Người bản địa đưa ra các đề xuất mang tính đột phá chống biến đổi khí hậu

Các thành viên của một cộng đồng bản địa sống trong khu rừng ở một trong những vùng xa xôi nhất của Cộng hòa Congo. Ảnh: UNICEF / Vincent Tremeau

Tự cung tự cấp

Từ Bắc Cực đến Amazon, Himalayas đến Sahel, 11 cộng đồng bản địa được nhắc đến trong một nghiên cứu mới của FAO được đánh giá là những người “tự lực và kiên cường, sống bền vững và hài hòa với hệ sinh thái của họ, ngay cả khi sống trong môi trường khắc nghiệt”.

“Họ tạo ra hàng trăm mặt hàng thực phẩm từ môi trường mà không làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên và có khả năng tự cung tự cấp cao”, FAO cho biết.

Ở vùng cực Bắc của Phần Lan, tổ chức này cho rằng người Inari Sámi tạo ra 75% lượng protein họ cần, nhờ đánh bắt cá, săn bắn và chăn gia súc.

Sau khi phân tích các mối đe dọa ngày càng tăng đối với các cộng đồng và cách sống bền vững của họ, các tác giả của báo cáo khẳng định rằng người dân bản địa trên toàn thế giới đóng một vai trò quan trọng trong việc chống lại các mối đe dọa toàn cầu như sự tàn phá thiên nhiên, biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và nguy cơ đại dịch trong tương lai.

“Tuy vậy, cách sống truyền thống của họ - một trong những cách sống bền vững, tự túc và có khả năng phục hồi cao nhất trên hành tinh - có nguy cơ cao do biến đổi khí hậu và sự mở rộng của các hoạt động công nghiệp và thương mại khác nhau”, FAO cảnh báo.

Tương lai bị đe dọa

Juan Lucas Restrepo, Tổng giám đốc Liên minh Đa dạng sinh học Quốc tế và CIAT, đối tác của FAO cho biết: “Mặc dù tồn tại qua nhiều thế kỷ, nhưng hệ thống nông sản của người bản địa có thể sẽ biến mất trong những năm tới do một số tác nhân đe dọa đến tương lai của họ”.

Báo cáo của FAO cũng cung cấp thông tin chi tiết về các bộ tộc Khasi, Bhotia và Anwal ở Ấn Độ, người Kel Tamasheq ở Mali, các bộ tộc Tikuna, Cocama và Yagua của Colombia và Maya Ch'orti 'ở Guatemala. Truyền thống của họ và các kỹ thuật sản xuất lương thực bền vững khác nhau như săn bắn, hái lượm, đánh cá, mục vụ và canh tác du canh, cùng với các tập quán thích nghi là yếu tố quan trọng để liên kết việc tạo ra lương thực với chu kỳ mùa vụ một cách bền bỉ.

Bà Anne Nuorgam, Chủ tịch Diễn đàn Thường trực Liên Hiệp Quốc về các vấn đề bản địa cho biết: “Thích nghi là yếu tố phục hồi chính của các hệ thống thực phẩm. Các dân tộc bản địa thích nghi và đáp ứng việc sản xuất và tiêu thụ lương thực của họ theo thời vụ và chu kỳ tự nhiên được quan sát thấy trong hệ sinh thái xung quanh họ, chứ không phải theo cách ngược lại như hầu hết các dân tộc khác”.

Bà Nuorgam nhấn mạnh cách quan sát môi trường kỹ lưỡng được tích lũy từ thế hệ này sang thế hệ khác, cùng với sự hiểu biết rõ ràng về các yếu tố trong các hệ sinh thái khác nhau là chìa khóa để đảm bảo đa dạng sinh học.

Mai Đan