EVN kiến nghị sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn nước từ các hồ thuỷ điện

Nước về hồ thiếu hụt nghiêm trọng

Theo Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (EVNNLDC), trong mùa mưa năm nay, lượng nước về các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Đà chỉ bằng 61 - 80% so với trung bình nhiều năm (TBNN), đặc biệt các lưu vực giữa của các hồ Hòa Bình và Sơn La chỉ bằng 20 - 65% so với TBNN. Tổng lượng nước về trong giai đoạn mùa mưa trên nhánh sông Đà thiếu hụt khoảng 15 tỷ m³ so với TBNN.

Gian máy của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình

Tính đến ngày 23/09/2021, tổng lượng nước tích được ở các hồ này chỉ đạt khoảng 9,76 tỷ m³, tương ứng 64,6% dung tích hữu ích (thiếu hụt khoảng 5,36 tỷ m³ so với mực nước dâng bình thường). Cụ thể, tỷ lệ nước tích được của các hồ như sau: Lai Châu 64,8%, Sơn La 61,6%, Bản Chát 74,8%, Hòa Bình 64,9%. Trong đó, tại hồ Hòa Bình, hiện mới tích được lên 106,24m, thấp hơn 6,66m so với quy định (112,9m) và thấp hơn 10,76m so với mực nước dâng bình thường.

Dự kiến, đến ngày 31/12/2021, tổng lượng nước tích được của các hồ chứa trên lưu vực này chỉ đạt 13,3 tỷ m³, thiếu hụt khoảng 1,78 tỷ m³ so với mực nước dâng bình thường nếu tần suất nước về tiếp tục duy trì như thời gian qua, cùng với việc các nhà máy thực hiện khai thác theo Quy trình vận hành liên hồ. Trong đó, riêng hồ Hòa Bình dự kiến tích được lên cao trình 113,1m (thấp hơn khoảng 3,9m so với mực nước dâng bình thường).

Cần sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả

Theo ông Ngô Sơn Hải – Phó Tổng giám đốc EVN, giai đoạn mùa khô các năm 2019 - 2020, EVN nhận được văn bản của Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch sông Đà, trong đó có nêu yêu cầu duy trì dòng chảy sau đập Nhà máy Thủy điện Hòa Bình không nhỏ hơn 750 m³/s, liên tục 24/24h. Trong thời gian tới, nếu vẫn tiếp tục đáp ứng các yêu cầu phát sinh để cấp nước cho Nhà máy nước sông Đà, sẽ dẫn đến khả năng không tích được nước của các hồ chứa để đảm bảo đủ nước cho gieo cấy vụ Đông Xuân khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ sắp tới (dự kiến cần 3,4 tỷ m³), cũng như đảm bảo nước trong các tháng mùa khô 2022.

Việc duy trì vận hành liên tục Nhà máy Thủy điện Hòa Bình với yêu cầu lưu lượng cao (750 m³/s) trong năm nay và các năm tới sẽ gặp nhiều khó khăn do biến đổi khí hậu. Ngoài ra, theo cân đối dài hạn trong những năm tới, khu vực miền Bắc tiếp tục phải đối diện với nguy cơ căng thẳng về nguồn điện.

Tại cuộc họp, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch sông Đà – ông Nguyễn Xuân Quý cũng chia sẻ với EVN về những khó khăn do nước về các hồ thủy điện rất thấp. Các nhà máy thủy điện này bên cạnh đảm bảo cấp nước hạ du, còn thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng khác như đảm bảo phát điện mùa khô, đảm bảo cấp nước phục vụ đổ ải vụ Đông Xuân hàng năm. 

Cũng theo ông Nguyễn Xuân Quý, để giải quyết khó khăn trong việc lấy nước, tháng 3/2021, Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch sông Đà đã được các sở, ban, ngành của tỉnh Hoà Bình đồng thuận về giải pháp hạ thấp đáy sông tại khu vực cửa kênh để khơi thông dòng chảy, dẫn nước vào trong cửa kênh sau đó tiếp tục xử lý bằng bơm động lực đưa nước vào kênh. Tuy nhiên, đến nay, công ty vẫn chưa nhận được văn bản chấp thuận của UBND tỉnh Hòa Bình. Bên cạnh đó, công ty cũng đã xây dựng trạm bơm dâng đầu kênh, kiên cố hóa kênh mương để giảm thất thoát nguồn nước, giảm thời gian vận chuyển nước từ đầu kênh về đến trạm bơm sông.

Tại cuộc họp này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng đã đề nghị Công ty Cổ phần Đầu tư nước sạch sông Đà đẩy nhanh tiến độ các công trình, giải pháp của đơn vị để chủ động sản xuất kinh doanh, không phụ thuộc vào việc vận hành Nhà máy Thuỷ điện Hòa Bình, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu như hiện nay.

Trên bậc thang thủy điện sông Đà, có 4 hồ chứa thủy điện lớn gồm Lai Châu, Bản Chát, Sơn La, Hòa Bình, với tổng dung tích hữu ích là 15,1 tỷ m³.

Hàng năm, ngoài nhiệm vụ đảm bảo cấp nước hạ du (phục vụ gieo cấy vụ Đông Xuân, duy trì dòng chảy theo Quy trình vận hành liên hồ) còn đóng góp công suất khoảng 6.260MW và sản lượng khoảng 25,6 tỷ kWh cho hệ thống điện miền Bắc nói riêng và hệ thống điện quốc gia nói chung.

PV