Vụ mang xe cơ giới thi công tôn tạo Tháp Bánh Ít: Xin tiếp thu và rút kinh nghiệm sâu sắc
Bạn đọc - Pháp luật - Ngày đăng : 12:59, 12/03/2022
Đây là nội dung được thể hiện trong văn bản Thông tin báo chí về việc một số phản ánh của báo chí, thông tin mạng xung quanh việc thi công xây dựng, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích tại Tháp Bánh Ít mà hai Sở Văn hóa và Thể Thao, Sở Xây dựng Bình Định đã gửi đến các cơ quan báo chí chiều ngày 11/3/2022.
Đối với việc đưa xe cơ giới vào thi công xâm phạm nghiêm trọng đến di sản văn hóa 1.000 năm tuổi thì hai Sở liên ngành trả lời: Tại vị trí mái taluy Tháp Cổng. Chủ trương cho phát quang các bụi rậm, lùm cây xung quanh tháp để làm cho thông thoáng. Tuy nhiên, khi triển khai thi công, nhà thầu đã sử dụng máy đào đứng trên bệ cao với cần để múc các bụi rậm hai bên Tháp Cổng. Ngay sau khi báo chí phản ánh, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo chủ đầu tư và Sở Xây dựng kiểm tra việc thi công của nhà thầu. Thanh tra Sở Xây dựng kiểm tra và lập biên bản, yêu cầu nhà thầu đưa máy đào ra khỏi công trường. Chủ đầu tư tiếp thu, ghi nhận và yêu cầu đơn vị thi công dừng và đưa máy ra khỏi khu vực.
Về nội dung đào bới dưới chân tháp được hai Sở liên ngành lý giải là sau khi phát dọn cây cỏ, bụi rậm chung quanh chân tháp để chuẩn bị mặt bằng, xếp đá ong, trồng hoa theo thiết kế thì lộ ra một số hố rỗng ở chân tháp Cổng (có thể do nhiều lần tu bổ trước đây đầm lèn không kỹ, nên qua thời gian sụt đất, lộ chân tháp), chính vì vậy đơn vị thi công đã tiến hành đắp đất mới để tạo mặt bằng lát đá ong, chứ không đào, xới xâm hại di tích như phản ánh của báo chí.
Riêng nội dung báo chí phản ánh xây bồn hoa xung quanh chân tháp: Theo hồ sơ thiết kế xây gạch không nung đúng quy định công trình sử dụng vốn ngân sách phải dùng gạch không nung. Nhà thầu triển khai đúng thiết kế, tuy nhiên nhà thầu thấy màu trắng xám của gạch không nung sợ phản cảm, trong thời gian chờ đợi ốp đá ong, nên đã sơn tạm màu gạch, làm cho mọi người nhìn vào nhầm lẫn đã hoàn thiện. “Cho rằng trung tu tháp hay phá hoại”. Về vấn đề này, Sở Xây dựng và Sở Văn hóa và Thể thao, sau khi kiểm tra hiện trường, trao đổi thống nhất trình UBND tỉnh cho phép điều chỉnh không xây thành bồn hoa xung quanh chân tháp. Chỉ lát đá ong sân tháp đến cách chân tháp khoảng 0,5m để trồng cỏ.
Cùng đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Lâm Hải Giang đề nghị chủ đầu tư yêu cầu các nhà thầu không thi công bằng cơ giới ở khu vực các tháp vùng bảo vệ vòng 1 di tích Tháp Bánh Ít (không san gạt, đào bới) như thông tin báo chí, dư luận trên mạng xã hội đã phản ánh thời gian gần đây. Tập trung triển khai đẩy nhanh thi công các hạng mục như: khu chức năng (khu dịch vụ, đón tiếp, trưng bày, bảo vệ, vệ sinh), đường lên tháp chính phía nam, bãi đậu xe. Thi công gọn, dứt điểm từng khu vực không tràn lan.
Chỉ đạo đơn vị thi công, trước mắt tạm dừng các công việc liên quan đến các sân trên tháp Cổng, tháp Hỏa, tháp Chính, tháp Bia. Giao Sở Xây dựng phối hợp chặt chẽ Sở Văn hóa và Thể thao nghiên cứu đề xuất các giải pháp thiết kế, lấy ý kiến các chuyên gia để điều chỉnh thiết kế liên quan đến các việc xây dựng trên sân tháp; bỏ việc xây bồn hoa sát chân tháp mà dư luận không đồng tình; lát nền xung quanh các tháp đảm bảo về quy mô (vật liệu, chiều dày), không làm ảnh hưởng đến giá trị của các tháp.
Tuy nhiên, dư luận cũng như các cơ quan báo chí không đồng tình với những nội dung trả lời trong văn bản Thông tin báo chí, vì chưa thể hiện sự cầu thị đúng nghĩa và chưa đưa ra chủ thể chịu trách nhiệm trong sự việc tác động thô bạo nghiêm trọng đến di sản văn hóa Tháp Bánh Ít. Dư luận mong muốn chính quyền tỉnh Bình Định thể hiện rõ quan điểm trong việc bảo tồn di tích tháp cổ Chăm ngàn năm tuổi, đồng thời làm rõ trách nhiệm các bên, xử lý trách nhiệm về việc tùy tiện trong thi công, xây dựng tôn tạo Tháp Bánh Ít.
Đặc biệt cần phải làm rõ các nội dung: Vì sao nhà thầu xây hàng gạch quanh các chân tháp Hỏa, tháp Chính để làm bồn hoa? Quá trình thi công đào trúng mảnh tượng (nghi cổ vật) tại khu vực tháp Chính, tại sao chủ đầu tư không báo cáo với cơ quan thẩm quyền để tiếp tục thi công và cổ vật này vì sao không còn nguyên vẹn do tác động của xe máy múc trong thi công hay vì lý do khác? Ai chủ trương huy động cơ giới, máy đào san bạt, đào bới ở khu vực cụm tháp? Hồ sơ pháp lý, năng lực đơn vị tư vấn, giám sát, nhà thầu có đủ điều kiện được thi công tôn tạo, trùng tu di tích hay không?