Tọa đàm "Thế và Thời của thế hệ nhận chuyển giao"

Ngày 30/10 vừa qua tại Hà Nội, Alphanam Group phối hợp cùng Câu lạc bộ Doanh nhân Sao Đỏ, Hội đồng Doanh nghiệp Gia đình Việt Nam và Deloitte - doanh nghiệp tư vấn và kiểm toán có bề dày 175 năm kinh nghiệm tư vấn cho các doanh nghiệp gia đình trên toàn thế giới - tổ chức buổi toạ đàm đàm “Thế và thời của thế hệ nhận chuyển giao”, trước thềm sự kiện Lễ kỷ niệm 25 năm thành lập Tập đoàn Alphanam. Buổi toạ đàm vinh dự đón nhận sự tham dự của các vị khách mời đến từ hàng trăm doanh nghiệp lớn và đặc biệt là sự tham gia của thệ hệ F2 của hầu hết các doanh nhân Sao Đỏ - những lớp kế thừa sáng giá của cộng đồng doanh nhân Việt Nam.

Mở đầu buổi toạ đàm, ông Phạm Đình Đoàn - Phó Chủ tịch CLB Doanh nhân Sao Đỏ - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Gia đình Việt Nam (Vietnam Family Business Council - VFBC) dành lời phát biểu để mở ra câu hỏi: Làm sao để có thể đào tạo một thế hệ kế cận – thế hệ F2 của các doanh nhân Việt Nam một cách đúng đắn, tạo nên lớp kế thừa sáng giá cho cộng đồng doanh nhân Việt Nam, những người trong tương lai sẽ gánh vác không chỉ là câu chuyện doanh nghiệp gia đình mà còn là kinh tế Việt Nam. Bên cạnh đó, một câu hỏi mà ông cũng đặt ra cho diễn đàn là làm thế nào để các thế hệ doanh nhân F1 và F2 có thể tìm được tiếng nói chung, từ đó phát huy truyền thống kinh doanh và doanh nghiệp gia đình. Và sự đề cập đến việc thành lập “Học viện F2 Sao Đỏ” với sự dẫn dắt của ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Tập đoàn FPT chính là cách mà cộng đồng doanh nhân các thế hệ thể hiện tiếng nói chung đó.

Ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái phát biểu tại Toạ đàm.

Tiếp theo sự kiện, ông Bùi Tuấn Minh, Phó TGĐ Deloitte Việt Nam, đã có một buổi trình bày ấn tượng về các bài học và cách làm mà Deloitte đã xây dựng khi tư vấn cho cộng đồng doanh nghiệp gia đình. Mở đầu bằng câu chuyện về hiệu ứng bươm bướm (butterfly effect) và câu chuyện Mukoyoshi rất thú vị, cũng như số liệu thống kê trong 7200 doanh nghiệp lâu đời trên thế giới có đến 43% là doanh nghiệp Nhật Bản, ông Minh khẳng định, để thành công chuyển giao cho thế hệ F2, những điều kiện cần chính là có thể chuyển giao được kiến thức và phương thức đào tạo; đào tạo được “tư duy ông chủ” như cách mà các doanh nghiệp Nhật Bản đã và đang thực hiện; đồng thời gia đình phải có kế hoạch chuyển giao từ sớm; bên cạnh đó, không thể thiếu sự giao tiếp chuyên nghiệp giữa các thế hệ trong gia đình, cũng như hệ thống quản trị gia đình và hệ thống quản trị doanh nghiệp chuyên nghiệp.

Phần trình bày với những nội dung rất thú vị từ ông Bùi Tuấn Minh Deloitte.

Dẫn dắt từ câu chuyện, ông Minh đưa buổi toạ đàm vào không khí rất cởi mở của phiên toạ đàm đầu tiên – nơi mà các F1 nói lên câu chuyện “chuyển giao gì” cho thế hệ F2. Với sự tham gia của ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Hội DNT Việt Nam khóa I - Chủ tịch Tập đoàn FPT, ông Nguyễn Tuấn Hải - Phó Chủ tịch CLB Doanh nhân Sao Đỏ - Chủ tịch Tập đoàn Alphanam và ông Phạm Đình Đoàn - Phó Chủ tịch CLB Doanh nhân Sao Đỏ - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Gia đình Việt Nam, phiên toạ đàm mở ra các vấn đề rất thú vị như: Những bước chuẩn bị và nền tảng chuyển giao mà doanh nghiệp gia đình đã chuẩn bị, mà theo ông Hải, đó là câu chuyện chuẩn bị từ rất sớm, định hình sở thích và đam mê. Theo ông, sự định hướng tương lai vào năm 14 tuổi là rất quan trọng, định hình cả cuộc đời.

