ĐBSCL chủ động ứng phó hạn mặn gay gắt trong mùa khô 2020 – 2021: Tái diễn khốc liệt

Cảnh báo hạn mặn cao vùng ven biển

Theo thông tin của Ủy hội sông Mê Công quốc tế, nửa cuối tháng 1 đến cuối tháng 2/2021, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Công (tại trạm Kratie - Campuchia) về ĐBSCL ở mức thiếu hụt so với trung bình nhiều năm (TBNN) khoảng 5 - 15%; từ tháng 3 - 5/2021, khả năng ở mức tương đương TBNN.

Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long trong các tháng mùa khô năm 2021 biến đổi theo triều và ở mức cao hơn TBNN từ 0,1 - 0,3 m. Xâm nhập mặn ở ĐBSCL gia tăng và xâm nhập sâu tại các cửa sông chính từ nửa cuối tháng 1/2021.

Nguồn nước ngọt có nguy cơ bị thiếu hụt cao giữa mùa khô, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt

Ông Phùng Tiến Dũng, Trưởng phòng Dự báo Thủy văn Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, các đợt xâm nhập mặn cao nhất ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 2 (từ 10 - 15/2, từ 26/2 - 2/3) và tháng 3 (từ 12 - 16/3, từ 25 - 29/3). Riêng các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3 và tháng 4 (từ 9 - 14/4, từ 24 - 28/4), sau giảm dần. Phạm vi xâm nhập mặn (nồng độ mặn 4g/l) tại các cửa sông Cửu Long khoảng 55 - 75 km, trên các sông Vàm Cỏ từ 80 - 95 km; sông Cái lớn từ 45 - 52 km.

“Thời kỳ ảnh hưởng lớn nhất đúng vào những ngày Tết Âm lịch (8/2/2012 - 16/2/2021). Mặn 4g/l có thể xâm nhập vào sâu trên dòng chính, các cửa sông Cửu Long 48 - 70 km và 75 - 90 km trên sông Vàm Cỏ”, Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia nhận định. 

Vùng ven biển ĐBSCL, bao gồm ven biển các tỉnh Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau và tỉnh Kiên Giang được dự báo sẽ trải qua một năm hạn mặn cao. Do vậy, các địa phương cần chủ động các biện pháp tích trữ nước ngay từ bây giờ khi nguồn nước chưa bị ảnh hưởng mặn, đồng thời phải chủ động các biện pháp tích trữ nước bảo vệ các vườn cây trái và nước sinh hoạt để giảm thiểu thiệt hại do hạn mặn gây ra.

Mặc dù vậy, tình hình xâm nhập mặn ở ĐBSCL phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mê Công, triều cường và còn nhiều biến động trong thời gian tới. Các địa phương ở vùng Đồng bằng Nam Bộ cần cập nhật kịp thời các thông tin dự báo khí tượng thuỷ văn và có các biện pháp chủ động phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn.

Nguy cơ thiếu nước

Trước những dự báo về tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn có thể xảy ra trong mùa khô 2021, Trung tâm Dự báo KTTV khuyến cáo nguy cơ thiếu nước ở các tỉnh ĐBSCL. Đặc biệt ở vùng ven biển ĐBSCL, nguồn nước ngọt có nguy cơ bị thiếu hụt cao giữa mùa khô, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt.

“Tại khu vực Nam Bộ, từ tháng 1 - 3/2021 có khả năng xuất hiện mưa trái mùa nên tổng lượng mưa cao hơn trung bình nhiều năm với tổng lượng mưa tháng phổ biến 20 - 50 mm. Tháng 4/2021, tổng lượng mưa cao hơn từ 20 - 35% so với hơn trung bình nhiều năm. Tháng 5/2021, tổng lượng mưa xấp xỉ so với hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ”

Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia

Việc đưa ra các bản tin cảnh báo sớm về tình hình hạn hán, xâm nhập mặn có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc giảm thiểu thiệt hại do thiên tai này gây ra. Ông Phùng Tiến Dũng cho biết, những năm gần đây, công tác dự báo, cảnh báo thiên tai đã đạt được nhiều tiến bộ đáng ghi nhận. Chất lượng dự báo thời tiết, thiên tai được cải thiện rõ rệt với mức độ chính xác hơn, sát thực tế hơn và thường xuyên cập nhật để kịp thời phục vụ công tác chỉ đạo ứng phó, góp phần giảm nhẹ thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội.

Các bản tin cảnh báo sớm thiên tai như lũ, hạn hán, xâm nhập mặn cho khu vực ĐBSCL là hết sức quan trọng. Các thông tin dự báo, cảnh báo sớm sẽ giúp các Bộ, ngành, các tỉnh trong khu vực sớm triển khai việc chỉ đạo, điều hành sản xuất nông nghiệp phù hợp, giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

Tuyết Chinh