Người dân sống trong sợ hãi cạnh mỏ đá Tùng Cường: Đề nghị thu hồi một số vị trí khai thác

Người dân sống bất an

Ngày 08/6/2021, Báo Tài nguyên và Môi trường đã có bài “Quỳ Châu (Nghệ An): Người dân sống trong sợ hãi cạnh mỏ đá Tùng Cường”. Bài báo nêu ra phản ánh của người dân bản Lầu, xã Châu Tiến (huyện Quỳ Châu, Nghệ An) rằng mỏ đá Na Bàng của Công ty TNHH Tùng Cường sau khi thực hiện nổ mìn để khai thác đá, ngoài tạo ra tiếng ồn, rung lắc thì còn khiến cho đá bay vào vườn, khu dân cư. Thực trạng trên đã đe dọa đến tài sản và tính mạng của hàng chục hộ dân sống xung quanh.

Trao đổi với chúng tôi, anh Vi Văn Sáu, ở Bản Lầu, cho biết: “Vào khoảng hơn 10h ngày 31/5/2021, khi cả gia đình đang nghỉ ngơi trong nhà, ban đầu nghe tiếng nổ ầm ầm như tiếng sấm, sau đó thấy đá bay vèo vèo làm thủng cả mái ngói nhà”. Vừa nói anh Sáu vừa chỉ cho chúng tôi những chỗ mái ngói bị thủng do đá văng và chỗ mái fibro xi măng bị đá cắt phăng một mảnh lớn. Đồng thời lôi ra những cục đá lớn bằng nắm tay, được gói bọc cẩn thận trong lớp giấy báo để làm… “vật chứng”.

Đường vào mỏ đá Tùng Cường

Nhà bà Lương Thị Hồng cũng bị thiệt hại tương tự. “Khi đá văng vào nhà, văng qua cửa sổ vào tận giường ngủ thì đứa cháu ngoại mới mấy tháng tuổi đang nằm chơi, may mà không trúng cháu. Đá văng làm hỏng một vài chỗ trên mái ngói và còn văng trúng con lợn trong chuồng bị thương…”.

Được biết, qua khảo sát của chính quyền xã Châu Tiến có 12 hộ dân bị ảnh hưởng do đá văng vào nhà, đặc biệt là 7 hộ dân bị thiệt hại đáng kể nhất sau vụ nổ mìn khai thác đá vào ngày 31/5 của mỏ đá Tùng Cường. Tất cả ý kiến của các hộ dân đều thể hiện sự lo sợ cho tính mạng và tài sản của họ và mong muốn các cấp chính quyền có giải pháp triệt để nhằm đảm bảo an toàn cho người dân.

Mỏ đá có nhiều vị trí quá gần nhà người dân bản Lầu, xã Châu Tiến

Được biết, cũng liên quan đến mỏ đá Tùng Cường này, vào năm 2020 chính quyền cấp xã, huyện cùng với Sở TNMT và Sở Công Thương Nghệ An đã lập đoàn để kiểm tra hoạt động của mỏ đá này.

Ông Sầm Thanh Hoài - Phó chủ tịch UBND xã Châu Tiến, cho biết: “Sau khi nhận thông tin từ người dân, UBND xã đã lập đoàn kiểm tra và cho thống kê thiệt hại do đá văng. Đồng thời thực hiện báo cáo nhanh lên UBND huyện. Đến ngày 01/6 UBND xã lại tiếp tục có báo cáo về việc xử lý phản ánh của các hộ dân tại bản Lầu về việc Công ty TNHH Tùng Cường thực hiện nổ mìn khai thác đá làm đá văng vào các hộ dân”.

Mỏ đá Tùng Cường nổ mìn khiến đá văng vào nhà dân gây vỡ ngói, thủng nhà

Được biết, sau khi nhận được báo cáo của UBND xã Châu Tiến, ngày 03/6/2021, UBND huyện Quỳ Châu đã có văn bản chỉ đạo Công ty TNHH Tùng Cường phải thực hiện đúng, đầy đủ và kịp thời các nội dung kết luận của Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh tại Công văn 6704/STNMT-KS ngày 22/12/2020. Riêng đối với Khu vực moong tiếp giáp đường dân sinh kéo từ điểm mốc số 4 đến số 5 và số 1 yêu cầu Công ty không được khai thác tại khu vực này do gần sát nhà dân và đường dân sinh. Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình khai thác mỏ, nâng cao hệ số tận thu khoáng sản, đúng công suất, sản lượng đã nêu trong giấy phép khai thác mỏ….

