Tết thơm

Ngoài vườn, đào hồng, mai vàng, thược dược đủ màu đang khiêm tốn dâng hương thơm dịu nhẹ…, những mùi hương mà kẻ gọi tên đúng nhất chỉ có thể là loài ong bướm đa tình.

Tết thơm, mùi thơm của bếp. Ô! Lạ chưa! Thật khó gọi thành tên hương thơm này bởi nó đặc biệt quá. Tết bắt đầu nổi mùi thơm của bếp từ chiều 27, 28. Mùi ấm nồng của củi lửa, rơm rạ; mùi ngai ngái của khói lam. Khói bếp tinh quái lắm. Bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu, hễ màu lam ấy bay lên thì vốn dĩ đã gợi thương, gợi nhớ, ám ảnh trong tâm hồn biết bao người, nhất là những người xa xứ, huống chi là khói Tết. Trong làn khói lam mờ đục tựa sương ấy có quyện mùi của lá chuối hơ héo để gói bánh, có hòa cái phưng phức của bánh chưng, bánh tét dậy mùi khi đang sôi, có ngầy ngậy mùi lạc rang, nếp rang để làm bánh, có mùi thơm ngọt của bánh ong mẹ ngào liền tay kẻo cháy… Tất cả quyện lại ướp mình vào khói bếp, bay ra từ mái tranh, mái ngói, phả vào trời đất mênh mang, se lạnh mưa phùn lây phây giăng màn. Mùi hương ấm nồng củi lửa ấy đượm vào đôi bàn tay tảo tần của bà của mẹ, rồi nhẹ nhàng dát vào má em thơ hai trái bồ quân chín mọng. Yêu không nói hết bằng lời. Rồi đêm xuống, khói quẩn quanh trong gian bếp nhỏ lắng nghe bao câu chuyện của gia đình ngồi quanh nồi bánh chưng, bánh tét thâu đêm. Mỗi lần mẹ mở nắp nồi bánh để kiểm tra mực nước, khói như vỡ òa bung xõa, rồi nhảy múa làm cay cả mắt mà mũi lại sực nức mùi lá dong đã được nấu chín vẫn còn gói cái điều bí mật bên trong… Chao ôi! Thơm lạ thơm lùng!

Tết thơm. Mùi thơm của mâm cỗ. Có lẽ, mâm cơm ngày Tết có hương vị riêng của nó. Đấy là chưa kể, mỗi vùng miền lại có những món không giống nhau trên mâm cỗ. Nào cùng mở bánh chưng bánh tét. Lá dong, lá chuối thơm ngọt ấp ủ trong lòng mình hương thơm của nếp mới, và mùi hương bí mật được giấu kín bên trong là cái béo ngậy của thịt heo, cái bùi của đậu xanh, cái cay nồng nàn của hạt tiêu… Ai có thể gọi tên giùm cái hương vị quyện hòa quen thuộc này không! Chỉ biết nói rằng tôi mê muội cái mùi hương chỉ riêng của bánh chưng này lắm. Đây nữa, hũ dưa hành được bà muối từ hơn tuần trước. Bày ra đĩa, đâu còn cái mùi hăng hắc cay xè chảy cả nước mắt. Giờ là mùi thơm dìu dịu thanh thanh, chỉ thoang thoảng thôi cũng khiến cho nước miếng tứa ra trong miệng. Người miền Nam thường sẽ thay hũ dưa hành bằng hũ kiệu muối chua. Ôi còn thịt gà! Một tô thịt gà nấu xáo với cây hành tăm, hương thơm đặc trưng của sự kết hợp này khác hẳn với gà lá chanh mà ai cũng biết. Bánh ong, chỉ ngửi thôi đã thấy cái ngọt ngào của mật mía thấm vào trong từng thớ nếp quện chặt những hạt lạc rang bùi bùi được thu hoạch từ ngoài đồng trong năm. Tết thơm từ công sức lao động của con người. Còn nhiều, còn nhiều những thức quà ngon của Tết, mỗi thứ lại có một mùi vị riêng. Và khi được sắp đặt gọn gàng đẹp đẽ trong mâm, thì tất cả đã quên cái “tôi” của mình mà cùng dâng hương, dâng màu, dâng sắc làm nên cái đặc vị của Tết. Mâm cỗ ấy được mẹ trịnh trọng đặt lên bàn thờ cúng gia tiên.

Tết có một thứ hương thơm đặc biệt. Đó là thơm thảo. Không như hương hoa, không như bánh trái, bởi hương vị tình thân nào đâu dễ cảm nhận bằng khứu giác tầm thường. Hãy sống đến tận cùng của trái tim chân thành yêu thương, hãy biết bao dung, rộng lượng, chan hòa; hãy cho đi thật nhiều, thật nhiều...

Tết thơm. Hương thơm của tình người. Là thơm từ niềm vui hân hoan của những người con xa quê sau một năm chờ đợi, tay xách nách mang đùm túm đưa nhau về quê ăn Tết. Hay những kẻ không về được, dù ngậm ngùi xứ xa nhưng vẫn trọn tình qua gói quà, lời chúc. Là hơi ấm nồng nàn từ những nụ cười, câu nói rộn ràng bên mâm cơm chiều Ba mươi, ai cũng quẳng đi bao lo toan, bộn bề, ưu sầu của năm cũ để nghênh đón tân xuân trong niềm hy vọng lạc quan. Là không khí linh thiêng trong đêm Giao thừa, bên nén nhang trầm nghi ngút khói, thời gian không gian như ngưng đọng để cho người đã khuất xa cùng cháu con hội ngộ; đọng lại trong khoảnh khắc này là tình cảm gia đình thuận hòa, ấm áp, bao dung. Là niềm hân hoan trong ngày mồng Một, trẻ con xúng xính áo khăn đỏ thắm, “dạ thưa” cung kính; là anh em họ hàng, bà con xóm giềng ấm áp bên ly rượu nồng online mừng xuân; là tình thầy trò, bè bạn nặng sâu dẫu không thể gặp…

Ôi! Tết có một thứ hương thơm đặc biệt. Đó là thơm thảo. Không như hương hoa, không như bánh trái, bởi hương vị tình thân nào đâu dễ cảm nhận bằng khứu giác tầm thường. Hãy sống đến tận cùng của trái tim chân thành yêu thương, hãy biết bao dung, rộng lượng, chan hòa; hãy cho đi thật nhiều, thật nhiều… tức thì hương vị ấy tất sẽ nồng nàn trong mỗi người và chan hòa mãi quanh ta.

Tết thơm, thơm lạ thơm lùng!

Vy Phong