Chất thải da giầy tập kết trái phép tại Hải Phòng: Xử lý chất thải hay “phi tang" chứng cứ?

Tối ngày 12/9, Báo Tài nguyên và Môi trường đăng tải bài: Tiên Lãng (Hải Phòng): Chất thải da giầy tập kết trái phép tại chân cầu Mới, xã Tự Cường.

Ngay sau khi đăng tải, bài báo nhận được sự quan tâm đặc biệt trong dư luận trên mạng xã hội. Trước sự việc đó, UBND thành phố Hải Phòng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có những chỉ đạo kịp thời các cơ quan chức năng của huyện Tiên Lãng vào cuộc xác minh, làm rõ.

Sáng ngày 13/9, UBND huyện Tiên Lãng đã phát đi văn bản hoả tốc số 1876/UBND-VP, theo đó chỉ đạo Phòng TN&MT huyện, UBND xã Tự Cường xác minh nguồn gốc, hợp đồng cho thuê đất, việc tập kết rác thải …Và cũng ngay trong ngày, Phòng TN&MT huyện Tiên Lãng đã có báo cáo số 109/BC-TNMT về việc đã phối hợp cùng với UBND xã Tự Cường kiểm tra hiện trạng tập kết rác thải công nghiệp khu vực chân cầu Mới. Đồng thời, UBND huyện cũng ra Báo cáo số 589/BC-UBND.

Rác mua trên mạng xã hội?

Theo báo cáo số 109/BC-TNMT, xác định khu đất tập kết rác thải công nghiệp tại chân cầu Mới được UBND huyện cho ông Bùi Đức Tuất thuê để sản xuất nông nghiệp vào năm 2018. Về việc đổ trộm chất thải, qua kiểm tra xác minh, xác định có khoảng 06 tấn rác thải công nghiệp. Số rác trên do đối tượng Vũ Văn Tiến, sinh năm 1990, thường trú tại xã Tây Hưng, huyện Tiên Lãng mua trên mạng xã hội, tập kết nhờ trên khu đất của ông Bùi Đức Tuất.

Báo cáo số 109/BC-TNMT nêu rõ “Sau khi kiểm tra, UBND xã Tự Cường đã lập biên bản vi phạm hành chính với ông Vũ Văn Tiến, Yêu cầu ông Bùi Đức Tuất (người đang quản lý, sự dụng đất thuê) phải có trách nhiệm chuyển toàn bộ lượng rác nêu trên đi xử lý theo quy định của pháp luật. Đến 19 giờ ngày 13/9/2021, toàn bộ số rác thải công nghiệp như báo nêu đã được chuyển đi xử lý”.

Các báo cáo liên tiếp trong ngày của UBND huyện Tiên Lãng, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tiên Lãng

Rác thải công nghiệp được UBND xã Tự Cường cho chuyển đi ngay trong ngày 13/9, hiện chưa rõ mang đi xử lý tại đâu?

Khu "Sản xuất nông nghiệp" của ông Bùi Đức Tuất thuê theo Quyết định số 2929/QĐ-UBND ngày 27/12/2018

Đánh tráo khái niệm?

Thoạt nhìn, có thể thấy UBND huyện Tiên Lãng đã vào cuộc quyết liệt để xử lý vi phạm. Nhìn nhận lại, công tác xử lý vi phạm diễn ra chóng vánh, các văn bản báo cáo liên tục trong cùng ngày… khiến dư luận không khỏi hoài nghi?

Thứ nhất, phải nói đến công tác lập biên bản xử lý vi phạm. Theo quy định tại Khoản 9, Điều 20, Nghị Định 155/2016/NĐ-CP, hành vi chôn lấp, đổ thải trái quy định, tuỳ theo khối lượng chất thải sẽ có mức xử phạt khác nhau. Vì vậy, công tác xử lý vi phạm nhất thiết phải cân tính lượng rác thải một cách chi tiết, công việc này chắc chắn sẽ mất nhiều thời gian, vậy mà trong khi còn chưa xác định được số lượng chính xác, UBND xã Tự Cường đã "thần tốc" cho vận chuyển “đi xử lý”, không rõ ở đâu?

Theo con số 06 tấn rác thải công nghiệp trong báo cáo của Phòng TN&MT huyện, căn cứ quy định tại Điểm e, Khoản 9, Điều 20 Nghị định 155/2016/NĐ-CP, mức xử phạt hành chính từ 25 triệu đến 30 triệu đồng, thẩm quyển xử phạt sẽ là của UBND huyện.

Thứ hai, theo quy định, rác thải công nghiệp phải được chuyển giao cho đơn vị có chức năng, năng lực. Phương tiện vận chuyển phải là chuyên dụng đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, vậy UBND xã Tự Cường đã thuê đơn vị nào thu gom chở đi xử lý? xử lý ở đâu không rõ, không báo cáo cụ thể?.

Thứ ba, trong Báo cáo số 109/BC-TNMT của Phòng TN&MT huyện Tiên Lãng và Báo số 589/BC-UBND của Uỷ ban nhân dân huyện Tiên Lãng, có dùng một số từ rất “thân thiện” để xác định hành vi không đúng tinh thần xử lý vi phạm: "Mua trên mạng xã hội, tập kết nhờ…"

Rõ ràng, một hành vi tập kết, đổ chất thải trái phép bởi một cá nhân (ông Vũ Văn Tiến) không đủ chức năng, lại được UBND huyện “ưu ái” xác định là “tập kết nhờ”?. Hành vi thu gom hay mua bán trái phép chất thải thay vì phải được điều tra ngọn ngành: Mua ở đâu, của đối tượng nào chở bằng phương tiện gì để có căn cứ xử phạt… thì được kết luận gọn lỏn là mua trên mạng xã hội, vậy là xong chuyện?

Thứ tư, xác định rõ ông Bùi Đức Tuất thuê đất để sản xuất nông nghiệp, hiện trạng dùng đất thuê để chế biến gỗ, để xảy ra việc tập kết rác thải công nghiệp trái phép ngay trên khu đất của mình không lẽ lại không có chế tài xử lý, thu hồi đất sử dụng trái mục đích ?

Trong một chi tiết khác, tại buổi làm việc với UBND huyện Tiên Lãng ngày 16/9, phóng viên đề nghị cung cấp Biên bản xử phạt để có thông tin chính xác số lượng đổ thải, ông Phạm Xuân Hoà - Chánh văn phòng cho biết: Cái khó là bây giờ lượng rác thải đã được chở đi hết … !?

Còn, trao đổi qua điện thoại với phóng viên, ông Trần Văn Tính - Chủ tịch UBND xã Tự Cường khẳng định, vẫn đang cho Công an xã hoàn thiện hồ sơ xử lý, chưa có kết quả. Về lượng rác thải đổ trộm, ông Tính cho biết: Có ít thôi, không có nhiều đâu, đã báo cáo UBND huyện. Sau đó ông này rút xuống lượng rác thải chỉ là khoảng dưới 1 tấn...

Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vụ việc!

Phạm Duy