Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Đề án BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai

Tham dự Hội nghị có đại diện các Bộ, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo UBND, ngành TN&MT 11 tỉnh, thành phố thuộc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, gồm: Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Tây Ninh, Lâm Đồng, Đắk Nông, Ninh Thuận và Bình Thuận. Hội nghị do Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân, Phó Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai và Chủ tịch UBND tỉnh Long An Trần Văn Cần, Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đồng chủ trì.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân và Chủ tịch UBND tỉnh Long An Trần Văn Cần đồng chủ trì Hội nghị

Nâng cao về nhận thức, sự tham gia tích cực của cộng đồng

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Văn Cần - Chủ tịch UBND tỉnh Long An, Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai cho biết: Hội nghị hôm nay là Phiên họp lần thứ 14 của Ủy ban và cũng là phiên họp cuối của Đề án BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai giai đoạn 2008-2020. Theo chương trình, Hội nghị lần này sẽ cùng nhau đánh giá và cùng thảo luận các vấn đề trọng tâm nhằm mục tiêu thực hiện có hiệu quả Đề án BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai theo Quyết định số 187/2007/QĐ-TTg ngày 03/12/2007 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo ông Trần Văn Cần, cùng với các tỉnh, thành trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, tỉnh Long An đã tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chỉnh phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách về BVMT, như: điều tra, khảo sát, kiểm kê, đánh giá hiện trạng các nguồn khí thải; điều tra, thống kê, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải nước thải vào sông Vàm Cỏ Đông.

Đồng thời, yêu cầu tất cả các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đầu tư hoàn thành hệ thống xử lý nước thải tập trung và lắp đặt hệ thống quan trắc tự động; đầu tư cơ sở hạ tầng để xử lý chất thải rắn; tăng cường công tác quan trắc môi trường nước trên sông; ký kết và triển khai Quy chế phối hợp trong công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên và môi trường với các tỉnh, thành giáp ranh.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân, Phó Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai phát biểu tổng kết Hội nghị

Cũng theo ông Trần Văn Cần, tại các phiên họp trước đây, các tỉnh, thành trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã cùng thống nhất thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm tại mỗi địa phương để cùng nhau BVMT. Song song với nhiệm vụ trọng tâm về quản lý và xử lý các nguồn thải, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về BVMT luôn được ưu tiên thực hiện với nhiều hình thức, đã thu hút sự tham gia tích cực của cộng đồng; công tác thanh tra, kiểm tra vẫn được tiếp tục tăng cường thực hiện, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về BVMT.

Đồng thời, các tỉnh, thành trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai cũng tiếp tục hoàn thiện các hệ thống quan trắc chất lượng môi trường, từng bước hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật môi trường tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; công tác quy hoạch, thẩm định và cấp phép khai thác tài nguyên được thực hiện thận trọng và có tầm nhìn chiến lược để cùng bảo vệ nguồn tài nguyên hữu hạn; chia sẻ nguồn thông tin về quan trắc liên vùng, chủ động phòng ngừa ứng phó về sự cố môi trường có thể xảy ra.

Chủ tịch UBND tỉnh Long An Trần Văn Cần, Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai phát biểu tại Hội nghị

Nhiều thành quả tích cực

Báo cáo của Văn phòng Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai  cho biết: Thời gian qua, các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương đã tham mưu, trình ban hành, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có quy định nhiều nội dung liên quan đến BVMT lưu vực sông. 100% các tỉnh, thành đã ban hành Kế hoạch triển khai Đề án BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai trên địa bàn và tích cực triển khai Kế hoạch được phê duyệt; đồng thời, ban hành nhiều văn bản thực thi, tập trung vào một số vấn đề môi trường nổi cộm, như: xử lý nước thải và rác thải sinh hoạt; thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, chất thải rắn công nghiệp...

Về công tác kiện toàn hệ thống tổ chức và phân công trách nhiệm quản lý môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã được quan tâm, phối hợp thực hiện và giải quyết kịp thời; các địa phương cũng đã ký kết Quy chế về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản và BVMT ở các vùng giáp ranh địa giới hành chính để phối hợp giải quyết các vấn đề môi trường liên vùng, liên tỉnh và khu vực giáp ranh.

Quang cảnh Hội nghị Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Đề án BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai

Giai đoạn 2008-2020, hệ thống quan trắc và phân tích môi trường nước lưu vực sông Đồng Nai được thiết lập từ Trung ương đến địa phương. Công tác điều tra, thống kê nguồn thải đang được triển khai đồng bộ trên hầu hết các tỉnh. Bộ TN&MT hiện đang duy trì, vận hành 9 Trạm quan trắc môi trường nước tự động trên sông Đồng Nai và sông Thị Vải, thực hiện quan trắc định kỳ môi trường nước sông Đồng Nai tại 49 điểm quan trắc. 

Song song đó, các địa phương thuộc lưu vực cũng tiến hành các chương trình quan trắc riêng trên địa bàn, đảm bảo lồng ghép, bổ sung tăng dày số liệu nhằm có được bức tranh tổng quan về diễn biến chất lượng nước mặt trên lưu vực sông. Theo kết quả quan trắc, cho thấy diễn biến chất lượng nước tại lưu vực hệ thống sông Đồng Nai những năm gần đây đã có những thay đổi rõ rệt theo hướng tốt hơn.

