Xử lý chất thải rắn nông thôn ở Quảng Nam: Nhiều chuyển biến tích cực

Huy động sự tham gia của cộng đồng

Đề án quản lý CTR nông thôn được UBND tỉnh Quảng Nam ban hành năm 2012 nhằm triển khai xây dựng đồng bộ hệ thống thu gom rác thải, giải quyết các vấn đề ô nhiễm môi trường, góp phần xây dựng nông thôn mới. Cùng với nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ, các địa phương đã đầu tư trang thiết bị phục vụ thu gom rác thải, xây dựng điểm tập kết rác, trạm trung chuyển và bể chứa rác thải nguy hại đồng ruộng; tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động nhân dân tham gia Đề án.

Từ khi triển khai Đề án, số lượng các xã, thôn được tổ chức thu gom rác thải tăng lên đáng kể.

Để hỗ trợ công tác thu gom, vận chuyển CTR phục vụ Đề án, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã đầu tư thêm 12 xe chuyên dụng với tổng kinh phí khoảng 26,9 tỷ đồng. Ngoài nguồn vốn ban đầu, theo số liệu báo cáo chưa đầy đủ của các huyện, kinh phí cấp huyện, xã hỗ trợ cho công tác quản lý CTR vùng nông thôn gần 81 tỷ đồng.

Đề án CTR nông thôn còn giúp các địa phương mở rộng thêm địa bàn thu gom CTR trong cộng đồng dân cư trong tổ, thôn, đường nhỏ, hẻm... đã khắc phục đáng kể tình trạng vứt rác bừa bãi ra môi trường, xóa bỏ được nhiều điểm rác công cộng tự phát, góp phần bảo vệ môi trường vùng nông thôn.

Bên cạnh đó, các địa phương đã hình thành các nhóm tự quản vệ sinh đường làng, ngõ xóm, nơi công cộng, khắc phục đáng kể tình trạng vứt rác bừa bãi ra môi trường, xóa bỏ được nhiều điểm rác công cộng tự phát, tạo nên những con đường làng, ngõ hẻm, các khu dân cư ngày càng xanh - sạch - đẹp.

Tiếp tục nâng cao năng lực thu gom, xử lý

Bên cạnh những chuyển biến, hàng loạt tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý CTR ở vùng nông thôn cũng đã được nhận diện. Theo Báo cáo của Sở TN&MT Quảng Nam, chất lượng quản lý CTR ở một số địa phương chưa cao, còn thiếu bền vững. Nhiều địa phương chưa cân đối được kinh phí hoạt động quản lý CTR nông thôn đến phải tạm ngừng thu gom.

Xử lý, thu gom rác thải nông thôn đã có nhiều chuyển biến

Ngoài ra, một số địa phương có tần suất thu gom CTR thấp (1 lần/tuần hoặc dài hơn), thời gian lưu rác tại hộ gia đình và các điểm tập kết lâu dẫn đến phát sinh mùi hôi, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Nhiều điểm nóng về rác thải vẫn còn tồn tại dai dẳng như bến cá An Lương, chợ Nam Phước (huyện Duy Xuyên), bãi biển Bàn Than (xã Tam Hải, huyện Núi Thành). Ngoài ra, còn 14 xã nằm trong lộ trình thực hiện Đề án nhưng chưa triển khai và 3 xã đã triển khai nhưng ngừng do không đủ kinh phí duy trì hoặc năng lực đơn vị dịch vụ không đảm bảo thực hiện.

Bà Lê Thị Tuyết Hạnh, Phó Giám đốc Sở TN&MT Quảng Nam cho rằng, bên cạnh nhận thức về bảo vệ môi trường của một bộ phận nhân dân chưa đầy đủ nên việc nộp phí tại các địa phương trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn thì việc chỉ đạo của nhiều địa phương còn bộc lộ thiếu quyết liệt, không sâu sát và thiếu sự kiểm tra, theo dõi, đánh giá việc triển khai Đề án. Một số địa phương quản lý CTR còn theo thời điểm, thiếu bền vững...

“Thời gian tới, để nâng cao hiệu quả xử lý rác thải rắn nông thôn, tỉnh Quảng Nam sẽ hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị về phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý CTR sinh hoạt trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, phân vùng và giao trách nhiệm thu gom CTR và giữ gìn vệ sinh môi trường. Tiếp tục huy động sự đóng góp của cộng đồng trong thu gom, vận chuyển, xử lý CTR thông qua việc nâng cao tỷ lệ thu tiền phí vệ sinh trong dân trên nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền” - bà Lê Thị Tuyết Hạnh cho hay.

Dự kiến cuối năm 2021, Khu xử lý rác thải Bắc Quảng Nam hoàn thành đưa vào vận hành. Đồng thời, Khu xử lý Nam Quảng Nam cũng phấn đấu hoàn thành trước 31/12/2023 nhằm giải quyết bài toán rác thải nông thôn của địa phương

Minh Quân