Ánh điện về với bản xa

Ký ức những tháng ngày cơ cực

Chắc hẳn, bao thế hệ người dân bản Đôm (xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An) vẫn không thể quên được những ngày cơ cực vì sự thiếu thốn trong hạ tầng cơ bản để phục vụ nhu cầu đời sống hàng ngày cũng như phát triển kinh tế - xã hội của khu vực vùng sâu, xa của huyện nghèo Quỳ Châu.

Đường về Châu Phong khoảng 10 năm về trước

Còn nhớ hơn chục năm về trước, khi con đường từ thị trấn Quỳ Châu vào trung tâm xã, đi qua bản Đôm (Đôm 1 và Đôm 2) vẫn chỉ là con đường nhỏ quanh co bằng đất. Khi đó, để vượt qua con dốc Pù Xen “huyền thoại” thì không chỉ người dân nơi đây mà những cán bộ, giáo viên công tác tại xã này cũng gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Nắng thì bụi bặm, hễ có mưa là đường lầy lội, cộng với dốc núi cao, gập gềnh khiến cho ai đi qua con đường này đều không khỏi lắc đầu ngao ngán.

Ông Vi Văn Dự - Người dân ở bản Đôm 2, là cán bộ hưu trí từng công tác tại Kho bạc Nhà nước huyện Quỳ Châu, nhớ lại: “Hồi đó khổ lắm, tôi đi thoát ly học hành, sau về công tác tại Kho bạc Nhà nước chi nhánh Quỳ Châu gần 40 năm trời thì có đến ngót ngét 30 năm phải đi bộ từ thị trấn Tân Lạc về trong Châu Phong. Khi đó, cứ mỗi cuối tuần tôi lại phải “cuốc bộ” vượt đường rừng để về thăm ông bà, vợ con. Cơ cực lắm, giờ chỉ nhớ lại thôi tôi vẫn…phát khiếp”.

Ánh sáng đèn dầu "gắn bó" bao đời nay với người dân bản làng

Thế rồi, được sự quan tâm của chính quyền, vào khoảng những năm 2007 – 2008 con đường “độc đạo” vượt dốc Pù Xen cũng được đầu tư xây dựng, trải nhựa để hàng vạn người dân không chỉ xã Châu Phong mà các xã Châu Hoàn, Diên Lãm khi đi ra trung tâm huyện nhà không còn phải khổ sợ trèo đèo, lội suối mất hàng ngày trời như thường lệ để ra được thị trấn Quỳ Châu.

Đường đã có, thế nhưng để “đánh thức” tiềm năng của vùng núi cao này thoát khỏi cảnh nghèo đói, u tối thì vẫn là một câu chuyện dài, kéo dài đến hàng thập kỷ chưa thể được giải quyết. Đó là điện lưới quốc gia – ánh sáng văn minh lúc này gần như là thứ gì đó quá xa xỉ đối với biết bao thế hệ người dân nơi đây. Niềm mong mỏi cứ thế trôi đi hết tháng này qua năm khác trong sự vô vọng của dân làng.

Tua bin mini phát điện đặt ở khe suối

Theo như lời kể của người dân xã Châu Phong, vì không có điện nên ánh đèn dầu, bếp củi là thứ ánh sáng duy nhất gắn bó với họ tự bao đời nay. Khổ nhất là việc học hành của thế hệ trẻ. Không điện, tư liệu sản xuất hạn chế và diện tích đất đai ít ỏi, chủ yếu là rừng núi nên cuộc sống của hàng trăm, hàng nghìn hộ dân nơi đây gần như chỉ biết bấu víu vào rừng núi. Thế nhưng, cuộc sống vẫn chỉ quanh năm cơ cực, nghèo đói. Cái nghèo cứ đeo đẳng bản làng; thêm vào đó, việc không có điện lưới nên thế hệ trẻ nơi đây có rất nhiều người cũng bỏ dở việc học hành, đèn sách. Và, cứ thế, sự cơ cực cứ bám lấy bản làng như chẳng thể có lối thoát…

Ánh điện về với bản xa

Các công trình cấp điện cho xã Châu Phong hoàn thành, đóng điện đưa điện lưới quốc gia đi vào sử dụng tại trung tâm xã cũng như hầu khắp các bản làng đã đánh dấu một bước ngoặt đối với người dân trong khu vực được thụ hưởng.

Các trạm điện được xây dựng để kéo điện lưới quốc gia vào các bản của xã Châu Phong

Tại các bản Toóng, xóm Mới, bản Bua… nhiều người dân trong bản chia sẻ, trước đây chưa có điện, khi ánh nắng cuối ngày vừa tắt trên đỉnh Pu Căng thì đêm tối mau chóng phủ khắp bản làng, người dân trong bản cũng phải khép lại mọi hoạt động lao động sản xuất trong ngày. Nhưng mấy năm nay, nhờ nguồn sáng từ dòng điện lưới quốc gia mang đến, bản làng như sôi động hẳn lên, ánh sáng điện như mang một sức sống mới cho bản làng qua tiếng tivi mở to, nhà nhà thắp điện sáng tỏ, tiếng học bài rôm rả của các em nhỏ; các bà, các mẹ đang ngồi bên hiên nhà may vá, thêu thùa dưới ánh điện, đường về bản cũng được thắp sáng...

