Ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu: Chỉ còn “Cánh cửa hẹp”

Đề cập đến Báo cáo của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) vào tháng trước, Tổng Thư ký António Guterres đã nhấn mạnh rằng “cần phải có những hành động mạnh mẽ hơn đối với khí hậu” để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Ông kêu gọi các nước công nghiệp phát triển G20 đẩy mạnh và thúc đẩy hành động trước Hội nghị Thượng đỉnh của LHQ về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) vào đầu tháng 11/2021.

Ưu tiên hành động

Trong bối cảnh cháy rừng, lũ lụt, hạn hán và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt khác, người đứng đầu LHQ cho rằng, không khu vực nào có thể tránh được các thảm họa này.

Theo Tổng Thư ký LHQ, cuộc khủng hoảng khí hậu rất nghiêm trọng. Năm 2020, các thảm họa liên quan đến khí hậu đã khiến hơn 30 triệu người phải di dời và 90% người tị nạn đến từ các quốc gia thiếu khả năng thích ứng với cuộc khủng hoảng khí hậu nhất.

Trao đổi với các đại sứ, ông nói, nhiều người trong số những người tị nạn đang chịu tác động của biến đổi khí hậu, làm tăng thêm thách thức đối với cộng đồng và ngân sách quốc gia. Hơn nữa, đại dịch Covid-19 cũng đang làm suy yếu khả năng ứng phó với thảm họa khí hậu và khả năng phục hồi của các Chính phủ.

Nhấn mạnh rằng “vẫn chưa quá muộn để hành động”, người đứng đầu LHQ chỉ rõ 3 việc cần ưu tiên tuyệt đối, trước hết là bắt đầu bằng việc giới hạn sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C.

Để ngăn chặn các tác động thảm khốc về khí hậu, ông kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên xây dựng các Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC). Đóng góp này là các kế hoạch mà thông qua đó các quốc gia cam kết hành động ngày càng tham vọng hơn trước COP26 và biến những cam kết đó thành hành động cụ thể và ngay lập tức. Theo ông, cần cắt giảm 45% lượng khí thải toàn cầu vào năm 2030.

Hạn hán nghiêm trọng ngày càng gia tăng ở Somalia đã khiến mọi người phải di tản, ảnh hưởng đến an ninh lương thực và khiến phụ nữ dễ bị bóc lột tình dục. Ảnh: IOM/Celeste Hibbert

Tăng cường thích ứng khí hậu và xây dựng hòa bình

Để giải quyết các tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, ông Guterres nhấn mạnh nhu cầu thích ứng và khả năng phục hồi với biến đổi khí hậu. Ông yêu cầu cam kết ít nhất 50% tài chính khí hậu toàn cầu dành cho việc xây dựng khả năng phục hồi và hỗ trợ thích ứng. Ông nói: “Nếu khả năng phục hồi và thích ứng tiếp tục bị lãng quên, chúng ta sẽ không thể đạt được các mục tiêu chung về khí hậu, cũng như không đạt được hy vọng về hòa bình và an ninh lâu dài”.

Ông cho rằng, cần tăng cường củng cố mối quan hệ giữa thích ứng với khí hậu và xây dựng hòa bình để chúng có thể hỗ trợ lẫn nhau. Các dự án xuyên biên giới ở Tây và Trung Phi đã tạo điều kiện cho đối thoại và thúc đẩy quản lý minh bạch hơn các nguồn tài nguyên thiên nhiên khan hiếm. Đồng thời, ông nhấn mạnh rằng phụ nữ và trẻ em gái phải đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu và xung đột, trong khi họ là những người tham gia, thậm chí lãnh đạo để mang lại kết quả bền vững và lợi ích cho nhiều người hơn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Tổng Thư ký LHQ giải thích rằng, LHQ đang lồng ghép vấn đề về các rủi ro khí hậu vào các sáng kiến ngăn ngừa xung đột, xây dựng hòa bình và phân tích chính trị. Ông nói: “Cơ chế An ninh khí hậu đang hỗ trợ các nhóm quốc gia, các tổ chức khu vực và tiểu vùng… và cơ chế này đang thu hút sự chú ý ở các quốc gia và khu vực mà Hội đồng Bảo an nhận thấy rằng biến đổi khí hậu và sinh thái đang cản trở sự ổn định”.

Ông Guterres cho hay, 80% lượng khí thải các-bon của LHQ đến từ 6 hoạt động gìn giữ hòa bình lớn nhất của tổ chức này, do đó, LHQ phải làm tốt hơn nữa để giảm phát thải. Theo ông, LHQ đang nghiên cứu các cách tiếp cận mới để chuyển sang các nhà sản xuất năng lượng tái tạo. “Tất cả chúng ta đều đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các giải pháp. Chúng ta hãy cùng nhau nỗ lực để giảm thiểu và thích ứng với những tác động của biến đổi khí hậu, nhằm xây dựng xã hội hòa bình và có khả năng phục hồi” - ông Guterres nêu rõ.

Chủ trì cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ, Thủ tướng Ireland Micheál Martin cũng khẳng định tầm quan trọng của Hội đồng với vai trò to lớn trong đánh giá và giảm thiểu biến đổi khí hậu, bao gồm việc thông qua các hoạt động và nhiệm vụ gìn giữ hòa bình.

Tổng hợp từ UN News

Mai Đan