Nghĩa Đàn (Nghệ An): Xưởng chế biến tinh bột sắn vô tư hoạt động không phép gần 6 năm trời

Từng nhiều lần bị kiểm tra, yêu cầu khắc phục những bất cập

Theo tìm hiểu, từ năm 2015, ông Nguyễn Hồng Phúc đã xây dựng nhà xưởng chế biến tinh bột sắn tại xóm Lĩnh Khánh, xã Nghĩa Khánh, huyện Nghĩa Đàn (thuộc thửa đất 745, tờ bản đồ số 01, loại đất là đất rừng sản xuất). Xưởng này của ông Phúc bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 12/2015 cho đến nay. Công suất thiết kế của nhà máy này là 2,5 tấn/ 1 giờ; được xây dựng trên diện tích đất rộng khoảng 2,4 ha.

Tuy nhiên, khi đi vào hoạt động thì xưởng sản xuất này chưa chú trọng vấn đề xử lý môi trường nên đã gây phát sinh mùi hôi thối, ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của người dân các xóm sống xung quanh. Vì thế, người dân đã nhiều lần phản ánh đến cơ quan chức năng về vấn đề trên và cơ quan chức năng cũng đã tiến hành kiểm tra, xử lý một vài lần.

Phương tiện nườm nượp vào, ra xưởng chế biến tinh bột sắn vào sáng ngày 27/10/2021

Cụ thể, vào tháng 3/2016, Phòng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh Nghệ An) đã tiến hành kiểm tra và lập “Biên bản vi phạm pháp luật về môi trường trong trường hợp quả tang” đối với đơn vị nêu trên. Theo đó, tại thời điểm kiểm tra thì cơ sở này không xuất trình được bất cứ giấy tờ pháp lý liên quan nào do ông Nguyễn Hồng Phúc không có mặt tại nhà máy.

Tại hiện trường, Phòng Cảnh sát môi trường phát hiện phía sau hệ thống đập bột có 1 bãi tập kết bã sắn, được lót bạt phía dưới. Nước thải từ quá trình sản xuất được thu gom vào các hố chứa và chảy ra sông Hiếu. Bã sắn được tập kết thành bãi rộng khoảng 300m2, tuy nhiên chỉ một phần nhỏ được lót bạt che chắn, phần còn lại chảy tràn ra bãi đất, tại vị trí này có nhiều nước thải màu đen, có mùi hôi, chua bốc lên gây khó chịu. Nước phục vụ sản xuất chảy tràn từ quá trình lắng bột, nước thải chảy qua 5 hố đào bằng đất có tổng diện tích khoảng 1.500m2, các hố đều không được láng đáy, ốp bờ chống thấm, dưới các đáy hố được lắp nối ống thông nhau. Nước thải từ khu vực tập kết bã và nước thải từ tách bột chảy tràn theo khe thoát nước và chảy xuống sông Hiếu…

Biên bản vi phạm pháp luật về môi trường trong trường hợp quả tang mà Phòng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh Nghệ An) lập vào tháng 3/2016

Tiếp đó, vào tháng 12/2016, Sở TN&MT Nghệ An tiếp tục kiểm tra và cũng chỉ ra các sai phạm tương tự như Phòng Cảnh sát môi trường kiểm tra trước đó; đồng thời chỉ rõ đơn vị này chưa có báo cáo quan trắc, giám sát môi trường theo quy định, chưa kê khai, nộp phí nước thải công nghiệp, hồ lắng chưa được lót đáy, nước trước khi vào hồ biogas còn bị rỉ ra ngoài; chưa thu gom đối với chất thải nguy hại, chưa có kho lưu trữ, chưa lập hồ sơ cấp phép khai thác nguồn nước mặt…qua đó, đoàn kiểm tra yêu cầu khắc phục những vi phạm và báo cáo về Sở TN&MT trước ngày 30/12/2016.

Đến ngày 22/5/2017, Phòng TN&MT huyện Nghĩa Đàn cũng tiến hành kiểm tra và yêu cầu đơn vị nêu trên khắc phục những vi phạm về vấn đề môi trường của đơn vị nêu trên…

Xây dựng không phép trên đất rừng sản xuất

Theo điều tra của PV, Xưởng chế biến tinh bột sắn của ông Nguyễn Hồng Phúc còn là đơn vị hoạt động tự phát, không có đầy đủ giấy tờ hợp pháp được cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định.

