Phòng vệ Thương mại - công cụ bảo vệ lợi ích ngành sản xuất nội địa trong bối cảnh hội nhập

Ông Lê Triệu Dũng - Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương phát biểu tại hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Triệu Dũng - Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương cho biết, Phòng vệ thương mại (PVTM) đang ngày càng trở nên phổ biến, các biện pháp hợp pháp được tổ chức thương mại thế giới cho phép, nhằm đảm bảo sự cạnh tranh công bằng đối với hàng sản xuất trong nước và hàng hóa nhập khẩu. 

Theo ông Lê Triệu Dũng, PVTM là “phao cứu trợ” doanh nghiệp đi ra biển lớn, hội nhập quốc tế. Chính vì vậy, các nền kinh tế hội nhập, tự do nhất cũng là nước có nền kinh tế sử dụng PVTM nhiều nhất. Có thể nói, đây là công cụ phổ biến, yếu tố quan trọng trong môi trường kinh doanh thực tế. Các doanh nghiệp cần nghiên cứu, sử dụng để bảo vệ lợi ích trên chính thị trường nội địa trước hoạt động cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu. 

Bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại hội thảo

Đồng tình với quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, với 13 hiệp định thương mại tự do (FTA) hiện đang có, đặc biệt là Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), Việt Nam đã và đang mở cửa mạnh mẽ thị trường nội địa cho hàng hóa từ 51 nước đối tác. Điều này giúp thị trường Việt Nam trở nên sôi động và cạnh tranh hơn.

Tuy nhiện, hiện tượng nhập khẩu ồ ạt gây cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài cũng xuất hiện, có khả năng gây thiệt hại đáng kể và đe dọa tới lợi ích lâu dài của một số ngành sản xuất trong nước.  

Bà Phạm Châu Giang - Phó Cục trưởng Cục PVTM, Bộ Công Thương cho biết, tác động của các biện pháp PVTM, hiệu quả mang tính tích cực là tăng thu cho ngân sách, theo thống kê, tăng thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Ngoài ra còn bảo vệ lợi ích các ngành sản xuất trong nước, đóng góp 6% tổng GDP năm 2019, giúp nhiều doanh nghiệp sản xuất vượt qua khó khăn, khủng hoảng, giảm nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM như chống bán phá giá. 

Trong khoảng 5 năm gần đây, pháp luật đã đi vào cuộc sống, cơ quan nhà nước cũng tích lũy được năng lực và kinh nghiệm về PVTM. Tuy nhiên, cũng có những hạn chế, năng lực của cơ quan PVTM cần nâng cao và hoàn thiện hơn. Bên cạnh đó, còn nhiều doanh nghiệp chưa có khái niệm về vấn đề này và thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý. 

Toàn cảnh buổi hội thảo

Đối với hàng Việt Nam bị điều tra PVTM, đã có 189 vụ việc, trong 5 năm gần đây có tới 91 vụ việc. Điều này khiến kim ngạch xuất khẩu giảm, chúng ta mất thị trường đó và cả những thị trường khác. Tác động đến các vấn đề về an sinh xã hội và ảnh hưởng đến nền kinh tế. 

Hiện nay, các phương án để bảo vệ ngành sản xuất trong nước đã được triển khai, góp phần bảo vệ các ngành, trong đó chiếm gần 6% GDP, bảo vệ việc làm cho khoảng 150 nghìn việc làm, phát triển các ngành sản xuất nguyên liệu cơ bản để đóng góp vào sự phát triển nói chung. Bộ Công Thương cũng đang điều tra, xem xét áp dụng PVTM đối với một số ngành hàng ảnh hưởng đến đời sống nhân dân như đường mía nhập khẩu, đường lỏng... 

Thu Trang