Công tác thanh tra, kiểm tra đã được tiến hành ở cả cấp Trung ương và địa phương. Trong giai đoạn 2008-2020, Bộ TN&MT đã thực hiện thanh tra, kiểm tra 1.553 cơ sở với tổng số tiền xử phạt gần 47 tỷ đồng. Tại cấp địa phương, 11 tỉnh/thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai cũng đã thực hiện thanh tra, kiểm tra khoảng trên 11.200 cơ sở với tổng số tiền xử phạt khoảng trên 258 tỷ đồng. 

Ngoài ra, nhiều hoạt động quản lý Nhà nước về BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã được đẩy mạnh triển khai thực hiện. Nhiều nghiên cứu, hợp tác quốc tế về lưu vực sông, nhiều dự án, đề tài từ các Bộ, ngành, địa phương đã được xây dựng, triển khai và mang lại hiệu quả cao trong công tác BVMT. Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao nhận thức cho tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng nói chung đã được tăng cường với nhiều hình thức phong phú, đa dạng.

Đai diện các Bộ, ngành Trung ương tham dự Hội nghị

Tiếp tục duy trì, hoàn thành tốt các mục tiêu

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân, Phó Chủ tịch Ủy ban BVMT lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đánh giá: Trong các nhiệm kỳ vừa qua, 11 tỉnh/thành trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã có rất nhiều nỗ lực, tích cực triển khai các hoạt động, bước đầu giải quyết ô nhiễm và cải thiện được chất lượng nguồn nước thể hiện thông qua kết quả quan trắc môi trường qua các năm. Công tác thanh tra định kỳ, đột xuất đối với tất cả các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, làng nghề có lưu lượng nước thải lớn được đẩy mạnh, đặc biệt mô hình đoàn công tác liên ngành về BVMT được các tỉnh, thành chú trọng và đã phát huy hiệu quả.

Bên cạnh đó, các tỉnh, thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai cũng đã quan tâm đầu tư hệ thống quan trắc, giám sát môi trường và cơ sở thông tin dữ liệu, đầu tư mới hoặc nâng cấp hệ thống thoát nước và xử lý nước thải đô thị cũng như công tác điều tra, thống kê nguồn thải đã được quan tâm thực hiện; xây dựng, bổ sung được hệ thống cơ chế, chính sách trong công tác BVMT, trong đó có BVMT nước lưu vực sông; đồng thời, quan tâm, thúc đẩy giải quyết các vấn đề môi trường liên ngành, liên vùng và lưu vực sông. 

Tuy vậy, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cũng cho rằng, bên cạnh nhiều kết quả tích cực đã đạt được nêu trên, trong quá trình triển khai Đề án vẫn còn gặp không ít khó khăn, hạn chế. Trong đó, hoạt động của Ủy ban BVMT tỉnh, thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai còn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra; các thành viên Ủy ban hoạt động kiêm nhiệm nên một số thành viên chưa thực hiện nghiêm túc Quy chế làm việc của Ủy ban; cơ chế giám sát, đánh giá của Ủy ban còn hạn chế, bất cập.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân tặng quà lưu niệm cho Chủ tịch UBND tỉnh Long An Trần Văn Cần

Cùng với đó, tình trạng ô nhiễm môi trường nước tại khu vực nội thành, nội thị và ô nhiễm do nước thải sản xuất vẫn diễn biến phức tạp. Việc huy động các nguồn lực tài chính nhằm triển khai các nhiệm vụ, dự án còn khó khăn. Công tác phối hợp giữa các địa phương trong việc giải quyết các vấn đề môi trường liên vùng, liên tỉnh đã được cải thiện nhưng còn chưa thực sự đồng bộ và hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. Hiện tượng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BVMT vẫn xảy ra, đặc biệt là ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ xả nước thải chưa xử lý gây ô nhiễm môi trường các lưu vực sông, ảnh hưởng lâu dài đến cuộc sống của người dân.

Từ việc tổng kết, đánh giá kết quả đạt được giai đoạn 2008-2020, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân hy vọng rằng, lãnh đạo UBND các địa phương sẽ tiếp tục chỉ đạo sát sao để duy trì, phát huy các kết quả đã đạt được, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu về kinh tế - xã hội, phát triển bền vững của các tỉnh, thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai. Trong đó, UBND các địa phương chưa hoàn thành mục tiêu, nội dung đề ra tại Đề án đến năm 2020 thì cần khẩn trương tiếp tục rà soát, đôn đốc triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã đề ra trong thời gian còn lại của năm 2020 để cố gắng đạt được mục tiêu đã đề ra của giai đoạn này.

Đối với phần nội dung, định hướng triển khai Đề án giai đoạn tiếp theo, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân đề nghị: Văn phòng Ủy ban BVMT tỉnh, thành trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai phối hợp chặt chẽ với các địa phương chỉnh sửa, bổ sung chi tiết, cụ thể trong báo cáo theo hướng đề xuất được các nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá, mang lại những kết quả thiết thực nhất. Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất cách thức phối hợp, trách nhiệm cụ thể của từng Bộ, ngành Trung ương và địa phương; đảm bảo huy động được sức mạnh, quyết tâm của lãnh đạo UBND của 11 tỉnh, thành phố trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai.

Bạch Thanh