Nếu Công ty TNHH Tùng Cường không thực hiện hoặc thực hiện không nghiêm túc, không đúng các nội dung nêu trên thì phải chịu hoàn toàn mọi trách nhiệm trước pháp luật.

Mỏ quá gần dân – Đề nghị thu hồi một phần

Trong báo cáo của UBND huyện Quỳ Châu gửi UBND tỉnh Nghệ An và cơ quan chức năng, hiện trạng mỏ đá tại địa điểm nói trên thì khu vực moong phía Tây kéo dài từ vị trí số 01 đến 04 và 05 quá sát nhà dân.

Đây là những khu vực khi chủ mỏ nổ mìn, đất đá có thể văng vào khu vực dân cư bất cứ lúc nào và hậu quả thiệt hại về người cũng như tài sản không thể lường trước hết được.

“Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành kiểm tra, xem xét, đình chỉ hoặc thu hồi một số vị trí khai thác trong khu vực cấp mỏ của Công ty TNHH Tùng Cường vì gần khu dân cư (từ mốc 1 đến mốc 4 và 5)” – văn bản báo cáo của UBND huyện Quỳ Châu nêu.

Người dân nhặt những hòn đá văng vào nhà cất để làm "vật chứng" tố mỏ đá Tùng Cường gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản trong suốt nhiều năm qua

Cũng theo báo cáo của UBND huyện Quỳ Châu thì tại những vị trí khai thác nói trên đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản, tính mạng của các hộ dân sinh sống liền kề với mỏ đá.

“Cần xác định rõ ranh giới, vị trí khu vực đình chỉ khai thác (vì theo Thông báo kết luận của đoàn kiểm tra Sở Tài nguyên và Môi trường Công văn số 6704/CV-STNMT-KS ngày 22/12/2020, chưa nêu rõ ranh giới, vị trí, khoảng cách, diện tích được phép khai thác để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân khu vực liền kề). Trong quá trình khoan nổ mìn khai thác trên đỉnh mỏ sẽ tạo áp lực gây rơi, tụt các vỉa đá tại moong phía Tây và Tây Nam tiếp giáp với nhà dân và đường dân bản Lầu, xã Châu Tiến” – văn bản báo cáo của UBND huyện Quỳ Châu kiến nghị tới UBND tỉnh Nghệ An.

Mỏ đá Na Bàng của Công ty TNHH Tùng Cường cũng chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất khu vực xưởng chế biến công trình phụ trợ, bãi tập kết xe máy

Như vậy, với việc kiểm tra thực tế các vị trí khai thác đã được cấp phép cho Công ty TNHH Tùng Cường mà UBND huyện Quỳ Châu đã báo cáo sau khi có phản ánh của người dân và các cơ quan báo chí thì hiện trạng các vị trí (01 đến 05 và 04) thuộc phạm vi mỏ đá tại bản Lầu đã quá sát các hộ dân cư liền kề.

Đáng chú ý là khu vực xưởng chế biến công trình phụ trợ, bãi tập kết xe máy mà Công ty TNHH Tùng Cường lâu nay đang sử dụng theo kiểu “xài chùa” chứ chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận cho thuê đất theo quy định của pháp luật.

Xung quanh sự việc này, Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh Nghệ An cũng đã trực tiếp đến hiện trường kiểm tra, yêu cầu Công ty TNHH Tùng Cường khôi phục lại các mốc ranh giới mỏ nói trên.

Mặt khác, cơ quan chức năng cũng yêu cầu Công ty TNHH Tùng Cường khẩn trương khơi dòng chảy khu vực xe tại tuyến đường vào mỏ, để tránh ảnh hưởng tới tài sản của các hộ gia đình khi mùa mưa lũ về, phải xong trước ngày 30/6/2021.

Mỏ đá của Công ty TNHH Tùng Cường đang gây nên những bất bình cho người dân sống xung quanh trong suốt thời gian qua nhưng không được xử lý triệt để

Đến đây, dư luận đặt câu hỏi tại sao gần 10 năm nay, khi tiến hành khảo sát, lập hồ sơ cấp phép khai thác mỏ cho Công ty TNHH Tùng Cường, cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An lại không nhìn thấy các vị trí tiếp giáp sát nhà dân (vị trí số 01 đến 05 và 04) mà vẫn chấp thuận cấp phép khai thác cho đơn vị này?

Phải chăng năng lực thẩm định và quy trình áp dụng các quy định của pháp luật liên quan của cơ quan chức năng được giao kiểm tra để hoàn thiện hồ sơ, thủ tục chấp thuận việc cấp phép khai thác mỏ đá Na Bàng tại bản Lầu, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu của các cơ quan chức năng có “vấn đề”?

Phạm Tuân - Thảo Chi