Vân Hồ - Sơn La: Uẩn khúc từ tai nạn thảm khốc ở mỏ than Suối Bàng

Từ một lá đơn

Ngày 03/12/2020, Báo Tài nguyên và Môi trường nhận được đơn thư phản ánh về tình trạng người lao động ở mỏ than Suối Bàng, bản Nà Lồi, xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La bị thiệt mạng nhưng không được các cơ quan chức năng làm rõ nguyên nhân, khiến gia đình các nạn nhân vô cùng bức xúc.

Viết đơn gửi đến các cơ quan báo chí là người thân của nạn nhân Đào Xuân Sang, sinh năm 1987, tại Thôn An Dật, xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

Theo thông tin của gia đình nạn nhân, vụ tai nạn xảy ra vào ngày 10/05/2020, tại mỏ than Suối Bàng, bản Nà Lồi, xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, do ông Dương Doãn Lục, người đại diện Pháp luật Công ty Cổ phần đầu tư khoáng sản KTB, làm chủ quản lý và khai thác.

Vụ tai nạn này đã khiến 03 người tử vong, 01 người bị thương nặng. Nạn nhân bị thiệt mạng, ngoài anh Đào Xuân Sang còn có 02 người khác là anh Nguyễn Văn Kiền ở Ninh Giang và Anh Thắng ở Thanh Hà, đều thuộc tỉnh Hải Dương. Nguyên nhân xảy ra tai nạn được thông báo với gia đình là sập đường lò khai thác than.

Lần theo địa chỉ ghi trong lá đơn chúng tôi tìm về gia đình nạn nhân Đào Xuân Sang. Như một sự tình cờ, lãnh đạo UBND xã Thái Tân đã giao cho công an xã xác minh và dẫn chúng tôi đến nhà bà Nguyễn Thị Tịnh, mẹ của nạn nhân Đào Xuân Sang.

Nhà Bà Nguyễn Thị Tịnh, mẹ của nạn nhân Đào Xuân Sang.

Trong buổi gặp xác minh, bà Tịnh xác nhận những điều ghi trong đơn là đúng người, đúng địa chỉ. Dường như những nỗi đau mất con ở bà Tịnh chưa nguôi. Bà Tịnh bảo, “sau tai nạn, người ta đem con tôi về, nhưng kéo theo cả một nhóm người, rồi chúng tôi phải ký vào cam kết không khiếu kiện gì thêm. Nhưng đến nay, đã 6 tháng mà chúng tôi vẫn chỉ nhận được 150 triệu trong số 400 triệu họ hứa đền bù”. Tiền bạc với chúng tôi giờ có còn mấy ý nghĩa nữa khi chúng tôi mất con. Chúng tôi chỉ muốn công bằng. Mong được các cơ quan chức năng làm rõ, để gia đình được thanh thản” – bà Tịnh nói trong nỗi uất nghẹn.

Đến thực tế khai trường đầy bất trắc

Để làm rõ hơn thông tin từ lá đơn, chúng tôi ngược lên Sơn La, đến tận nơi khai trường mỏ than Suối Bàng II.

Hiện trạng của công trường khi chúng tôi đến là những dãy nhà lán lụp sụp, tạm bợ, nhếch nhác. Các biển báo yêu cầu qui định trong lao động khai thác mỏ không có.

Một góc khai trường mỏ than Suối Bàng II

Lán trại tạm bợ, sơ sài

Trong buổi làm việc với phóng viên, Chủ tịch UBND xã Suối Bàng, ông Lò Cẩm Hoàng cho biết, mỏ than do Công ty Cổ phần KTB đang nắm giữ và khai thác.

“Sau khi có thông tin về tai nạn, đại diện chính quyền, công an xã đã lập biên bản ghi nhận hiện trường” – ông Hoàng cho hay.

Chủ tịch UBND xã Suối Bàng, ông Lò Cẩm Hoàng trao đổi với phóng viên

Tiếp đó, ngày 25/5/2020, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Vân Hồ, ông Nguyễn Huy Anh cũng đã có văn bản giao Công an huyện chủ trì phối hợp với UBND xã suối Bàng và các cơ quan, đơn vị liên quan nắm bắt tình hình, đề xuất giải pháp bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn. Nhưng, cho đến nay, vụ việc vẫn chìm vào im lặng.

Về phía đơn vị có tên trong lá đơn, đại diện chủ quản lý và khai thác mỏ than Suối Bàng, ông Dương Doãn Lục cũng không thừa nhận trách nhiệm.

Trong khi đó, như thừa nhận của lãnh đạo xã Suối Bàng, thực tế có xảy ra vụ tai nạn, nhưng chính quyền địa phương mới chỉ dừng lại ở việc ghi nhận hiện trường và đã không có động thái tích cực để điều tra rõ ràng vụ việc.

Tìm gặp các cấp chính quyền ở Sơn La, ông Nguyễn Huy Anh, hiện đã được điều động làm Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Sơn La. Phóng viên đã đến tận Văn phòng UBND tỉnh để xin gặp và làm việc, những đều không gặp được; liên lạc qua điện thoại cũng không được bắt máy.

Tại trụ sở Sở Lao động Thương binh và xã hội tỉnh Sơn La, chúng tôi cũng nhận được sự từ chối “khéo”.

Trước những dấu hiệu như vậy, dư luận đang đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan quản lý khi để hàng loạt vụ tai nạn lao động chết người ở mỏ than Suối Bàng chìm vào quên lãng?

Ông Dương Doãn Lục, người đại diện Công ty Cổ phần đầu tư khoáng sản KTB

Trong quá trình tìm hiểu, thu thập tài liệu, chúng tôi còn được biết, tại đây, tình trạng khai thác và bán than có dấu hiệu bất hợp pháp, không báo cáo rõ ràng sản lượng… đã gây thiệt hại về nhiều mặt như tình trạng tranh chấp khai thác than khiến an ninh trật tự bị xáo trộn, an toàn lao động bị buông lỏng (mà vụ tai nạn thảm khốc nêu trên là một ví dụ), có nguy cơ thất thoát tiên thuế với ngân sách Nhà nước.

Vì sao một vụ việc nghiêm trọng như thế lại không được các cơ quan quản lý vào cuộc một cách quyết liệt? Trách nhiệm của Công ty Cổ phần đầu tư khoáng sản KTB, chính quyền địa phương xã Suối Bàng; lãnh đạo, công an huyện Vân Hồ; trách nhiệm của Sở Lao động thương binh xã hội tỉnh Sơn La đến đâu?

Chúng tôi sẽ tiếp tục trở lại vụ việc trong một bài viết gần nhất.

Nhật Quang - Phong Đoàn