Chất lượng môi trường tỉnh Sơn La đợt 2/2020 diễn biến ổn định

Quan trắc môi trường không khí cổng UBND huyện Bắc Yên

Kết quả, môi trường không khí chưa bị ô nhiễm bởi một số chất độc hại trong không khí như H2S, Cl2. Hàm lượng chất khí tại 2 đợt đều nằm trong GHCP của QCVN 06:2009/BTNMT. Các chất khí khác như NO2, SO2 có diễn biến tương đối ổn định và nằm trong ngưỡng cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT.

Tuy nhiên, chất lượng môi trường không khí vẫn đang trong tình trạng bị suy giảm nghiêm trọng bởi bụi và tiếng ồn, với 16/40 điểm quan trắc có thông số tiếng ồn và 17/40 điểm quan trắc có thông số tổng bụi lơ lửng vượt GHCP. Tại 12/12 huyện thành phố đều có các khu vực bị ô nhiễm bởi bụi và tiếng ồn, khu vực có mức độ ô nhiễm cao tập trung chủ yếu gần đường giao thông, bến xe, cổng chợ, cổng bệnh viện, nơi có các công trình thi công xây dựng với quy mô lớn.

Quan trắc môi trường nước mặt chân cầu Tạ Khoa, huyện Bắc Yên

Chất lượng môi trường nước mặt trong đợt 2 có chất lượng ở mức trung bình. Với 7/40 vị trí nước có thể sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt, hoặc sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt nhưng cần các biện pháp xử lý phù hợp. Còn lại phần lớn nước đạt sử dụng cho mục đích tưới tiêu, cho mục đích giao thông thủy và các mục đích tương đương khác. Trong đợt quan trắc lần này không có vị trí nước mặt nào có chất lượng kém hoặc ô nhiễm rất nặng. Nước mặt chưa có dấu hiệu bị ô nhiễm bởi hóa chất bảo vệ thực vật.

Tuy nhiên, một số sông, suối đã có dấu hiệu ô nhiễm cục bộ đối với một số chỉ tiêu chất lượng nước như Suối Nậm La, Suối Muội, Suối Nậm Pàn, Sông Mã. Nguyên nhân do các hoạt động xây dựng công trình ven sông, suối làm rơi vãi đất đá, vụn gạch vỡ xuống sông, suối gây xáo trộn dòng chảy làm cho tổng chất rắn lơ lửng trong nước suối tăng lên. E.coli vượt GHCP do các suối như Nậm La, Nậm Pàn… thường xuyên phải tiếp nhận nguồn nước thải và rác thải sinh hoạt của các khu dân cư, tiếp nhận chất thải từ hoạt động chăn thả gia súc, gia cầm; suối Nậm Chanh nguồn tiếp nhận nước thải từ hoạt động sản xuất chế biến nông sản chưa được xử lý đạt chuẩn dẫn đến bị nhiễm bẩn và nhiểm khuẩn.

Quan trắc môi trường nước mặt Hồ Chiềng Khoi, huyện Yên Châu

Kết quả quan trắc 14 mẫu trên địa bàn 12 huyện, thành phố cho thấy chất lượng môi trường nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Sơn La đợt 2/2020 cơ bản chưa có dấu hiệu bị ô nhiễm bởi các thông số về hóa học, kim loại nặng, hóa chất bảo vệ thực vật. Trừ mangan ô nhiễm cục bộ tại 1 vị trí thị trấn Bắc Yên.

Nhóm thông số vi sinh (E.coli, Coliform) có dấu hiệu ô nhiễm tại một số vị trí. Cụ thể, Coliform tại 13/14 vị trí quan trắc đều ở mức cao, cao nhất tại thị trấn Phù Yên; Ecoli tại 7/14 vị trí quan trắc vượt GHCP. Nguyên nhân nước dưới đất nhiễm vi sinh do nước giếng khoan, nước mó có chứa một số tạp chất tự nhiên hoặc chất gây ô nhiễm mang mầm bệnh. Nguồn ô nhiễm có thể do các chất ô nhiễm từ môi trường (hoạt động sản xuất và sinh hoạt của cộng đồng như việc xả thải ra môi trường, các loại nước thải và rác thải chưa được xử lý hoặc xử lý chưa đúng yêu cầu...) ngấm trực tiếp vào đất, hang karst, gây ô nhiễm đất, nguồn nước dưới đất. Ngoài ra, với giếng khoan đường ống dẫn lâu ngày không vệ sinh dẫn đến dễ nhiễm khuẩn. Các điểm vượt GHCP cần tiếp tục theo dõi để đánh giá chính xác diễn biến và tìm ra nguyên nhân gây vượt.

Quan trắc môi trường nước mặt suối Quanh, xã Xuân Nha, huyện Vân Hồ

Qua kết quả quan trắc hiện trạng môi trường tỉnh Sơn La đợt 2 năm 2020, Trung tâm Quan trắc TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Sơn La tăng cường đầu tư phương tiện, trang thiết bị, đào tạo cán bộ để thực hiện nhiệm vụ quan trắc hàng năm. Xây dựng các hệ thống quan trắc môi trường tự động để sớm phát hiện các dấu hiệu ô nhiễm môi trường. Chỉ đạo các cấp, các ngành, các Sở, UBND huyện, cùng với người dân tích cực bảo vệ rừng, trồng rừng chống xói mòn rửa trôi đất đá trong mùa mưa giảm được lượng TSS trong nước mặt. Xây dựng hệ thống thu gom và xử lý rác thải, xử lý nước thải sinh hoạt tập trung nhằm đảm bảo chất lượng môi trường.

Tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật đến với người dân về việc bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước sạch, không chặt phá rừng làm nương rẫy, không sử dụng các loại hóa chất bảo vệ thực vật đã bị nhà nước cấm sử dụng. Khuyến khích các hộ gia đình xây dựng nhà vệ sinh đúng tiêu chuẩn, các hộ chăn nuôi áp dụng hệ thống Biogas xử lý phân và chất thải trước khi xả thải vào môi trường.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát về bảo vệ môi trường tại các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định về xả thải, đảm bảo nước thải, khí thải của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ phải được xử lý đạt Quy chuẩn môi trường trước khi xả thải ra ngoài môi trường.

Nguyễn Nga