Lấy ví dụ cụ thể, ông có trao đổi với con trai (Nguyễn Minh Nhật, TGĐ. Công ty Cổ phần Alphanam E&C) rằng hai mươi năm sau, quản trị tài chính chính là công cụ đắc lực nhất để quản trị doanh nghiệp, và khơi dậy sự hứng thú, đam mê ở con. Tuy nhiên, tất cả những sự chuẩn bị của gia đình cũng chỉ là tạo ra nền tảng, mà quan trọng nhất là cùng với quá trình rèn luyện và đào tạo từng bước, thế hệ F2 sẽ tìm ra đam mê và nghị lực của chính mình, nỗ lực thực hiện đam mê đó thì mới có thể thành công.

Phiên toạ đàm đầu tiên: Chuyển giao thế hệ - Chuyển giao gì?

Tiếp lời ông Nguyễn Tuấn Hải, ông Trương Gia Bình cho rằng vấn đề của gia đình doanh nhân cũng chính là vấn đề của xã hội – vì Việt Nam mới bước vào kinh tế thị trường không lâu, doanh nghiệp Việt Nam tuy đóng vai trò là thành phần chính của nền kinh tế nhưng sự non trẻ và thiếu kinh nghiệm trong việc xây dựng thế hệ kế cận là rất rõ ràng, so với các doanh nghiệp lâu đời trên thế giới, trải qua hàng chục, hàng trăm thế hệ. Theo ông, một số vấn đề doanh nghiệp gia đình cần phải khai thác được khi đào tạo thế hệ doanh nhân F2 bao gồm: Đào tạo nên những người có đam mê, khát vọng, hoài bão, và đam mê đó phải xuất phát từ lúc còn nhỏ; một điều quan trọng không kém là phải có đủ “giờ bay” để nuôi dưỡng đam mê đó, cũng như việc phải tích luỹ đủ kinh nghiệm sống để có thể thực hiện được công tác đào tạo con người; và sau cùng, quan hệ, ở bất kỳ thế hệ nào, cũng là tài sản lớn nhất của doanh nghiệp - làm thế nào để có thể kết nối, được tin tưởng và được lắng nghe từ chính cộng đồng doanh nghiệp của mình.

Ông Phạm Đình Đoàn cũng bày tỏ quan điểm rằng việc chuyển giao thế hệ trong doanh nghiệp gia đình là rất khó, dù hơn 80 – 90% doanh nghiệp ở thế giới và Việt Nam là doanh nghiệp gia đình. Theo ông, sự khác biệt lớn nhất là thế hệ của ông – thế hệ F1 – làm theo kinh nghiệm và quan hệ, trong khi thế hệ F2 tại Việt Nam hiện tại hầu hết đều được đào tạo từ nước ngoài. Sự cách biệt văn hoá, cách làm, kinh nghiệm là những điều cần được điều chỉnh, dung hoà để tạo ra tiếng nói chung, giúp cho doanh nghiệp gia đình phát huy từ những truyền thống được kế thừa và bắt nhịp được với nhịp thở của kinh tế toàn cầu hoá hiện đại. Quan trọng hơn hết, F2 phải làm thế nào ý thức được trách nhiệm của mình, từ đó tạo ra được đam mê để phấn đấu và phát triển.

Tiếp theo sau phiên toạ đàm đầu tiên, phiên toạ đàm thứ hai của thế hệ thứ hai cũng trở thành những giây phút rất xứng đáng được trân trọng và lắng nghe từ cả hai thế hệ, khi F2 trình bày quan điểm một cách rất thẳng thắn và cởi mở. Điều phối bởi chị Nguyễn Ngọc Mỹ, Tổng giám đốc CTCP Địa ốc Alphanam, con gái của Chủ tịch Tập đoàn Alphanam - Doanh nhân Sao Đỏ Nguyễn Tuấn Hải, cho chủ đề “Thế và thời của thế hệ nhận chuyển giao”, chị Ngọc Mỹ và những người bạn cùng thế hệ F2 với mình: Chị Vũ Thị Thu Quỳnh, con gái của doanh nhân Sao Đỏ Vũ Văn Tiền, hiện đang công tác tại ngân hàng An Bình với vị trí Chánh Văn phòng Tổng Giám đốc kiêm Trưởng Phòng giao dịch tại Hà Nội; anh Bùi Quang Minh, con trai của Chủ tịch HĐQT HBM Group Bùi Minh Lực, hiện là Thành viên HĐQT Tập đoàn, Giám đốc VP Tập Đoàn, kiêm Tổng Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần TM Dịch vụ Ô tô Hoà Bình Minh và chị Mai Ngọc Hảo, con gái của ông Mai Hữu Tín, hiện đang quản lý Công ty Cổ phần Tầm Nhìn Xanh (Green View Shareholding Company), trực thuộc Unigroup, câu chuyện của phiên toạ đàm thứ hai nhận được sự quan tâm sâu sắc, nhất là từ phía F1.