Ánh điện lưới quốc gia sau đó dần được “phủ kín” khắp các bản làng. Các bản Tằm, bản Ban, bản Chiềng…lần lượt được nhà nước đầu tư kéo điện về làng. Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn kinh phí đầu tư nên 3 bản Đôm 1, Đôm 2, bản Luồng với gần 500 hộ dân vẫn phải “dài cổ” chờ ánh điện thắp sáng từ đó đến nay.

Cột điện được lắp đặt khẩn trương để đưa điện về bản

Theo một cán bộ huyện Quỳ Châu, từ năm 2019, UBND huyện nhà đã rất cố gắng để làm sao đem ánh điện về các bản đang phải chịu “thiệt thòi” của xã Châu Phong. Theo đó, hệ thống điện lưới từ bản Ban đi qua bản Chiềng vào bản Đôm 1 được đầu tư xây dựng và chính thức được đóng điện vào cuối tháng 10 năm 2020 này.

Nhìn bóng điện sáng trưng mới được cán bộ điện lực đóng điện, ông Lang Thái Loan - Ở bản Đôm 2, xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu (Chủ tịch Hội người cao tuổi xã Châu Phong), xúc động chia sẻ: “Đã trải qua hơn bảy mươi cái nồi bánh chưng, mòn mỏi chờ đợi. Nay, ánh điện lưới quốc gia cuối cùng cũng đã đến với bản làng. Từ nay có điện rồi dân làng làm việc gì cũng thuận lợi, dễ dàng, không sợ tối nữa. Có điện, các cháu học bài sẽ thuận lợi, chăm chỉ hơn”.

Niềm vui của ông Lang Thái Loan - Ở bản Đôm 2, xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu (Chủ tịch Hội người cao tuổi xã Châu Phong) bên ánh điện mới được cán bộ điện lực đóng về bản

Còn ông Hà Văn Diễn – Bí thư chi bộ bản Đôm 2, phấn khởi cho biết: “Trước đây, khi chưa có điện, người dân trong bản phải thắp đèn dầu, thắp nến hoặc đốt củi lửa trong nhà để có nguồn sáng. Gia đình nào có điều kiện hơn thì mua tua bin phát điện đặt dưới khe suối tận dụng dòng chảy của nước suối để có điện sử dụng. Nhưng nguồn điện chạy bằng sức nước yếu lắm, lại hay chập chờn, nhiều khi chẳng đủ nguồn sáng. Vào mùa khô nóng, nguồn nước suối cạn dòng thì không chạy được nữa. Từ nay, có điện lưới quốc gia để sử dụng, người dân vui mừng, phấn khởi vô cùng”.

Các công nhân Điện lực Quỳ Châu đang lắp đặt các thiết bị tại trạm điện

Theo anh Vi Văn Bình – Trưởng bản Bản Đôm 2, bản này có gần 160 hộ dân, đều là cộng đồng dân tộc Thái, cuộc sống của người dân nơi đây còn khó khăn. Trước đây chưa có điện, người dân hạn chế về thông tin do không có điện để sử dụng các thiết bị nghe, nhìn. Nay, có điện rồi thì người dân yên tâm mua sắm các thiết bị như tivi, tủ lạnh, quạt điện, rồi máy móc phục vụ sản xuất... để từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống hơn, người dân các bản làng có điều kiện để phát triển kinh tế hơn.

Theo lãnh đạo Chi nhánh điện lực huyện Quỳ Châu, thời gian tới, ngành điện lực sẽ có các hoạt động tuyên truyền đến nhân dân các bản làng để bà con tích cực phối hợp tốt cùng ngành điện trong việc bảo vệ an toàn hành lang lưới điện; sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả.

Anh Vi Văn Thọ - Cán bộ Điện lực Quỳ Châu đang đóng điện vào nhà dân tại bản Đôm 2, xã Châu Phong

Ông Nguyễn Thanh Hoài – Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu, cho biết: Hiện nay, hệ thống điện của Quỳ Châu đã phát triển vươn đến các điểm bản xa xôi, khó khăn. Công trình cấp điện cho các điểm bản ở các xã vùng trong đóng điện, đi vào hoạt động sẽ mang lại hiệu quả thiết thực trong việc phục vụ nhu cầu sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của nhân dân và các thành phần kinh tế. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng tỷ lệ cơ giới hóa trong lao động, sản xuất của người dân trên địa bàn. Đồng thời, hệ thống điện lưới góp phần phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và thực hiện các chính sách an sinh xã hội trên địa bàn huyện Quỳ Châu.

Ông Lương Văn Năm – Chủ tịch UBND xã Châu Phong, khẳng định: “Đợt này mới đóng điện được vài chục hộ dân tại bản Đôm 2. Hiện, công tác thi công các trạm và hệ thống cột đi những khu vực còn lại của bản Đôm 2 và các bản Đôm 1 và bản Luồng đang được nhà thầu khẩn trương thực hiện. Chúng tôi phấn đấu đến ngày 30/12/2020 này sẽ đóng điện cho toàn bộ 3 bản nói trên để dân bản có điện thắp sáng. Bà con dân làng sẽ có nguồn sáng để đón Tết Tân Sửu trong niềm vui, niềm hân hoan cùng một mùa xuân ấm áp”.

Đình Tiệp