Chuyển đổi và hành động để giải quyết khủng hoảng đại dương

Các hệ sinh thái biển và ven biển cung cấp thực phẩm, sinh kế và bảo vệ vùng ven biển cho hơn một tỷ người trên toàn thế giới. Ảnh: UNCTAD

“Nói một cách đơn giản, phải thay đổi mối quan hệ của chúng ta với đại dương trên thế giới”, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc Volkan Bozkir phát biểu tại cuộc họp chuyên đề cấp cao về đại dương và Mục tiêu phát triển bền vững 14 (SDG14): Cuộc sống dưới nước.

Trong bối cảnh hoạt động của con người đe dọa phá hủy sự cân bằng mong manh của hệ sinh thái biển, vốn hỗ trợ giá trị dinh dưỡng, kinh tế và xã hội cho hàng tỷ người trên thế giới, ông Bozkir khẳng định “sẽ không có viễn cảnh, nơi con người có thể tồn tại trên một hành tinh không có đại dương".

Phục hồi xanh

Ông Bozkir cho rằng, mọi người không muốn sống trong một thế giới hết khủng hoảng này đến khủng hoảng khác, thay vào đó họ thích một cuộc sống “an ninh, bền vững và yên tâm”.

Các nhà hoạch định chính sách cũng ngày càng nhận thức rõ ràng về việc một đại dương khỏe mạnh là không thể thiếu đối với một nền kinh tế phát triển. Ông Bozkir nói: “Chúng tôi đã nhận thấy rõ điều này ở các quốc gia và thành phố ưu tiên các khu vực ven biển và biển hơn du lịch… nhằm nỗ lực giải quyết việc đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát, đồng thời điều chỉnh hoạt động vận chuyển và khai thác tài nguyên”.

Theo Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, các phương pháp tiếp cận quản trị, chính sách và thị trường mới khuyến khích cả khả năng sinh lời và tính bền vững cho con người và hành tinh, tạo cơ hội cho “phục hồi xanh”, đặc biệt là ở các Quốc đảo nhỏ đang phát triển.

Ông nhấn mạnh: “Xây dựng một nền kinh tế đại dương bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất và là cơ hội lớn nhất của thời đại chúng ta. Các chính phủ, các ngành công nghiệp, xã hội dân sự và những đối tượng khác cần hợp lực để phát triển và thực hiện các giải pháp về đại dương”.

Vì SDG14 sẽ là một trong những mục tiêu đầu tiên hoàn thành, ông Bozkir khuyến khích mọi người suy nghĩ trước về Hội nghị Đại dương lần thứ hai ở Lisbon, Bồ Đào Nha: “Chúng ta hãy chọn Bồ Đào Nha với những thành tích và tiến bộ, truyền cảm hứng và sự lạc quan cho một ngày mai tốt đẹp hơn”.

Nền tảng kinh tế xanh

Ông Peter Thompson, Đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về đại dương nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện mối quan hệ của chúng ta với đại dương để tạo sự tôn trọng và cân bằng. Ông cũng đánh giá cao tầm quan trọng của việc thực hiện SDG14, cho rằng quá trình axit hóa đại dương tiếp tục không suy giảm, đồng thời cho rằng, giảm phát thải khí nhà kính là cần thiết để đáp ứng các mục tiêu năm 2030.

Ô nhiễm nhựa đại dương đang đe dọa sinh vật biển. Ảnh: Saeed Rashid

Bên cạnh việc nêu bật những tiến bộ về nhận thức đại dương, phạm vi bảo tồn biển và khoa học đại dương, ông Thomson nhấn mạnh nhu cầu cấp bách về việc mở rộng quy mô. “Trọng tâm của SDG14 là nền kinh tế xanh bền vững, từ dinh dưỡng đến y học, từ năng lượng đến hấp thụ carbon và giao thông không ô nhiễm. Nền kinh tế xanh bền vững là nền tảng cho một tương lai an toàn của nhân loại”.

Không có giải pháp dễ dàng và nhanh chóng

Trong một thế giới phụ thuộc vào nhựa, ông Thomson cho rằng, không có giải pháp dễ dàng và nhanh chóng cho vấn đề ô nhiễm nhựa đại dương. Tuy nhiên, ông ủng hộ các biện pháp chống lại tác động do ô nhiễm nhựa gây ra, bao gồm việc tăng cường tài trợ cho các nước đang phát triển để đầu tư vào cơ sở hạ tầng thu gom và xử lý chất thải cũng như triển khai các hệ thống giảm thiểu, tái chế và thay thế nhựa trên diện rộng.

Ông nhấn mạnh: “Chúng ta được kết nối trong vòng tay nuôi dưỡng của thiên nhiên, nếu chúng ta đầu độc thiên nhiên, chúng ta đang đầu độc chính mình”.

Gắn kết hơn với đại dương

Tại đầu cầu Bồ Đào Nha, Bộ trưởng Hàng hải Ricardo Serrao Santos cũng nói về vai trò quan trọng của đại dương đối với hạnh phúc của con người và hành tinh, đồng thời chỉ rõ mục tiêu năm 2022 là “gắn kết hơn” với đại dương.

Ông cho rằng cuộc học hôm nay để khơi dậy tinh thần của Hội nghị vào năm tới, đồng thời giải thích thêm về nhu cầu mở rộng quy mô hành động đại dương, tăng cường và cải thiện sự phối hợp ở tất cả các cấp, thúc đẩy tài chính và tiếp tục giám sát.

Ông Serrão Santos nhấn mạnh sự ủng hộ của Bồ Đào Nha đối với khoa học, là “yếu tố quan trọng xuyên suốt đối với mọi hành động trên đại dương”.

Tìm kiếm sự phục hồi bền vững

Bà Raychelle Omamo, Bộ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Kenya đề cập đến tác động của đại dịch COVID-19, không chỉ trong việc trì hoãn Hội nghị mà còn cả sự tàn phá của nó đối với việc làm ở các nền kinh tế ven biển, cũng như các cộng đồng ven biển dễ bị tổn thương.

“Chúng tôi tìm kiếm sự phục hồi thúc đẩy phát triển bền vững và sự hài hòa giữa con người và các nguồn tài nguyên thiên nhiên”, bà Raychelle Omamo khẳng định.

Mai Đan