Cụ thể là đơn vị này chưa được nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; vì thế chủ trương đầu tư cũng như giấy phép xây dựng của đơn vị này nghiễm nhiên là chưa được đơn vị nào cấp. Ngoài ra, nhà máy nêu trên cũng không được các cơ quan có thẩm quyền quy hoạch vùng nguyên liệu để hoạt động.

Xe chở nguyên liệu sắn đang chuẩn bị đổ hàng tại khuôn viên xưởng chế biến

Có thể nói rằng, xưởng chế biến tinh bột sắn của ông Phúc bắt đầu đi vào hoạt động đến nay đã gần 6 năm trời. Trong thời gian đó, ông Phúc lập hồ sơ xin chủ trương đầu tư nhưng không được chấp thuận với lý do trên địa bàn huyện không quy hoạch vùng nguyên liệu trồng sắn nên không được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đồng ý. Khi xưởng nói trên đi vào hoạt động, UBND huyện Nghĩa Đàn, các cơ quan chức năng đã nhiều lần kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu ông Nguyễn Hồng Phúc dừng ngay các hoạt động sản xuất đến khi hoàn thành các thủ tục theo quy định. Tuy nhiên, đến mùa thu hoạch sắn hàng năm thì Xưởng chế biến tinh bột sắn của ông Nguyễn Hồng Phúc vẫn tiếp tục hoạt động.

Trước đó, vào cuối năm 2018, khi Báo TN&MT có bài viết phản ánh sự việc này, UBND huyện Nghĩa Đàn đã chỉ đạo các phòng Kinh tế - Hạ tầng, Phòng TN&MT tiến hành kiểm tra, xác minh. Qua kiểm tra cho thấy, nội dung Báo TN&MT phản ánh là đúng. Tổ công tác đã lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu hộ ông Nguyễn Hồng Phúc phải dừng ngay hoạt động sản xuất kinh doanh đến khi hoàn thành các thủ tục theo quy định.

Văn bản trả lời Báo TN&MT của UBND huyện Nghĩa Đàn thừa nhận những sai phạm tại xưởng chế biến tinh bột sắn từ cuối năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý triệt để

Mặt khác, ngày 20/12/2018, UBND huyện Nghĩa Đàn đã ban hành Quyết định số 3630/QĐ-UBND về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất sang đất phi nông nghiệp và hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, xưởng chế biến tinh bột sắn nêu trên vẫn tiếp tục hoạt động như chưa có chuyện gì xảy ra.

Có mặt tại xưởng này vào sáng ngày 27/10/2021, PV ghi nhận cơ sở vẫn đang hoạt động chế biến tinh bột sắn bình thường. Có nhiều xe tải chở đầy ắp sắn đang dừng trong khuôn viên đơn vị này. Phía trong sân là những bãi sắn nguyên liệu tươi với khối lượng lớn đang được xúc vào dây chuyền sản xuất. Tiếng máy kêu inh ỏi, công nhân làm việc rất khẩn trương…

Yêu cầu làm việc với chủ cơ sở nhưng sau một hồi điện thoại thì một người phụ nữ nói chủ cơ sở là ông Phúc đang đi vắng nên không thể làm việc với PV.

Xưởng chế biến tinh bột sắn hoạt động "chui" gần 6 năm trời nhưng chính quyền các cấp không có cách giải quyết triệt để

Ông Phan Đình Bình – Chủ tịch UBND xã Nghĩa Khánh, cho biết: Xưởng chế biến tinh bột sắn của ông Phúc nằm trên địa bàn giáp ranh giữa xóm Lĩnh Khánh, xã Nghĩa Khánh và xóm Đồng Tâm, xã Nghĩa An. Trong các cuộc tiếp xúc cử tri cũng có những phản ánh, các văn bản kiến nghị liên quan đến cơ sở này cũng đã có nhưng hiện nay cán bộ giữ hồ sơ đang đi cơ sở.

Có thể nói rằng, việc một cơ sở sản xuất, chế biến tinh bột sắn hoạt động trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn từ nhiều năm nay nhưng không có đầy đủ giấy tờ, thủ tục theo quy định của pháp luật là điều khó có thể chấp nhận được. Vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương trong sự việc nêu trên ở đâu?

Đề nghị UBND huyện Nghĩa Đàn, Phòng Cảnh sát Môi trường, Sở TN&MT, Sở NN&PTNT, Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An… cần phải nhanh chóng kiểm tra, làm rõ sai phạm để xử lý theo quy định của pháp luật.

Phạm Tuân - Thảo Chi