Xây dựng Trạm thu nhận dữ liệu viễn thám ra đa và quang học độ phân giải siêu cao tại Hà Nội

Theo Cục trưởng Cục Viễn thám quốc gia Nguyễn Quốc Khánh, trên thực tế, ảnh viễn thám độ phân giải siêu cao hiện nay có kích thước ảnh khá nhỏ, thường là dưới 20 km. Do đó, nếu chỉ sử dụng một loại vệ tinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi thực hiện các nhiệm vụ trên một khu vực rộng lớn và đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp.

Tại Việt Nam, việc phát triển vệ tinh và chùm vệ tinh viễn thám có độ phân giải siêu cao đang gặp nhiều khó khăn do giá thành của mỗi vệ tinh khá đắt và chúng ta cũng chưa có nhiều kinh nghiệm trong chế tạo, vận hành loại vệ tinh này. Do vậy, phương án khả thi trong điều kiện của Việt Nam hiện nay là nâng cấp trạm hiện có hoặc phát triển thêm hệ thống trạm mặt đất mới để thu dữ liệu viễn thám độ phân giải siêu cao từ các vệ tinh của nước ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong nước.

Trạm thu ảnh vệ tinh hiện tại của Việt Nam do Cục Viễn thám quốc gia quản lý tại Hà Nội là trạm thu đầu tiên ở châu Á thu được ảnh vệ tinh ENVISAT

Trên thực tế hiện nay, Viêt Nam mới chỉ có duy nhất một trạm thu tại Hà Nội được xây dựng từ năm 2007, đã được nâng cấp để thu ảnh VNREDSat-1, SPOT 6/7 và dự kiến trong năm tới là nâng cấp để thu ảnh ra đa CosmoSkymed của Italia. Đồng thời, công nghệ của trạm thu hiện có khá lạc hậu và đã sử dụng thời gian dài nên khó có thể đáp ứng việc nâng cấp để thu các thế hệ vệ tinh mới tiếp theo. Do đó, việc phát triển các trạm thu mới, có tính năng hiện đại nhằm thu được một số loại vệ tinh viễn thám có độ phân giải siêu cao khác nhau là một nhu cầu cấp bách.

Mặt khác, Chiến lược phát triển viễn thám quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040 đã đặt ra mục tiêu “Xây dựng hệ thống trạm thu, hệ thống xử lý dữ liệu, cơ sở dữ liệu ảnh viễn thám quốc gia đáp ứng nhu cầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh”, trong đó, có nhiệm vụ cụ thể là “Xây dựng và hoàn thiện mạng lưới trạm thu dữ liệu viễn thám (trạm cố định, trạm di động, trạm ảo và trạm thu dữ liệu viễn thám khí tượng), trạm điều khiển; hệ thống lưu trữ, xử lý dữ liệu viễn thám và mạng lưới truyền dẫn dữ liệu viễn thám để cung cấp dữ liệu viễn thám cho các Bộ, ngành, địa phương”.

Điều đó cho thấy, việc đề xuất hợp tác với Ấn Độ trong việc xây dựng trạm thu tại Hà Nội để thu nhận dữ liệu viễn thám ra đa và quang học độ phân giải siêu cao từ các vệ tinh của Ấn Độ trước hết là đáp ứng nhu cầu thực tế ngày càng tăng ở trong nước phục vụ giám sát tài nguyên, môi trường, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, cũng như đáp ứng chủ trương đa phương hóa trong hợp tác quốc tế, tranh thủ tiếp thu công nghệ của các quốc gia có nền khoa học vũ trụ, viễn thám phát triển với giá thành hợp lý, góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý và đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ kỹ thuật của Cục Viễn thám quốc gia.

Việt Khang