Phiên Toạ đàm thứ hai: Thế và Thời của thế hệ nhận chuyển giao.

Mở đầu cho phiên toạ đàm, ba diễn giả trẻ bày tỏ quan điểm về câu chuyện tham gia doanh nghiệp gia đình. Nhận thức rõ sự kỳ vọng mà F1 dành cho họ, cũng như trách nhiệm của việc tham gia và gánh vác doanh nghiệp gia đình, họ chia sẻ câu chuyện đi tìm kiếm những kiến thức, kinh nghiệm cuộc sống, tích luỹ cho quá trình tiếp quản doanh nghiệp gia đình. Chị Vũ Thị Thu Quỳnh chia sẻ về việc chị đã dành thời gian tham gia và học hỏi từ các ngân hàng, từ cách tổ chức công việc và giải quyết vấn đề từ các ngân hàng cũng như từ các bậc tiền bối trong ngành, tìm hiểu rất sâu về ngành ngân hàng trước khi tham gia vào ngân hàng An Bình.

Với anh Bùi Quang Minh, đó là câu chuyện cọ xát và học hỏi, xây dựng cùng hệ thống quản trị kinh doanh của doanh nghiệp thương mại và quản trị chuỗi giá trị nhà máy sản xuất. Chị Mai Ngọc Hảo cũng chia sẻ về câu chuyện đi tìm sự cân bằng kiến thức về ngành khách sạn – du lịch, đặc biệt là ở mảng quản trị và làm việc với các đối tác quốc tế khi chị đảm nhận trách nhiệm phát triển khách sạn Fairfield by Marriott South Bình Dương. Trong tất cả các câu chuyện, đại diện các thế hệ F2 chia sẻ rằng họ luôn phải đối mặt với áp lực chưa đủ giỏi, mình chưa đủ kinh nghiệm. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là họ đi tìm kiếm những điều đó bằng trách nhiệm và sự can đảm: Dám lao mình vào công việc, dám bước lên đầu sóng ngọn gió, và chịu trách nhiệm để đưa ra quyết định.

Một nội dung nhận được rất nhiều sự quan tâm trong phiên toạ đàm thứ hai chính là việc thế hệ F2 trao đổi những điều mà họ mong muốn được lắng nghe, được chia sẻ từ thế hệ F1. Đối với chị Vũ Thị Thu Quỳnh, đó chính là mong muốn được thảo luận, phản biện và hình thành nên cách giải quyết vấn đề, cũng như là sự hợp tác với các chuyên gia quốc tế để nâng tầm doanh nghiệp Việt Nam. Với chị Mai Ngọc Hảo, đó là sự công bằng trong môi trường làm việc, sự tách bạch trong quản trị gia đình và quản trị doanh nghiệp, là sự hướng dẫn lối đi, và với anh Bùi Quang Minh là sự ủng hộ trong cách làm mới, chẳng hạn như vấn đề số hoá doanh nghiệp, và sự chia sẻ, kết nối và giao tiếp để tạo thành một đội, để chia sẻ những sự khác biệt và giá trị của hai thế hệ, dẫn đến thành công. Các vấn đề được trực tiếp và thẳng thắn đề cập bởi các diễn giả, cũng như nhận được sự chia sẻ và phản biện rất sát sao bởi chính các F1 đang hiện diện trong buổi toạ đàm.

Hình ảnh của các học viên đầu tiên của Học viện F2 Sao Đỏ.

Buổi toạ đàm khép lại trong rất nhiều cảm xúc phấn khởi của hội trường, khi chị Nguyễn Ngọc Mỹ khẳng định rằng đây chắc chắn không phải buổi cuối cùng, và đây là buổi mở ra một tương lai rất tươi sáng cho sự cởi mở và trao đổi thẳng thắn giữa các thế hệ, mà điển hình chính là sự thành lập của Học viện F2 Sao Đỏ. Học viện F2 Sao Đỏ sẽ là nơi mà không chỉ F2 được đào tạo, hướng dẫn trực tiếp bởi F1, mà đó còn là một diễn đàn để kết nối, chia sẻ các giá trị của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam qua nhiều thế hệ, hướng tới sự trường tồn và bền vững của doanh nghiệp gia đình – những hạt nhân kinh tế vô cùng quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, góp phần đẩy mạnh sự tiến bộ của giới doanh nhân – doanh nghiệp, đưa kinh tế đất nước ngày một phát triển./.

Quyết Thắng