồ sơ đăng ký tham dự.

Mai Đan