Khởi sắc vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Trình bày tham luận tại Đại hội XIII của Đảng, chiều 27/1, đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, nước ta có 53 DTTS, với gần 14,2 triệu người, sinh sống thành cộng đồng ở 5.266 xã, 548 huyện, 51 tỉnh, thành phố. Đây là địa bàn núi cao, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên xảy ra thiên tai, bão lũ, sạt lở đất. 

Đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tại Đại hội XIII

Theo Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến, trong 5 năm qua, quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 118 nghị quyết, nghị định, quyết định về chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; ưu tiên bố trí nguồn lực để thực hiện các chính sách đã ban hành để đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực.

Theo đó, kết cấu hạ tầng kinh tế, kỹ thuật địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được quan tâm đầu tư đồng bộ, đạt được kết quả quan trọng. Trong 5 năm qua, từ nguồn vốn đầu tư của Nhà nước đã xây dựng hàng vạn công trình đường điện, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa,... phục vụ sản xuất và đời sống của đồng bào.

Nhờ đó, đến nay, 100% đường từ tỉnh đến trung tâm huyện được rải nhựa hoặc bê tông hóa; 98,4% xã có đường ô tô đến trung tâm; tỷ lệ hộ DTTS được sử dụng điện lưới đạt 96,7%; 100% xã có trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,7% xã có trường mầm non, mẫu giáo; 99,5% xã có trạm y tế; 76,7% thôn có nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng; tỷ lệ thôn có đường giao thông được kiên cố tăng 16,7% so với năm 2015.

Bên cạnh đó, công tác xóa đói giảm nghèo đạt kết quả ấn tượng, được bạn bè quốc tế đánh giá cao; Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt kết quả bước đầu đáng khích lệ. Hằng năm, tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và miền núi giảm 2 - 3%; các xã, thôn đặc biệt khó khăn giảm 3 - 4%; các huyện nghèo giảm 4 - 5%; đã có 22 huyện, 125 xã, 1.298 thôn ra khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn.

“Vùng DTTS và miền núi đã có 1.052 xã, chiếm tỷ lệ 22,3% đạt chuẩn nông thôn mới; trong đó 106 xã từ đặc biệt khó khăn phấn đấu trở thành xã nông thôn mới; có 27 huyện vùng DTTS và miền núi, chiếm 6% đạt chuẩn nông thôn mới", Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến nói.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, sự nghiệp giáo dục, đào tạo và dạy nghề ở vùng đồng bào DTTS và miền núi ngày càng phát triển cả về quy mô, mạng lưới và chất lượng. Công tác xóa mù chữ, chống tái mù chữ đạt kết quả tốt, tỷ lệ người đủ 15 tuổi trở lên biết đọc, biết viết tiếng phổ thông tăng 1,7%; tỷ lệ đi học đúng độ tuổi cấp tiểu học tăng 8%, trung học cơ sở tăng 9%, trung học phổ thông tăng 145,7%. Đã xây dựng được 316 trường phổ thông dân tộc nội trú, 1.097 trường phổ thông dân tộc bán trú; 4 trường và 3 khoa dự bị đại học dân tộc, đáp ứng tốt nhu cầu học tập của con em đồng bào DTTS...

“Kết quả phát triển giáo dục - đào tạo ở vùng DTTS và miền núi là một trong những kết quả nổi bật trong công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến khẳng định.

Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe Nhân dân được chú trọng, phát triển cả về mạng lưới, trang thiết bị và đội ngũ; chất lượng khám chữa bệnh có chuyển biến tích cực. Đến nay, vùng DTTS và miền núi có 99,5% số xã có trạm y tế, 83,5% trạm y tế đạt chuẩn quóc gia; 77,2% số trạm y tế có bác sỹ; 93% người DTTS được cấp thẻ BHYT; tỷ lệ tảo hôn giảm 4,7%, hôn nhân cận huyết thống giảm 0,9%,...

Tuy nhiên, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến chỉ ra, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả nhưng so với mặt bằng chung của cả nước, đời sống của đồng bào DTTS vẫn thuộc diện khó khăn nhất; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo, tái nghèo còn cao;... Cùng với đó là một số hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan ở một số nơi chậm được khắc phục; vẫn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp...

Nhất trí cao với phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu chung về công tác dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 trong Báo cáo Chính trị Đại hội XIII của Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến khẳng định, thực hiện đồng bộ phương hướng, nhiệm vụ nêu trên nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế -xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào, đảm bảo an ninh xã hội, thu hẹp dần khoảng cách về thu nhập và mức sống so với vùng phát triển.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, thời gian tới, các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị từ Trung ương đến địa phương cần tiếp tục đổi mới tư duy, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, thực hiện đồng bộ, hiệu quả 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Trong đó, cần tập trung cao độ thực hiện thắng lợi Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Khải Minh